
بررسی گسترهی زبان پارسی در جهان در گفتوگو با حسن انوشه
پژوهشگر تاریخ دانشگاه کمبریج میگوید که گسترهی زبانِ پارسی، از هند و قرقیزستان تا بوسنیوهرزهگوین و از دربار هند تا عثمانی، همه را دربرمیگرفته است.
پژوهشگر تاریخ دانشگاه کمبریج میگوید که گسترهی زبانِ پارسی، از هند و قرقیزستان تا بوسنیوهرزهگوین و از دربار هند تا عثمانی، همه را دربرمیگرفته است.
کورش جنتی: برکامۀ همۀ دشمنیها و سختگیریها، زبان پارسی و جشنهایی چون نوروز بر جای ماندند و در بیش از هزار سال گذشته چون دژی استوار نگاهبان و نگاهدار فرهنگ و هویّت ایرانشهری شدند. امروز ایرانیان و ایرانیتباران، به گونهای روزافزون، به اهمیت بازگشت به اندیشهها و آیینهای باستانی خود، آگاهی مییابند. کوشش در راه زنده کردن جشنها و همچنین کوشش در راستای پاکسازی زبان پارسی از واژههای بیگانه نمودهایی از این رستاخیز فرهنگی است.
جشنِ «نوروز» در نخستین روزِ بهار از باشکوهترین و برجستهترین یادگارهای ایرانشهریان است که سالهایی فراوان را پشتِ سر نهاده و یکی از کهنترین جشنهای جهان به شمار میرود.
استاد شهریار: «کانونِ زبانِ پهلوی آذربایجان بوده، مرکزِ ایران آذربایجان بوده، کانونِ نژادِ آریا، دروازهی شرق، دروازهی غرب، همه، آذربایجان بوده است.» این گفتهها نشاندهندهی آگاهیِ تاریخیِ شهریار است. او به نیکی از این راستیِ تاریخی آگاه بود که زبانِ آذربایجان پیش از ترکتازیِ ترکان گویشی از زبانِ پارسی با نامِ پهلویِ آذری بوده و بر همین پایه است که به روشنی گوید که «آذربایجان کانونِ زبانِ پهلوی بوده است».
ایرانشهریان بر این باورند که در شبِ چله درازترین نبرد با اهریمن درخواهد گرفت. زینرو، برای یاری به پیروزیِ روشنایی، خوانی از واپسین میوههای پاییزی میگسترند و بر گردِ آتش از شام تا بام به شادی میگذرانند.
رهامِ اشه، گردانشِ مزدا (مریمِ) تاجبخش و بزرگمهرِ لقمان: واژهی پارسیگِ ērān (ایران) به چمِ «آریاییان» است، و ērānšahr (ایرانشهر) نامِ شاهنشاهیِ ایران بود به روزگارِ ساسانیان.
پارسیانجمن: به زمانِ ساسانیان دو نهادِ آموزش و پرورشِ کودکان بود: دبیرستان و هیربدستان. کارِ دبیرستان آموزشِ خواندن و نوشتن بود و کارِ هیربدستان آموزش برای مُغ گشتن.
در دنباله، سخنانِ «رهام اشه» دربارهی آموزش و پرورش در ایرانِ باستان را میبینید و میشنوید. گفتارِ ایشان نو و یکسره برپایهی نوشتههای باستانیِ برجایمانده است.
گفتوگو دربارۀ زبانِ پارسیِ تاجیکی بیستواندی سال است که در تاجیکستان دنبال میشود. امروزه کشورهایی چون ایران، افغانستان و تاجیکستان هستند که سرچشمۀ فرهنگشان زبانِ پارسی است. لیک، امروز، کسانی این باور را گسترش میدهند که زبانِ تاجیکان چیزی دیگر است. چنین گفتوگوهایی دربارهی پارسی دری نیز هست. در این باره با استاد امید جَیهانی، زبانشناس، گفتوگو کردهایم.
پارسیانجمن: در این جُستار استاد زندهیاد مرتضی ثاقبفر به جایگاهِ زبان، فلسفه و دانش در ایرانِ باستان میپردازد و نشان میدهد چگونه اخگرهای این دانش و فرهنگ به جهانِ اسلام نیز رسید ـ تا آنجا که نزدیکِ ۹۰ درسد دانشمندانِ جهانِ اسلام از ایرانزمین بودند.
دکتر پرویز ناتل خانلری: نوروز یکی از نشانههای ملیت ماست. نوروز یکی از روزهای تجلی روح ایرانی است. نوروز برهان این دعوی است که ایران، با همهی سالخوردگی، هنوز جوان و نیرومند است.