«پیمانهای زناشوییِ» رهامِ اشه چاپ شد

پارسی‌انجمن: «پیمانهای زناشویی» (Marriage Contracts) نامِ کارِ تازه‌ی «رَهامِ اشه» است که اندر آن به پیمانهای بر جای مانده از زناشوییِ ایرانیانِ کهن، به زبانهای «پارسیگ» (پهلوی)، «سُغدی» و «بَلخی» (با گردانشِ آنها به زبانِ انگلیسی به همراهِ یادداشتهای روشنگرانه و پانوشتهای ریشه‌شناسانه)، پرداخته است.

«پیمانهای زناشویی» دربردارنده‌ی «چهار پیمان‌نامه» و «یک آفرین» است:

– دو پیمان‌نامه‌ به زبانِ پارسیگ به نامهای «پیمانِ زنی» (peymān ī zanīh) و «پیمانِ کدخدایی» (peymān ī kadagx^vadāyīh): یکی از ایران است و دیگری از هند، و نشانگرِ آیینهای زناشویی در دینِ بهی به روزگارِ ساسانیان و پس از آن؛

– پیمان‌نامه و آفرین به زبانِ سغدی: پیمان‌نامه‌ی سغدیْ «Nov. 3» نامگذاری شده و پیوست‌نامه‌ی آن هم «Nov. 4». این دو از کوهِ مُغ در نزدیکیِ سمرقند یافت شده‌اند و دیرینگی‌شان به سالهای آغازینِ سده‌ی هشتم ترسایی^{(میلادی)} می‌رسند. جدای از این پیمان‌نامه و پیوستش، یک «آفرین» (Āfrīvǝn) هم به زبانِ سغدی یافت شده که اندر جشنِ زناشویی می‌خواندند.

– واپسین پیمان‌نامه نیز به زبانِ بلخی (A) است و بازمانده از سده‌ی چهارم ترسایی.

«پیمانهای زناشویی» داده‌هایی بس ارزشمند از جایگاهِ دادیِ^(حقوقی) زنان میانِ آریاییان -از خواستگاری و زناشویی گرفته تا هِلِش^(طلاق) و مُرده‌ریگ‌بری^{(ارث‌بری)}– فرادستِ پژوهندگان می‌نهد، و دربردارنده‌ی «پیشگفتار»ی است از چندوچونِ همسرگزینیِ آریاییان و درونه‌ی این پیمانها، «آوانویسی»، «گردانشِ» آنها به زبانِ انگلیسی و نیز «بن‌نبشتها»، که برایِ نخستین بار، یک جا، چاپ شده‌اند.

چاپِ نخست «پیمانهای زناشویی» را که رهام اشه برایِ دانشجویانِ فرهنگستانِ دانشهای دوشنبه و نیز دانشکده‌ی زبانشناسیِ سمرقند نوشته، شورآفرین در تهران، در ۱۶۰ رویه، فرادستِ استادان، دانشجویان، پژوهندگان و دوستدارانِ زبانهای ایرانی و فرهنگِ آریاییان نهاده است.

 

نِبیگ‌شناخت:

Rahm Asha, Marriage Contracts: Pārsīg (“Pahlavi”), Sogdian and Bactrian documents; Tehran: Shourafarin 2020. ISBN: 978-622-6657-90-7.

 

برایِ آگاهیِ بیشتر «بدین جای» بنگرید.

برایِ خریدِ پیمانهای زناشویی، چاپِ دوم، ویرایشِ دوم، «بدین جای» بروید.