آسیای میانه یا فرارود بخشی از سرزمینهای ایرانی‌نژادان است که با همه‌ی آسیبهایی فراوان که از ترک‌تازیِ ترکان و اُزبکان و تازش و ستمِ روسان دیده است زبانِ پارسی در بخشهایی از آن هنوز زنده و پابرجا است.
در این ویژه‌نامه، «پارسی‌انجمن»، در جُستارهایی چند، به زبان و ادبِ و دبیره‌ی پارسی در فرارود و نیز چه‌بود و چیستیِ تاجیکان از نگاهِ تاریخی و فرهنگی و زبانی می‌پردازد.
پیشگفتار
روشن است از من نشانِ پارسی چامه‌ای از اسفندیار نظر
زبانِ فارسی و مرزهای جغرافیایی آن در گفت‌وگو با مسعود میرشاهی
بررسی گستره‌ی زبان پارسی در جهان در گفت‌وگو با حسن انوشه
چه‌بود و چیستیِ تاجیکان
گفت‌وگوی اسفندیار آدینه با صفر عبدالله درباره‌ی هویتِ ایرانی و تاجیکی
بخشِ نخست: زبانی به نام «تاجیکی» وجود ندارد
بخشِ دوم: ایرانی هستیم و زبانمان پارسی است
بخشِ پایانی: باید خط فارسی را زنده کنیم
تات و تاتی و تاجیک از یحیی ذکا
پاسخ داریوش رجبیان به ابراهیم عثمان‌‌اف: «من تاجیکم، یعنی ایرانی»
اندیشه‌مند تاجیک: ایران‌ستیزی یعنی خودنا‌شناسی و خودستیزی
چراییِ فروافتادنِ سامانیان از مهدی سیدی
تنگناهای زبانِ پارسی در تاجیکستان
زبان پارسی آماجِ تازشها از شهربراز
هشدار به در خطر بودن زبان فارسی در تاجیکستان
فریدون جنیدی: فرزندانِ رودکی از خواندنِ فارسی محروم‌اند
چالشهای امروزِ زبانِ فارسی از رضا امینی
زبانِ فارسی یا «زبانِ تاجیکی»: روی‌آوری به همبستگی یا گسستگیِ فرهنگی؟! از جلیل دوستخواه
زبانِ ملی تاجیکان پارسی است! (پاسخِ داریوش رجبیان به «زبانِ ملتِ تاجیک زبانِ تاجیکی است!» نوشته‌ی فرهاد رحیمی، رئیسِ فرهنگستانِ علومِ تاجیکستان)
پارسی، تاجیکی یا دری؟ گفت‌وگو با امید جَیهانی
دیدگاهِ انگلس درباره‌ی زبان، دبیره و ادبِ پارسی در نامه‌اش به مارکس و کارکردِ این نامه بر زبانِ ادبیِ پارسی در سُغد و خوارزم از بزرگمهر لقمان
دبیره‌ی پارسی در تاجیکستان
شکوری: باید دبیره‌ی پارسی به تاجیکستان بازگردد
گذار به خطِ پارسی: به گذشته یا به‌سویِ آینده‌ای روشن‌تر؟ از احمدشاه کامل‌زاده
گفت‌وگو با «حجتی فهیم» سازنده‌ی نرم‌افزارِ برگردانِ دبیره‌ی سیرلیک به پارسی
جُستاری چند
واژه‌گزینی در تاجیکستان و دشواریهای آن از محمدجان شکوری بخارایی
واژه‌های سره در پارسی تاجیکستانی از امیرحسین اکبری شالچی
خوانش تازه‌ای از سرود مردمِ بخارا از دادخدا سیم‌الدین‌اف
فرهنگِ واژگانِ مولانا در گفت‌وگو با حیات نعمت، شاعر سمرقندی
کسان
«محمدجان شکوری» از زبانِ «فریدون جنیدی»: شکوری می‌گفت ما همه ایرانی هستیم
صدرالدین عینی، زبان فارسی و تاجیکستان از جلال متینی
صدرالدین عینی و دگرگونیِ الفبا از کمال عینی
دادخدا سیم‌الدّین‌اف برنده‌ی جایزه‌ی بنیادِ منوچهر فرهنگی شد
صفر عبدالله نشانِ زرینِ یگانگیِ قزاقستان را دریافت کرد
آگاهیها
رهام اشه «زبانِ سُغدی» را در تاجیکستان آموزش داد
صندلیهای خالی دانشگاهها را در اختیارِ فارسی‌زبانان و ایرانی‌تباران قرار دهید
چاپخشِ نخستین یادنامه‌ی ادبی به زبانِ ایرانی روشانی
چاپخشِ پنجمین شماره‌ی «زبان پارسی» در تاجیکستان
چاپخشِ هزارواژه‌ی پزشکیِ فرهنگستانِ زبان و ادبِ فارسی در تاجیکستان
آغاز به کارِ بخش سیرلیکِ «پارسی‌انجمن»
ویژه
نامه‌ی سرگشاده‌ی پارسی‌انجمن به سررشته‌دارانِ تاجیکستان
بازتابِ نامه‌ی سرگشاده‌ی «پارسی‌انجمن» در رسانه‌ها
پاسخِ فرنشینِ فرهنگستانِ دانشهای تاجیکستان به نامه‌ی سرگشاده‌ی پارسی‌انجمن
***
آگاهی: برای پیوند با ما می‌توانید به رایانشانی azdaa@parsianjoman.org نامه بفرستید. همچنین برای آگاهی از به‌روزرسانیهای تارنما می‌توانید هموندِ رویدادنامه پارسی‌انجمن شوید و نیز می‌توانید به تاربرگِ ما در فیس‌بوک یا تلگرام یا اینستاگرام بپیوندید.
