جایزهی امسال «بنیاد منوچهر فرهنگی» در تاجیکستان به «دادخدا سیمالدّیناف»، پژوهشگر و استاد دانشگاه در زبان و ادب ایران باستان، هموند [عضو] اکادمی علوم تاجیکستان و فرنشین [رئیس] بخش همگونی واژه‌ها در آکادمی علوم و حکومت تاجیکستان داده شد.
به گزارش «پارسی‌انجمن»، در آیینی که در 28 ماه می 2014 در تالار بزرگ اکادمی علوم تاجیکستان در شهر دوشنبه -پایتخت این کشور- برگزار شد، جایزه بنیاد منوچهر فرهنگی از سوی این بنیاد به دست فرنشین آکادمی علوم تاجیکستان -پرفسور فرهاد رحیموف- به استاد دادخدا سیمالدّیناف پیشکش شد. به همراه این جایزه، سپاسنامه‌ی رئیس‌جمهور تاجیکستان -امامعلی رحمان- نیز از سوی انجمن پیوند به دست سبحان کاشانوف به ایشان سپرده شد. در این برنامه، هموندان آکادمی و استادان دانشگاه به همراه چهره‌های ادبی، دانشی و فرهنگی از تاجیکستان، افغانستان و ایران باشندگی داشتند.
این چهارمین جایزه بنیاد منوچهر فرهنگی است که برای بزرگداشت کار و کوششهای فرهنگی دانشمندان آسیای میانه به آنان داده می‌شود.
در این برنامه مسعود میرشاهی، استاد دانشگاه و هموند آکادمی علوم تاجیکستان که بنیاد منوچهر فرهنگی را در تاجیکستان نمایندگی می‌کند، پیرامون زندگی زنده‌یاد منوچهر فرهنگی و جایزه این بنیاد سخن گفت. پرفسور عالموف -وزیر پیشین فرهنگ- نیز به همراه فرنشین آکادمی و فرنشین انجمن پیوند در باره ارج این جایزه در تاجیکستان سخن گفتند و از خانواده‌ی شادروان سپاسگزاری کردند. بانو زائردخت چکامه‌ای را که برای این آیین سروده بود، خواند و پرفسور پروان جمشیدی و چندین تن از باشندگان درباره‌ی زندگی و کارنامه استاد سیمالدّیناف سخنرانی کردند.
بنیاد منوچهر فرهنگی در فرجام از بانو رمزیه فریدونوا برای همکاریشان سپاسگزاری کرد.
درباره‌ی بنیاد منوچهر فرهنگی
منوچهر فرهنگی یکی از آزادگان راه اندیشه، هنر، ادب و فرهنگ ایرانی بود و تا دمی که زنده بود، همه‌ی کوششهای خود را برای پیشبرد و شکوفایی فرهنگ ایرانی به کار می‌برد و تنها آرزوی او، سربلندی همه ایرانی‌تباران بود.
پس از درگذشت او، خانواده زنده‌یاد فرهنگی بنیادی را به نام او راه‌اندازی کردند تا بتواند همه ساله جایزه‌ای به نام جایزه بنیاد منوچهر فرهنگی را به یکی از برجستگان زبان، ادب و فرهنگ تاجیک بسپارد.
دادخدا سیمالدّیناف و کارنامه‌ی پژوهشی‌اش
دادخدا سیمالدّیناف (زاده‌ی 1949)، دانش‌آموخته‌ی دکتری زبانشناسی تاریخی، هموند وابسته‌ی آکادمی علوم جمهوری تاجیکستان و هموند پیوسته‌ی فرهنگستان ایران است که در سال 1973 دانشگاه ملّی تاجیکستان را به پایان رساند و به سپارش همین دانشگاه برای دنبال کردن پژوهشهای خود به انستیتو زبان و ادبیات رودکی آکادمی علوم جمهوری تاجیکستان شناسانده شد.
سالهای 1974-1976 کارآموز انستیتو زبانشناسی آکادمی علوم اتّحاد شوروی در لنین‌گراد (سن‌پتربورگ) و در سالهای 1976-1979 کارشناس در همین انستیتو بود. پس از پایان دوره کارشناسی، کوششهای دانشیک خویش را در انستیتو زبان و ادبیات رودکی در خویشکاریهای گوناگون دانشی دنبال کرد. سالهای 1995-2000 دستیار فرنشین انستیتو و سالهای 2000-2005 فرنشین انستیتوی یادشده بود.
سالهای 2005-2009 با وَرنام [عنوان] نماینده‌ی مجلس نمایندگان مجلس عالی جمهوری تاجیکستان و فرنشین کمیته دانش، فرهنگ و سیاست بین جوانان برگزیده شد. از سال 2009 فرنشینی کمیته‌ی زبان و اصطلاحات حکومت جمهوری تاجیکستان را بر دوش داشت.
در سال 1982 از پایان‌نامه‌ی دکترای خود با ورنام «تشریح زبان‌شناختی متون فارسی میانه« و به سال 1999 از پایان‌نامه‌ی فوق‌دکترای خویش با وَرنام «واژه‌شناسی زبان فارسی میانه« پدافند کرد. وی در زمینه‌های گوناگون زبانهای فارسی میانه و نو و همچنین زبان پارسی، پژوهشهای گوناگونی انجام داده است.
