زبان فارسی و مرزهای جغرافیایی آن در گفت‌وگو با مسعود میرشاهی

در بخارا خانمی ۳۰ ساله مشغول تزیین سفره‌ای برای فروش زردآلو بود. با دوستی فرانسوی از کنار او می‌گذشتیم. بعد از کمی گپ و گفت٬ دریافت که ایرانی هستم. پول زردآلوها را نگرفت و گفت که اگر بیشتر پافشاری تمام سرمایه‌ام را در آب رود می‌ریزم. او ادامه داد که اینجا پر از ایرانی‌تبار است؛ چراکه همه‌ی ما ایرانی هستیم.

همزباني و بي‌زباني

«همزباني و بي‌زباني» نام كتابي به خامه‌ی شيوا و شيرينِ شاعر هم‌روزگار افغانستانی «محمدكاظم كاظمي» است. این کتاب نخستین‌بار در سال 1382 به چاپ رسید و پس از نایابی آن، در زمستان 1390 بازچاپ شد.

درباره‌ی فقر فرهنگی مهاجمان و گسترش زبان فارسی

دکتر جلال متینی- ادامه‌ی حیات زبان فارسی در دوران حکومت مهاجمان ترک و ترکمان و … معلول بی‌فرهنگی آن اقوام از یکسو، و وجود زبان و فرهنگ غنی فارسی از سوی دیگر است. اگر آنان زبانی داشتند که با آن می‌توانستند کارهای اداری خود را انجام دهند، بی‌شک کوشش‌های صفاریان و سامانیان و حتا فردوسی نیز به جایی نمی‌رسید و از زبان فارسی از سده‌ی پنجم هجری به بعد کم‌تر اثری بر جای می‌ماند.

«آموزشِ زبان مادری» آری، «آموزش به زبان مادری» نه

مسعود لقمان: «آموزشِ زبانِ مادری»، در کنارِ زبانِ فارسی که زبانِ رسمی، دیوانی، ملی و تمدنی است، خواسته‌ای‌ است که می‌تواند ازسویِ همگان پیگیری شود لیک «آموزش “به” زبانِ مادری» و زدودنِ زبانِ فارسی از سامانۀ آموزشی واژگونه‌ی نصِ صریحِ قانونِ اساسیِ جمهوریِ اسلامیِ ایران و همچنین مؤلفه‌های وحدت‌بخشِ ایرانیان است.

بدون فرتور

پارسی را پاسداری کن، اگر دانشوری

زنده‌یاد فریدون مشیری- زادگاه مهر بود و مهرآیین کشوری / چون درخشان گوهری در پهنه‌ی پهناوری / جای جا، در سرزمین‌های فراخش / مردمانی پاک‌جان / گونه‌گون آیین و دین /
گون‌گون آداب، اما یک ‌زبان / پارسی، جانمایه‌ی هم‌بستگی‌شان بود / هم‌زبانی چهره‌ساز زندگی‌شان بود

زبان فارسی از آشوب تا سامان

دکتر جلیل دوستخواه- بر ماست که درهمه‌ی کاربُردهای زبان، بیشترین دقّت را به خرج دهیم و از هرگونه آشفته‌کاری و بی‌بند و باری در گفتار و نوشتار خودداری ورزیم و از راه دادن تعبیرها و ترکیب‌های بیگانه با ساختار و هنجار زبان به بافت آن و عرضه‌داشت گفتارها و نوشتارهای درهم جوش و ملقمه‌وار بپرهیزیم.

آیینه‌ی زبان پارسی

در این جستار بیژن رفیعی سرشکی «کارکرد ریشه‌ها و واژه‌های زبان پارسی در زبان‌های دیگر»، «ویژگی‌های زبان پارسی»، «سادگی زبان پارسی» و چرایی «پاسداری از زبان» را بیان می‌کند و در پایان می‌گوید: «امروزه مردمان جهان در پی پاسداری از زبان خود هستند و نیاز این کار را دریافته‌اند. برماست که نیاز به ارزش نهادن و پاسداری از زبانمان را دریابیم و با برنامه‌ریزی‌های زمانبندی شده زبان پارسی را از این گونه‌ی ناگوار به درآوریم.»

گزارش نشست استاد عبدالمجید ارفعی درباره آغاز نگارش و پيدايش خط

خط برای شعر، برای نوشتن کتیبه‌های پادشاهان یا برای هنرآفرینی به وجود نیامد؛ بلکه خط برای نگه داشتن حساب و کتاب و امور مالی پدید آمد. در جوامع کهن که کم‌کم رشد کردند و تبدیل به دهکده‌نشینی و شهرنشینی می‌شوند، برای اینکه مازاد تولیداتشان را کاری انجام دهند یا به انبارها می‌سپردند یا خرید و فروش می‌کردند، برای همین آغاز به شمارش کردند.

فارسی شکر است

داریوش آشوری در این جستار می‌گوید که «فارسی شکر است» بازتابي ست کوتاه و گذرا از ماجرایِ درگیریِ بزرگِ تاریخی در فضایِ بیرون از زندان میانِ شکلِ کاربُردیِ فارسیِ دورگه‌یِ آمیخته با عربی در زبانِ دیرینه‌یِ «فضلا» و «علما»یِ سنّتی، از یک سو، و شکلِ کاربردیِ تازه‌یِ آن زیرِ نفوذِ زبانِ فرانسه، از سویِ دیگر.