پارسی‌انجمن: استاد پورداود در این جُستار به واژه‌ی «میهن» پرداخته‌اند. ریشه و بنِ چند هزار ساله‌ی آن را به همراهِ ارزشِ به کارگیری‌اش به جای واژه‌ی عربیِ «وطن»، که به چِمِ(معنیِ) «آغل و آخور» است، برنموده‌اند.
استاد، خود، در سرآغازِ این جستار چنین نویسند:
«در چند سال پیش از این فرهنگستانِ ایران واژه‌ی فارسیِ میهن را به جای واژه‌ی تازیِ وطن برگزید. از آن تاریخ به بعد در نوشته‌ها میهن به کار می‌رود، اما در گفت‌وگو هنوز وطن در سر زبانها است. ناگزیر از خویِ دیرین برگشتن اندکی دشوار است ولی امید است رفته‌رفته به واژه‌ی میهن خوی گیریم، آن را و واژه‌های دیگرِ فارسی را میان خود رواج دهیم و زبانِ بومیِ ایران را کم‌وبیش از بیگانگان بی‌نیاز سازیم و در این زمینه هم به ملیتِ خود نیرویی بخشیم. … شک نیست پس از شناختنِ واژه‌ای و به درستی آن پی بردن، آن را به واژه‌ی بیگانه برتری خواهیم داد و بی‌تردید آن را در هر مورد به کار خواهیم انداخت.»
ایشان سپس به پیشینه‌ی کهنسالِ واژه‌ی میهن پرداخته‌اند:
«میهن واژه‌ای است چندین هزار ساله. در اوستا، نامه‌ی دینیِ نیاکانِ ما که کهن‌ترین سندِ کتبیِ ایران‌زمین است، و در جغرافیا و تاریخِ ما و در ادبیاتِ فارسی بسیار به کار رفته آنچنان که پس از برشمردنِ این مأخذ خواهم دید که میهن واژه‌ی بی‌نام و نشانی نیست، ریشه و بنِ استواری دارد و از واژه‌های ساختگیِ دساتیرِ روزگارِ صفوی نیست. واژه‌ای است کهن‌تر از تاریخ کهن سالِ ما. پیش از بر سرِ کار آمدنِ مادها و هخامنشیان، در سده‌ی هشتمِ پیش از میلاد مسیح، هم وجود داشت و اوستا گواهِ آن است.»
استاد پورداود با این سخن به جستار خویش پایان داده‌اند:
«ما می‌توانیم سراسرِ ایران را خانه‌ی بزرگِ مشترک دانسته میهنِ خودمان بدانیم یا دودمانِ پدران و مادران و کاشانه‌ی نیاکان، بی‌گفت‌وگو [میهن] به لغتِ وطن که به معنیِ آغل و آخور است برتری دارد. زنده کردنِ اینگونه واژه‌های کهن‌سال که در طیِ هزاران سال درجزءِ نماز و سرودهای مینوی در سرِ زبانهای نیاکانِ دلیر و پارسای ما بوده مایه‌ی خشنودیِ مزدا و روانِ جاودانیِ ایران است.»
«میهن» نوشته‌ی استاد پورداود را از «اینجا» بارگیرید.
آگاهی: برای پیوند با ما می‌توانید به رایانشانی azdaa@parsianjoman.org نامه بفرستید. همچنین برای آگاهی از به‌روزرسانیهای تارنما می‌توانید هموندِ رویدادنامه پارسی‌انجمن شوید و نیز می‌توانید به تاربرگِ ما در فیس‌بوک یا تلگرام یا اینستاگرام بپیوندید.
