دسته: دستورزبان پارسی

پارسی‌انجمن: جستار تکیه کارواژه[=فعل] نوشته‌ی دکتر حسین سامعی شش بخش دارد که در آن به ساختمان کارواژه در پارسی و نیز دستورهای تکیه کارواژه پرداخته می‌شود.

پارسی‌انجمن: دستورنامه در صرف و نحو زبان پارسی نوشته‌ی دکتر محمودجواد مشکور است. بنیاد این دستورنامه دفتری بود که دکتر مشکور برپایه‌ی آن به دانشجویانش آموزش می‌داد. دستورنامه شش بخش دارد…

گزارش و گردانش بزرگمهر لقمان: از این بازه‌ی چندهفته‌ای که خویشتن را درگیرِ نمایشهای خاورزمینیان کرده‌ام برای یادگیریِ زبانِ پارسی بهره برده‌ام. از زبانِ عربی گریزانم، از رویِ بیزاریِ ذاتی‌ام از زبانهای سامی، و ازآن‌رو که بی زمان نهادنِ بسیار، پیشرفت در آن شدنی نیست. در سنجش با آن، زبانِ پارسی بسیار آسان است. برای یادگیریِ پارسی بیشینه سه هفته زمان گذاشته‌ام. دریغا وایتلینگ پارسی نمی‌داند که اگر می‌دانست زبانِ جهانیِ آرمانی‌اش را می‌یافت.

پارسی‌انجمن: زنده‌یاد لوائی در وندهای پارسی نزدیک ۳۰۰ وند (۲۴ پسوند پارسی باستان، ۱۲۴ وند اوستایی، ۵۴ وند پارسیگ[=پهلوی] و ۷۴ وند پارسی) را بررسیده و در پایان، افزون بر فهرست وندها، واژه‌نامه‌ای به فرانسوی و پارسی درانداخته که واژه‌های دستور زبان به کار رفته در این نبیگ را برمی‌نماید.

پارسی‌انجمن: کارواژه‌های آمیخته[=افعال مرکب] در پارسی امروز جای بسیاری از کارواژه‌های ساده و پیشوندی را گرفته‌اند و شمار بسیاری از کارواژه‌های ساده در پارسی امروز از یاد رفته‌اند و به جای آنها کارواژه‌های آمیخته نشسته است. برماست که این کارواژه‌های ساده و چم[=معنی] و کاربرد آنها را بشناسیم و به جای کارواژه‌های آمیخته به کار بریم.

پارسی‌انجمن: تا سده‌ی هفتم اسلامی در پارسی دری، همچون پارسیگ، پیشوندهای کارواژه[=فعل] هنوز زنده بودند و چمهای[معانی] گوناگونی از راه آنها گفته و نوشته می‌شدند. شوربختانه پس از این، بهره از کارواژه‌های آمیخته[=مرکب]، به ویژه با نامواژه‌ها[=اسمها] و زابهای[=صفات] عربی، جای کارواژه‌های ساده و پیشوندی را گرفته است. برماست که این شیوه‌‌ی فراموشیده را از نو استواریم.

پارسی‌انجمن: نادرستی شگفتی که به تازگی در برخی نوشته‌ها و نیز گاهی در شیوه‌ی گفتار هم دیده می‌شود، سخن‌هایی از این دست است: یکی از بهترین کارخانه‌ی پارچه‌بافی …
نخست باید دانست که یکی از چم‌هایِ[=معانی] «از» نامبردن بخشی از چیزی است. پس در چنین جایی باید نامواژه‌ای[=اسمی] که پس از آن می‌آید چندین[=جمع] باشد…

سامان حسنی: بهره‌گرفتن از نشانه‌های بیشال عربی دشواری‌هایی برایِ زبان پارسی به بار آورده‌است. پس تا می‌توانیم از واژه‌های پارسی بهره بگیریم و اگر ناچاریم نام‌های عربی به کار ببریم، برایِ بیشالیدن آن‌ها از نشانه‌های پارسی «ها» و «ان» بهره بگیریم. دیگر اینکه، به‌هیچ‌روی، واژه‌های پارسی را به‌دیسۀ عربی بیشال نبندیم.

دستور جامع زبان فارسی نوشته‌ی استاد زنده‌یاد عبدالرحیم همایونفرخ کاشانی – هموند فرهنگستان نخست – است که چاپ سوم آن که هفت دفتر در یک دفتر است به کوشش فرزند وی زنده‌یاد دکتر رکن‌الدین همایونفرخ به چاپ رسیده و سال‌ها یگانه سرچشمه‌ی دستور زبان فارسی بوده است.

ترانه جفرودی: آماج دکتر افشار از نوشتن و گردآوری این فرهنگنامه، زنده کردن کارواژه‌هایِ زیبایِ فارسی دری و آگاهانیدَن پدیده‌یِ عقب‌نشینیِ تاریخیِ کارواژه‌هایِ ساده‌یِ پارسی در برابرِ کارواژه‌هایِ مرکب ساختگی (جَعلی) است؛ که بخشِ چشمگیری از این کارواژه‌های مرکب از یک واژه‌ی عربی و کارواژه‌‌ی کمکی فارسی ساخته شده‌اند.