پرسش از مجید: کجا data را «داده» ترجمه کنیم و کجا آن را «دادهها»؟
datum که دیسه مفرد data است، امروزه در متون انگلیسی به خصوص در زمینهی انفورماتیک به کار نمیرود و تقریبا در همه حال از data استفاده میکنند.
در انگلیسی گاهی data را به صورت یک mass noun در نظر میگیرند و مثلا میگویند: data is
گاهی هم به صورت جمع آن را درنظر میگیرند و مثلا میگویند: data are و اگر هر دوی “data is” و “data are” را در گوگل جستوجو کنید میبینید که هر دو به کار میروند.
شماری از نویسندگان هم اصلا قاعده خاصی را در نظر نمیگیرند و همیشه برای data فعل مفرد به کار میبرند یا در طرف مقابل نویسندگانی هستند که همیشه برای data فعل جمع به کار میبرند.
تکلیف چیست؟
—
پاسخ: واژه در زبان فارسی با زبان انگلیسی دیگرسان است. در زبان انگلیسی همهی نامواژههای جمع هم با کارواژهی مفرد به کار میروند و هم جمع؛ اما در زبان فارسی هنگامی که بنمایههایی که این دادهها از آن بیرون کشیده شدهاست یکی نیست، میگوییم: «من به واکاوی دادهها پرداختم».
به دیگر سخن، کاربرد دیسهی جمع زمانی سپارش میشود که دادهها همگن نیست، ولی چنانچه داده همگن باشد از دیسهی مفرد آن بهره میبریم. فراموش نشود که اگر دربارهی جنس سخن میگوییم برای نمونه میگوییم: «اسب حیوان نجیبی است»، از دیسهی مفرد بهره میبریم؛ زیرا دربارهی هموندان آن نوع یا گروه یا جنس درست مینماید.
سپاس