جستارهای وابسته
«دساتیر» جُستاری از استاد پورداود پارسی‌انجمن: امروزه که دگرباره بازارِ واژه‌سازانِ دساتیری‌روش گرم شده است بازخوانی این جُستارِ استاد پورداود برای پارسی‌گرایان و سره‌نویسان سودمند خواهد افتاد تا خود با شناختِ سره از ناسره به دامِ دساتیریان تازه از ره رسیده، که بی شناخت ژرفِ از دستورِ زبانِ پارسی و دیگر زبانهای کهنِ ایرانی کارخانه‌ی واژه‌سازی راه انداخته‌اند، […]
بارگیری واژه‌های نو فرهنگستان ایران فرهنگستان ایران نهادی بود که در ۲۹اردیبهشت ۱۳۱۴ برای پاسداری و پالایش زبان و دبیره‌ی پارسی به فرمان رضاشاه در ۲۹ اردیبهشت ۱۳۱۴آغاز به کار و کوششهای خود را تا سال ۱۳۳۳ دنبال کرد. آن را «فرهنگستان نخست» نیز نامیده‌اند. نخستین نشست فرهنگستان ۱۲خرداد ۱۳۱۴ به فرنشینی محمدعلی فروغی، نخست‌وزیر آن هنگام، برپا شد و تا شهریور ۱۳۲۰به درازای شش […]
وطن، زبان فارسی و تداوم مفهوم تاريخی و سياسی ايران در دوران اسلامی دکتر ماشاءالله آجودانی- غرض از طرح اجمالی اين مطالب در اين جا و اشاره‌ی کلی به پاره‌ای از مفاهيم، اين بوده است که نشان دهم تداوم مفهوم تاريخی و سياسی ايران در ايران اسلامی و به خصوص در دوره‌ی پيش از حکومت صفوی، چگونه بوده است و در وجدان آگاه ايرانی‌های با فرهنگ چگونه درک می‌شده […]
پورداوود و واژه‌سازیِ دانشیِ پارسی شهربراز: برای واژه‌سازی دانشی به کارگیری زبانهای باستانی ایرانی بایسته است. استاد ابراهیم پورداوود در پیشگفتاری بر کتاب «فرهنگ پهلوی- فارسی» دکتر بهرام فره‌وشی چنین نوشته است: «پیش از هرچیز باید به زبانی بپردازیم که پیش از پارسی نو، زبان نیاکان ما بوده و آن پارسی میانه است. پارسی نو فرزند پارسی میانه است و پارسی میانه فرزند پارسی […]
«دیباچه‌ای بر فلسفه‌ی تاریخِ ایران» چاپ شد «دیباچه‌ای بر فلسفه‌ی تاریخِ ایران» نوشته‌ی زنده‌یاد ارسلان پوریا ـ فیلسوف، نمایشنامه‌نویس و سراینده‌ی ایرانی ـ به کوششِ بزرگمهر لقمان برای نخستین‌بار چاپ شد.
پوریا در این نبیگ شیوه‌ی نگرشِ فلسفی به تاریخِ ایران را برنهاده و تاریخ را از پایگاهِ یک «گزارشِ رویداد» به پایگاهِ یک «دانشِ سنجشگرانه» برکشیده […]
بارگیریِ «فرهنگِ ایرانِ باستان»ِ استاد پورداود پارسی‌انجمن: «فرهنگِ ایرانِ باستان» گردآوردی از جستارهای گرانسنگِ استادِ زنده‌یاد ابراهیمِ پورداود –ایرانشناس، اوستاشناس و استاد فرهنگ و زبانهای کهنِ ایرانی- است که همان گونه که از نامِ نبیگ برمی‌آید، روشنگری‌ای است دانشی در زمینه‌ی واژه‌های پیونددار با فرهنگِ ایرانِ […]
با درود، استاد ارجمند به نکته خوبی دست گذاشته اند و آن واژه یابی در گام نخست به جای واژه سازی است، و ایشان با شناساندن دوباره واژه “میهن”، زمینه داستانیگ (تاریخی) و پیشینه کاربرد این واژه را نیز برای مردم و دیگر دانشمندان زبان پارسی گوشزد فرموده اند و این درست همان روشی است که از دانشمندان زبان پارسی پیوسیده می شود. بیرون آوردن و شناساندن واژگان پارسی که زمینه را برای آشنا شدن با داستان و فرهنگ و زبان کهن ایران و نیاکان ایرانیان فراهم می آورد و نشان دادن ارزش این واژه، همراه با چیم (معنی) واژه بیگانه که گاهی نیز کاربرد آن گویا در راستای خوار شمردن ایرانیان بوده است که میهن شکوهمند خود را “وطن: به زبان عربی آغُل و طویله) بخوانند و خود را “رعیّت :دام و گلّه” بیگانه ای بشمارند که زبان و فرهنگ نه، ناموس آنان را نیز به یغما برده و جان جوانمردان میهن را ستانده است.