جستارهای وابسته
نامه‌ی سرگشاده‌ی پارسی‌انجمن به سررشته‌دارانِ تاجیکستان می‌دانیم که سده‌ی بیستم سده‌‌ای بسیار تلخ و دردناک برای زبانِ پارسی در آسیای میانه یا فرارودان بود. در این سده، زبانِ پارسی در تاجیکستان ضربه‌هایی بسیار سخت خورد، آسیبهایی بسیار دید، و سست و ناتوان گردید. اکنون، در زمانِ فرخنده‌ی استقلال، امید است که آنچه زبانِ ما در سده‌ی بیستم از کف داد در سده‌ی بیست‌ویکم دوباره به دست آورد […]
بازتابِ نامه‌ی سرگشاده‌ی «پارسی‌انجمن» در رسانه‌ها نامه‌ی سرگشاده‌ی پارسی‌انجمن به سررشته‌دارانِ تاجیکستان بازتابهایی چند در رسانه‌ها داشت. «عصر ایران» در گزارشی با برنامِ «نامۀ دانشوران زبان پارسی به مقامات تاجیکستان: زبان پارسی تاجیکی را جایگزین زبان روسی کنید» بدین نامه‌ی سرگشاده‌ی پارسی‌انجمن پرداخت. تارنما و روزنامه‌ی «مردم‌سالاری» نیز در گزارشی با برنامِ «درخواست استادانِ زبان و […]
رهام اشه «زبانِ سُغدی» را در تاجیکستان آموزش داد پارسی‌انجمن: دوره‌ی فشرده‌ی آموزشِ زبانِ سُغدی در «آکادمیِ علومِ تاجیکستان» در دوشنبه پایان گرفت.
در این دوره‌ی فشرده، رَهام اَشه، استادِ نامدارِ فرهنگ و زبانهای آریایی، به دانشجویان دبیره، دستورِ زبان، واژه‌سازی و واج‌شناسیِ زبانِ سغدی را آموزش داد و نمایشگاهی از بَرماندهای سغدی نیز برپا […]
پاسخِ فرنشینِ فرهنگستانِ دانشهای تاجیکستان به نامه‌ی سرگشاده‌ی پارسی‌انجمن فرهاد رحیمی، فرنشینِ فرهنگستانِ دانشهای تاجیکستان (رئیس آکادمی علوم تاجیکستان)، به نامه‌ی سرگشاده‌ی پارسی‌انجمن به سررشته‌دارانِ تاجیکستان پاسخ داده است که به دنباله می‌خوانید.
زبان ملی تاجیکان پارسی است! داریوش رجبیان: به خاطر حفظ یکپارچگی ملّت، تداوم زبان، گسترش و بالش و شگوفایی آن، سربلندی تاجیکان، حفظ میراث معنوی هزارانساله‌ی تاجیکان، شراکت در تمام افتخارات فرهنگی پارسیگویان جهان، پیشبرد علوم و فنون تاجیکستان، رشد خودشناسی ملی مردم و ده‌ها نیت خیر دیگر باید نام راستین زبان ملی تاجیکستان را که چیزی جز پارسی نیست به رسمیت شناخت و […]
دیدگاهِ انگلس درباره‌ی زبان، دبیره و ادبِ پارسی در نامه‌اش به مارکس گزارش و گردانش بزرگمهر لقمان: از این بازه‌ی چندهفته‌ای که خویشتن را درگیرِ نمایشهای خاورزمینیان کرده‌ام برای یادگیریِ زبانِ پارسی بهره برده‌ام. از زبانِ عربی گریزانم، از رویِ بیزاریِ ذاتی‌ام از زبانهای سامی، و ازآن‌رو که بی زمان نهادنِ بسیار، پیشرفت در آن شدنی نیست. در سنجش با آن، زبانِ پارسی بسیار آسان است. برای یادگیریِ پارسی بیشینه […]
دیدگاهی بنویسید.