ماه: اردیبهشت 1399

پارسی‌انجمن: واژه‌ی «دانشگاه» واژه‌ای کهن در زبانِ پارسی است و در نِبیگهایی (کتبی) همچون «آیینِ اکبری» که به روزگارِ اکبرشاهِ بزرگ در هندوستان نوشته شده، آمده است. با پشتون‌سازیِ برنامه‌مند در افغانستان و پیروِ پارسی‌ستیزیِ سررشته‌دان آن کشور، زمانی دراز است که گفت‌وگو بر سر کاربردِ واژه‌های دانشگاه و پوهنتون در این کشور داغ است تا آن جا که اگر کسی امروزه از واژه‌ی دانشگاه در آن جا بهره گیرد، خشک‌اندیشان کمترین سزایش را لت‌وکوب شدن می‌دانند!

از دفتر شما برای من دعوت‌نامه‌یی ارسال شده بود که در جشن نوروز در تاجیکستان حضور یابم، من با وجود آن‌که عشق عمیقی به جغرافیای زبان پارسی دارم و «از شام تا به کاشغر، از سند تا خجند» را وطن خویش می‌پندارم؛ از بابت اعتراضی که نسبت به بیرنگ شدن فرهنگ مکاتبتی زبان پارسی در تاجیکستان داشتم، جگر زیر دندان گرفتم و به تاجیکستان نیامدم. آخر مگر می‌شود در سرزمین استاد شاعران زبان پارسی بروم و ندانم در لوحه‌های شهری‌اش با چه زبانی چه نوشته‌اند؟

پارسی‌انجمن: استاد زنده‌یاد حسین گل‌گلاب افزون بر این که کارهایی ارزنده در گیاه‌شناسی، چامه‌سرایی، خنیا و … از خود به یادگار نهاده، واژه‌هایی بسیار ـ به ویژه در زمینه‌ی گیاهشناسی، همچون کاسبرگ، تخمدان، جلبک، گلسنگ ـ نیز ساخته است. در توژ زیر که ساخته‌ی هومن ظریف است با زندگی و کارهای استاد گل‌گلاب بیشتر آشنا شوید.

پارسی‌انجمن: از «آذری، یا زبانِ باستانِ آذربایگان» زنده‌یاد احمدِ کسروی چنین برداشت می‌شود که زبانِ آذری زبانِ ویژه‌ی مردمانِ آذربایگان بوده است و بدین جای زنده‌یاد محمدامین ریاحی خویی نشان می‌دهد که این زبانِ ایرانی نه ایواز(فقط) زبانِ آذربایگانیان که زبانِ سرتاسرِ مردمانِ مادِ کهن بوده است. استاد ریاحی، سپس، بر پایه‌ی گواههای استوار تاریخی برمی‌نمایاند که «تا پایانِ سده‌ی دهمِ» مَهی هنوز آذربایگانیان نه به ترکی که به این زبانِ ایرانی سخن می‌گفتند.