«زبانِ پارسیگ (پهلوی): دستورِ زبان، واژهسازی و واجشناسی» نوشتهی رَهام اشه با گردانشِ مریم تاجبخش و بزرگمهر لقمان، و «اوستا» (Avesta; A Grammatical Précis) نوشتهی رهام اشه به زبانِ انگلیسی، نامزدِ «کتابِ سالِ» ایران در سالِ ۱۳۹۸ در زمینهی زبانهای باستانی شدهاند.
در نبیگِ «زبانِ پارسیگ»، نویسنده خودِ زبانِ پارسیگ را پایهی کارِ خویش نهاده، بدان چونان زبانی زنده و پویا درنگریسته، سرچشمهها را باریکبینانه و سنجشگرانه بررسیده و نمونههایی بسیار از کموبیش همهی نوشتههای پارسیگ فرادستِ آموزنده گذارده است. برپایهی این کار، هر کس خواهد توانست دستورِ پارسیگ را به نیکی آموزد؛ با واژهسازی اندر این زبان آشنا شود؛ پارسیگ را با دیگر زبانهای ایرانی سنجد؛ بیش از چهار هزار واژهی پارسیگ را ریشهشناسانه بررسد؛ و واجشناسیِ این زبان را نیز فراگیرد.
دیگر نامزدِ «کتابِ سال» «اوستا» نام دارد که هماکنون نبیگِ آموزشی در فرهنگستانِ دانشهای تاجیکستان است و دانشجویانِ این دانشگاه بر پایهی همین نبیگ زبانِ اوستا را فرامیگیرند. جداسانیِ زبانِ اوستایی که رهام اشه نوشته با کارهایی که پیش از این انجام شده در این است که این کار بر پایهی «دیدگاهِ ایرانی به اوستا» نگارش شده است، و نیز همهی واژههای اوستایی بر پایهی «ریشهشناسیِ ایرانیِ کهن یا آغازین» نهاده شدهاند. بر پایهی این کار، دانشپژوهان نه تنها میتوانند بر بنیادِ تازهترین و واپسین یافتههای زبانشناسی، دبیره، دستورِ زبان، واجشناسی و ریشهشناسی زبانِ اوستایی را خودآموز فراگیرند که با نگاهِ ایرانی به اوستا و زبانِ ایرانیِ آغازین نیز آشنا شوند. رهام اشه برای نخستین بار این دیدگاهِ ایرانی به اوستا را ـ که درست در برابرِ دیدگاهِ همهی آن کسانی است که نوشته شدنِ اوستا را در روزگارِ پایانِ ساسانی و اسلامی میدانند ـ در پیشگفتارِ این کار به روشنی برنموده و برگشوده است.
در دو سالِ گذشته نیز «گویاییِ ارستو» از پاولِ پارسی ـ فلیسوفِ ایرانِ باستان و استادِ فلسفهی خسرو انوشیروان ـ با گردانشِ رهامِ اشه از سوریگ و عربی به انگلیسی و گردانشِ بزرگمهر لقمان به پارسی، و همچنین «Pārsīg Language» نوشتهی رهام اشه نامزدِ کتابِ سال شده بودند.
گفتنی است، با پایان یافتنِ نسخههای چاپِ نخستِ زبانِ پارسیگ و اوستا، «کتابِ سده»، در هفتهی آینده، چاپِ دوم آنها را در دسترسِ استادان، پژوهندگان، دانشجویان و دوستدارانِ فرهنگ و زبانهای ایرانی خواهد نهاد.
***
Xojasta bavâd
من چگونهمن چگونه میتوانم زبان پارسی و پهلوی و اوستایی را بیاموزم. من به زبان پارسی بسیار گرایش دارم ولی نمیدانم باید از چه راهی به آن برسم.من باید به کدام رشته و دانشگاه بروم خواهش می کنم در این راه مرا راهنمایی کنید. با سپاس امیررضا شکیبا.