کشوری که امروزه در سراسر جهان به نام افغانستان نامدار است، بخشی از سرزمین پهناوری است که زبان فارسی بالندگی‌اش را در آنجا آغاز کرد و از آنجا رفته‌رفته به سرزمین‌های باختری ایران گسترش یافت. این زبان که همچنان در افغانستان رگ‌هایی پرخون و دلی تپنده دارد، بخش برجسته‌ای از هویت ملی مردمان این کشور است.
رُخشانک؛ عروس اروپا نوشته‌ی یوآن کریسپی، گردانش محمد عشوری پس از فرهنگ کوچک پارسی ـ بلوچی، بلوچی ـ پارسی دومین نبیگی[=کتابی] است که در «پارسی‌انجمن» چاپ می‌شود.
شهربراز: در «تاریخ شاهنشاهی هخامنشیان» نوشته‌ی ا. ت. اومستد که در سال ١٣۴٠ زنده‌یاد دکتر محمد مقدم (یا آنسان که خود می‌نوشت: مهمد مغدم) به پارسی برگردانده است این واژه‌های زیبا را یافتم.
سردبیر پارسی‌انجمن: زبان‌ها و گویش‌های ایرانی گنجینه‌‌ای ارزشمند و پشتوانه‌ای سترگ برای زبان پارسی‌اند که با بررسی آن‌ها بسیاری از ناشناخته‌های زبان‌شناختی زدوده و با واکاوی این کان‌های پرگوهر بخش‌های ناشناخته‌ای از فرهنگ ایرانشهر بازشناسی می‌شود. زین‌روست که فرهنگ کوچک پارسی ـ بلوچی، بلوچی ـ پارسی نخستین نبیگی[=کتابی] است که در بخش زبان‌های ایرانیکِ «پارسی‌انجمن» چاپ می‌شود.
شهربراز: یکی از داستان‌های کوتاه و زیبای محمدعلی جمال‌زاده داستانی است به نام «فارسی شِکر است». در این داستان دو دسته از مردم به خوبی نشان داده می‌شوند: یکی، گروهی تازی‌زده که همه‌ی واژه‌های سخنانشان تازی است و گمان می‌کنند این‌گونه سخن‌گفتن نشانه‌ی برتری و دانش است. و گروه دوم فرنگی‌مآب‌های غرب‌زده است که همه‌ی سخنانشان فرنگی است.
ترانه جفرودی: آماج دکتر افشار از نوشتن و گردآوری این فرهنگنامه، زنده کردن کارواژه‌هایِ زیبایِ فارسی دری و آگاهانیدَن پدیده‌یِ عقب‌نشینیِ تاریخیِ کارواژه‌هایِ ساده‌یِ پارسی در برابرِ کارواژه‌هایِ مرکب ساختگی (جَعلی) است؛ که بخشِ چشمگیری از این کارواژه‌های مرکب از یک واژه‌ی عربی و کارواژه‌‌ی کمکی فارسی ساخته شده‌اند.
نامه پهلوانی (خودآموز خط و زبان پهلوی اشکانی، ساسانی) گزارش فریدون جنیدی است که برای نخستین بار در سال ۱۳۶۰ از سوی نشر بلخ، وابسته به بنیاد نیشابور، چاپ‌پخش شد. این مادَیان[=کتاب] با انگیزه آموزش زبان پهلوی به همگان نوشته شده و در آغاز، دبیره‌ی پارسیگ[=پهلوی] و پس از آن دستور زبان پارسیگ آموزش داده شده‌است.
در این فرسته می‌توانید مادیانِ[=کتاب] «مفرد و جمع و معرفه و نکره» (طرح دستور زبان فارسی – ۵) نوشته‌ی دکتر محمد معین را که دانشگاه تهران در سال ۱۳۳۷ چاپ کرده است، دریافت کنید.
داریوش آشوری در گفت‌وگو با مهدی جامی: من هوادارِ به کار بردنِ واژه‌هایِ اصیلِ فارسی‌ام که به ضربِ قلمِ منشیانِ درباری و «علما» و «فضلا» جای خود را بی‌هوده به سیلِ واژه‌های عربی‌تبار سپرده اند. از واژه‌هایِ عربی‌تبار آنچه را که ضروری باشد به کار می‌برم. امّا، به‌خلافِ عادت و روشِ دیرینه‌ای که برای فضل‌فروشی صرف و نحوِ عربی را نیز همراهِ آن‌ها وارد فارسی می‌کرد، می‌کوشم آن‌ها را بنا به دستور زبانِ فارسی به کار گیرم.
زبان پهلوی، ادبیات و دستور آن نوشته‌ی ژاله آموزگار و زنده‌یاد احمد تفضلی است که زنده‌یاد ایرج وامقی این نبیگ[=کتاب] را در جستار زیر بررسیده و شناسانده است.