زبانِ پارسیگ یا زبانِ پهلوی نوشته‌یِ رَهام اشه در سه بخشِ دستورِ زبان، واژه‌سازی و واجشناسی در ۵۰۱ رویه به زبانِ انگلیسی چاپ شد. این نبیگ[=کتاب] که Pārsīg Language نام دارد برای هر کسی که می‌خواهد زبانِ پارسیگ را به خوبی یاد بگیرد یا با واژه‌سازی به گونه‌یِ دانشی در این زبان آشنا شود یا آن را با دیگر زبانهایِ ایرانی بسنجد یا واجشناسی این زبان را فراگیرد کارآمد است.
یک نوشته‌ی نویافته به زبانِ پارسیگ (پهلوی) با آوانویسیِ رَهام اشه بازچاپ شد. این نوشته‌ی نویافته «ویرازگان» نام دارد که درباره‌ی ایورزِ[=سفرِ] مُغی به نامِ «ویراز» به بهشت و دوزخ است. «ویرازگان» دگرسان از «ارداویراف‌نامه» یا «ارداویرازنامه»ی شناخته‌شده است و تنها رونوشتِ آن در بنیادِ کاما در هندوستان نگهداری می‌شود.
پارسی‌انجمن: فردیناند یوستی (Ferdinand Justi) ایرانشناس و زبانشناس آلمانی است که در سال ۱۸۳۷ ترسایی در شهر ماربورگ آلمان زاده شد و در سال ۱۹۰۷ چشم از جهان فروبست. از یوستی کارهایی ارزنده به یادگار مانده که ارزنده‌ترینِ آنها نامنامه‌ی ایرانی (Iranisches Namenbuch) است که به سالِ ۱۸۹۵ چاپخش شده است.
پارسی‌انجمن: «رده‌شناسی زبانهای ایرانی» نوشته‌ی محمد دبیرمقدم در ۱۵ بخش و دو پوشینه فراهم شده است. بخشهای نخست و دوم به رده‌شناسی و جایگاهش در دانش زبان و زبانهای ایرانی می‌پردازند. در بخشهای سوم تا چهاردهم به بررسی ۱۲ زبان ایرانی پرداخته شده است که چنین‌اند: بلوچی، دَوانی، لارستانی، تالشی، وَفسی، کردی، اورامی، لکی، دِلواری، نائینی، شهمیرزادی و تاتی. واپسین‌بخش هم «یافته‌ها و پیامدها» نام دارد.
محمود فاضلی بیرجندی: در ایران باستان دارندگان خرد و منطق و آشنایان با فلسفه بوده‌اند. کم هم نبوده‌اند. من خود در یکی از یادداشتها که پیشتر نوشتم خبر از شهری به نام «ریواردشیر» دادم که کانون دانشی‌مردان ایران ساسانی بود. یادداشتی هم از دانشی‌مردی کم‌مانند نوشتم؛ نامش «پاول پارسی». همین کتاب که بزرگمهر لقمان به پارسی ناب گردانده، نوشته و یادگار آن مرد دانای کهن است که پس از پانزده سده به پارسی درآورده شده است.
دکتر صدرالدین الهی: استاد جمال رضایی پس از چاپ کتاب واژه‌نامه‌ی گویش بیرجند در سال ۱۳۷۳، اینک کتاب بررسی گویش بیرجند از نظر واجشناسی و دستور را که دستاورد سالها پژوهش وی درباره‌ی لهجه زادگاهش، بیرجند، است در دسترس پژوهشگران نهاده است.
پارسی‌انجمن: «گویاییِ ارستو» از پاولِ پارسی ـ فرزانه (فیلسوف) و گویایی‌دانِ (منطق‌دانِ) ایرانِ باستان و استادِ فرزانگیِ (فلسفه‌ی) خسرو انوشیروان ساسانی ـ برای نخستین‌بار با گردانشِ بزرگمهرِ لقمان چاپ شد.
نبیگِ (کتابِ) «گویاییِ ارستو» دربردارنده‌ی سه گفتار از پاولِ پارسی است که به شاه خسرو انوشیروان پیشکش شده است.
بزرگمهرِ لقمان این سه گفتارِ پاول پارسی را به پارسیِ ناب گردانده و واژه‌نامه‌‌ای سه‌زبانه (پارسی ـ انگلیسی ـ پارسیگ) نیز برای این نبیگ فراهمیده است.
شهربراز: یکی از نخستین دانشنامه‌هایی که در دوران پس از اسلام نوشته شده است «مفاتیح‌العلوم» یا «کلیدهای دانش‌ها» است که دانشمندی ایرانی به نام «ابوعبدالله احمد ابن محمد ابن یوسف خوارزمی» در سده‌ی چهارم هجری/ دهم میلادی نوشته است و در این جستار به شناساندن آن می‌پردازم.
«فرهنگ ساختاری واژگان پارسی» که فرهنگِ الفبایی ریشه‌ها و وندهای زبانِ پارسی به شمار می‌آید، در دو پوشینه به پارسی سره فراهم گردیده‌است. پوشینه‌ی یکم، یا خودِ فرهنگ، به سامانِ الفبایی است. نکته‌ها و گزارشها و پیش‌آگاهیها و راهنماییهای بایسته نیز در پوشینه‌ی دوم یا پیوستها آورده شده است.
کشوری که امروزه در سراسر جهان به نام افغانستان نامدار است، بخشی از سرزمین پهناوری است که زبان فارسی بالندگی‌اش را در آنجا آغاز کرد و از آنجا رفته‌رفته به سرزمین‌های باختری ایران گسترش یافت. این زبان که همچنان در افغانستان رگ‌هایی پرخون و دلی تپنده دارد، بخش برجسته‌ای از هویت ملی مردمان این کشور است.