بیش از 110 جُستار دانشیک از سیم‌الدین‌اف به چاپ رسیده است. از نوشته‌های نامبرده می‌توان به کتابهای واژه‌نامه‌ی فعلهای پهلوی (سال 1992)، فرهنگنامه‌های فارسی میانه (سال 1994)، اصطلاحات اداری زمان ساسانیان (سال 1995)، واژه‌شناسی زبان فارسی میانه (سال 2001)، ادبیات پهلوی (سال 2003)، فارسی باستان (سال 2008)، فرهنگ هزوارشهای پهلوی (سال 2008)، پژوهشهای زبانشناسی (2013) و … اشاره کرد.
جستارهای دانشیک سیمالدّیناف در بیرون از جمهوری تاجیکستان، در مسکو، سن‌پتربورگ، افغانستان، ایران، پاریس و سوئیس چاپ شده‌اند. دادخدا سیمالدّیناف از برای دو پژوهش با وَرنام «فرهنگنامه‌های فارسی میانه« و «اصطلاحات اداری زمان ساسانیان» به دریافت جایزهی مولوی بنیاد جهانی زبان تاجیکی-فارسی سزاوار گردید. پژوهش دیگر او «واژه‌شناسی زبان فارسی میانه« در ردیف پژوهشهای ایران‌شناسی خارجی در ایران، سزاوار کتاب سال و جایگاه نخست شد. دادخدا سیمالدّیناف، یکی از همکاران و نویسندگان «فرهنگ تاجیکی به روسی» نیز بوده است و همچنین دهها دانشجو با رهبری وی از پایان‌نامه‌های دکتری و فوق‌دکتری خویش پدافند کرده‌اند.
جستارهای وابسته
خوانش تازه‌ای از سرود مردم بخارا دادخدا سیم‌الدین‌اف (فرنشین پیشین پژوهشگاه زبان و ادبیات فرهنگستان علوم تاجیکستان): دو پاره شعر از سروده‌های مردم بخارا، که پیشتر موردِتوجه چندی از دانشمندان چون عبدالحسین زرین‌کوب و احمدعلی رجایی قرار گرفته‌بود، بار دیگر در پژوهش تازه‌ای از دکتر علی‌اشرف صادقی بررسی گردیده‌است. این جستار در نقد نظر دکتر صادقی […]
زبان فارسی و مرزهای جغرافیایی آن در گفت‌وگو با مسعود میرشاهی در بخارا خانمی ۳۰ ساله مشغول تزیین سفره‌ای برای فروش زردآلو بود. با دوستی فرانسوی از کنار او می‌گذشتیم. بعد از کمی گپ و گفت٬ دریافت که ایرانی هستم. پول زردآلوها را نگرفت و گفت که اگر بیشتر پافشاری تمام سرمایه‌ام را در آب رود می‌ریزم. او ادامه داد که اینجا پر از ایرانی‌تبار است؛ چراکه همه‌ی ما ایرانی […]
صفر عبدالله: پیش‌زمینه‌ی پیشرفتِ تاجیکستان بازگرداندنِ دبیره‌ی پارسی است پارسی‌انجمن: در این گفت‌وگو، استاد یکی از بدبختیهای تاجیکستان را از میانِ رفتنِ دبیره‌ی پارسی می‌داند و می‌گوید که شوروی هم سمرقند و بخارا را از ایرانیانِ فرارود گرفت و هم دبیره‌ی پارسی را. وی به دنباله به چرایی بازگرداندنِ دبیره‌ی پارسی به تاجیکستان می‌پردازد و […]
نگاهی گذرا به چند شعر میهنی از شاعری تاجیکستانی عباس سلیمی آنگیل: پس از فروپاشی شوروی، پیوندهای مردمان ایرانشهر استوارتر شد و در دهه‌های اخیر سرایندگان بسیاری در ایران و افغانستان و تاجیکستان در استوارتر کردن هر چه بیشتر این پیوندها قلم زده‌اند. باشد که اندیشه‌ی ایرانشهری پادزهر ایدئولوژی‌های نژادپرستانه و قوم‌گرایانه […]
مدرسه‌های ترکیه‌ای در پهنه‌ی ایرانشهر عباس سلیمی آنگیل: سیاست خارجی ترکیه از سالهای پایانی خلافت عثمانی تاکنون، بیش از یک سده، دگرگونی بنیادینی نداشته است. عثمانی در جنگ جهانی نخست از آشفتگی دولت ایران و دربار قاجار بهره برد و نام سرزمین ارّان و شروان را به آذربایجان دیگرگون کرد و هم‌زمان در فرارودان (آسیای میانه) اندیشه‌های پان‌ترکیستی را تبلیغ می‌کرد. این روزها نیز دولت […]
بارگیریِ داستانِ تاریخیِ «آذرِ استروشنی» پارسی‌انجمن: «آذرِ استروشنی یا شمشیرِ اسپارتاکوس» داستانی تاریخی است که قهرمانش آهنگری به نامِ «آذر» از «استروشن» است که در زمانِ اشکانان می‌زیسته. آذر را دستِ سرنوشت به جنگهای گوناگون در آسیای میانه و چین می‌کشاند و سپس به بردگی گرفتار می‌آید و بازرگانانِ یونانیِ راهِ ابرایشم او را در شهرِ رم می‌فروشند. آذر در شورشِ بردگان روم در […]
دیدگاهی بنویسید.