دسته: سرگذشت زبان پارسی

پارسی‌انجمن: «زبان و ادبِ فارسی در فرارود» نوشته‌ی دانشمندِ درگذشته‌ی تاجیکستانی، زنده‌یاد رحیم مسلمانیان قبادیانی، است.

به دنباله، بخشِ دومِ گفت‌وگوی علی بهرامیان با دکتر ژاله آموزگار و دکتر حسن انوری درباره‌ی «زبانِ پارسی، ایران و فرهنگ‌نویسی» را که در سی‌ام مهرماهِ ۱۳۹۸ در «بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار» انجام شده است بشنوید.

به دنباله، بخشِ نخستِ گفت‌وگوی علی بهرامیان با دکتر ژاله آموزگار و دکتر حسن انوری درباره‌ی «زبانِ پارسی، ایران و فرهنگ‌نویسی» را که در سی‌ام مهرماهِ ۱۳۹۸ در «بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار» انجام شده است بشنوید.

کورش جنتی: همه ما از هر قومی که هستیم و با هر زبانی که سخن می‌گوییم، رودهای جداشده از یک دریای هویتی هستیم و زبان پارسی ما را به آن هویت یکپارچه و تاریخی پیوند می‌دهد. بی این زبان، رشته‌های پیوند ما با گذشتۀ تاریخی و فرهنگی خود گسسته خواهد شد. بی این زبان به جای «ما»، «من»‌های جدامانده‌ای برجای خواهد ماند.

عزیز آریانفر، نویسنده، ادیب و پژوهشگرِ برجسته‌ی‌ افغانستانی، در یادداشتِ زیر از پشتِ پرده‌ی برنامه‌ی شومِ شورویِ پیشین در «دری‌» نامیدن و «تاجیکی» خواندنِ «پارسی» در افغانستان و تاجیکستان، در راستای جدایی‌افکنی میانِ پارسی‌زبانانِ جهان، می‌گوید. یادداشتِ استاد را که «پارسی‌انجمن»، بی‌ دگرگونی، به دنباله آورده است بخوانید.

در این ویژه‌نامه، «پارسی‌انجمن»، در جُستارهایی چند، به زبان و ادبِ و دبیره‌ی پارسی در فرارود و نیز چه‌بود و چیستیِ تاجیکان از نگاهِ تاریخی و فرهنگی و زبانی می‌پردازد.

دکتر جلال متینی: اگر پهلوان پیری را ببینید که در روزگار جوانی پیروزیها‌ دیده و نامش در سراسر جهان پیچیده و اکنون سالخورده و ناتوان شده و بازیچه‌ی دست کودکان‌ کوچه و بازار گشته‌ چنان ‌که‌ هر یک‌ به بهانه‌ی دستگیری آزارش می‌دهند و به چاله و سنگلاخش می‌افکنند، آیا جوانمردی، شما را بر آن نمی‌دارد که به دفاع از او برخیزید و از چنگ طفلان شریر یا نادان نجاتش دهید؟ پس چرا از‌ زبان فارسی دفاع نمی‌کنید؟ …

دومنیکو اینجنتیو: «زبان فارسی قدیمی‌ترین زبان‌ رایج در جهان است و قدمت آن البته از تمامی زبان‌های دنیا بیشتر است. ایرانیان هربار که دولت‌های ملی‌شان توسط خارجی‌ها سقوط کرد، برای جلوگیری از سقوط ملت بودنشان، از زبان فارسی همیشه با قدرت بالایی استفاده کردند و اجازه سقوط خودآگاهی ملی‌شان را ندادند. شاید طلسم زبان فارسی همین خودآگاهی ملی ایرانیان است.»

پارسی‌انجمن: «تاریخِ ادبیاتِ ایران پیش از اسلام» نوشته‌ی استادِ جانباخته‌ی دانشگاهِ تهران، دکتر احمد تفضلی، است. این نبیگ فهرستی از سدها نبیگی است که از ایرانِ باستان به امروز رسیده، به همراهِ چکیده‌ای از درونه‌ی آنها. این نبیگ و دیگر مانندانِ آن به تنهایی پاسخی‌اند به کم‌خوانانِ پرگو و دژآگاهانی که گویند ایرانیان باستان نوشته‌ای نداشته‌اند!

در این جُستار رضا محمدی، چامه‌سرا، به کوتاهی بدین پرسشها می‌پردازد که چرا پارسی که روزگاری زبانِ ادبی، دانشی و دیوانیِ شبه‌قاره‌ی هند بود از آنجا رخت بربست و نیز در هندوستان و پاکستانِ امروز، پارسی چه روزگاری را سپری می‌کند.