بارگیری واژه‌نامه‌ی کهن زند – پهلوی

پارسی‌انجمن: پیشینه‌ی فرهنگِ اوستایی به پارسیگِ «اوئیم ایوک» به روزگار ساسانیان می‌رسد. «اوئیم» در اوستایی، همانْ «ایوک» پارسیگ[=پهلوی] و همانْ «یک» پارسی است. نامگذاری فرهنگ نیز زین‌روست که با همین درآیه‌ می‌آغازد. در ۲۷ دَرِ[= باب] این فرهنگ، برای ۱۰۰۰ واژه‌ی اوستایی ۲۲۵۰ هم‌ارزِ پارسیگ آمده است. این فرهنگ را هوشنگ‌جی جاماسپ‌جی به چاپ رسانده‌ است.

نگاهی به دگردیسی واک‌ها در گویش‌های روستایی

سامان حسنی: هنگامی‌که کوتاه‌شدن و دگردیسه‌بودنِ واژه‌ها بررسی شوند، آنگاه با سه دسته واژه روبه‌رو خواهیم‌شد: دستۀ نخست واژه‌هایی هستند که با پارسی نوشتاری هم‌سان‌اند؛ دستۀ دوم واژه‌هایی هستند که در گویش‌ها یا پارسی نوشتاری دگردیسه یا کوتاه شده‌اند؛ دستۀ سوم واژه‌هایی هستند که در زبان نوشتاری پیدا نمی‌شوند؛ همین دسته از واژه‌ها هستند که به کارمان خواهندآمد، چون می‌توانیم در واژه‌سازی از آن‌ها بهره‌مند شویم.

بارگیری دستور جامع زبان فارسی نوشته‌ی استاد عبدالرحیم همایونفرخ

دستور جامع زبان فارسی نوشته‌ی استاد زنده‌یاد عبدالرحیم همایونفرخ کاشانی – هموند فرهنگستان نخست – است که چاپ سوم آن که هفت دفتر در یک دفتر است به کوشش فرزند وی زنده‌یاد دکتر رکن‌الدین همایونفرخ به چاپ رسیده و سال‌ها یگانه سرچشمه‌ی دستور زبان فارسی بوده است.

چند نکته دربارۀ واژه‌سازی (۳)

داریوش آشوری: درصد واژه‌های عربی در فارسی از هفتاد و هشتاد و گاه نود درصد به کمتر از پنجاه و گاه به کمتر از سی و بیست درصد رسیده و رفته – رفته به آنجا می‌رسیم که آنچه از مایۀ عربی در زبان فارسی می‌ماند آن اندازه‌ای باشد که به آن نیاز واقعی داریم. و این اندازه نیز کمابیش از اصل خود جدا شده و، به خلاف گذشته، پیرو دستگاه دستوری و معنایی زبان فارسی می‌شود.

امکانات واژه‌سازی در زبان فارسی (۲)

داریوش آشوری: فارسی از نظر امکانات واژه‌سازی زبانی است پرمایه و ساختمان ترکیبی واژه در آن مایۀ بسیار برای گسترش دامنۀ واژگان این زبان فراهم می‌کند و امروز که ما به هزاران واژۀ تازه در زمینۀ علم و فن و فلسفه و هنر نیاز داریم، بهره گیری از این امکانات درونی زبان می‌تواند بسیار مشکل‌گشا باشد.