پارسیانجمن: کمال پاشازاده از بزرگان و دانشمندان و ادیبانِ عثمانی و از دوستدارانِ زبانِ پارسی بود. وی در زمانِ سلطان سلیم به پیروی از گلستانِ سعدی «نگارستان» را نوشت و فرهنگی به نامِ «دقایقالحقایق» در دشواریهای زبانِ پارسی فراهم آورد و نبیگی در واژههای پارسیِ عربیشده و نیز این نبیگ را که دربارهی برتریِ زبانِ کهنسالِ پارسی بر همهی زبانها جز عربی است نوشت.
پارسیانجمن: «دادستانِ مینو خرد» یکی از نِبیگهای گرانسنگِ زبانِ پارسیگ (پهلوی) است. این نبیگ دربردارندهی یک پیشگفتار و ۶۲ پرسش که هر یک با پرسشی از «دانا» آغاز میشود و «مینو خرد» به آن پرسشها پاسخ میدهد. مینو خرد را میتوان اندرزنامهای دانست که از روزگارِ ساسانیان به یادگار مانده است.
مهرداد بزرگ: شما به گزارشهای فوتبالی انگلیسی که گوش میکنی، گاهی حس میکنی یک ادیب انگلیسی حرف میزند، این قدر که زبان روایتشان روان و با واژگانی غنیست، اما در صدا و سیما بعید میدانم همان شرط لازم دانش فوتبالی هم آزموده شود.
زبانِ فارسی در همه کرۀ زمین با رباعیاتِ خیام و مثنویِ جلالالدین و شاهنامه و سعدی و حافظ و نظامی و … شناخته میشود. شکسپیر با آن نمیتواند کشتی بگیرد. پوشکین با آن نمیتواند کشتی بگیرد. اما با آن لهجهی محلی که تشویقت میکنند، بعد از مدتی نوۀ تو، نبیرۀ تو، میگوید شکسپیر میخوانم، لرمنتف میخوانم، پوشکین میخوانم. من روس میشوم، انگلیسی میشوم. این را ما هیچ بهش توجه نمیکنیم.
زندهیاد ارسلان پوریا: در زبانشناسی نوین میان «دانش» زبان و «آیین» زبان هنوز یگانگیای بیچونوچرا پیدا نشدهاست. دانش زبان چیزی دیگر است، آیین و روح زبان چیزی دیگر و حتی این دو جستار آخشیج یکدیگرند، درحالیکه در زبانشناسی جهان باستان این دو جستار در یگانگی جداییناپذیر میزیستند.
زندهیاد ارسلان پوریا: آیا سرودهای اوستا از زمان سرودهشدنِ آن به نوشته درآمدهبودند یا تنها زبانبهزبان خوانده و سینهبهسینه نگهداری میشدهاند؟ این پرسش را میتوان سادهتر چنین نگاشت: آیا گروهگان اوستایی دبیرهای برایِ نوشتن میداشتهاست؟
زندهیاد ارسلان پوریا: زبان، ازبنیاد، هستییافتهی منطقِ اندیشهی سازندگانِ آن است.
کورش جنتی: دلیلهای بسیاری در پشتیبانی و پدافند از پالایش زبان پارسی از واژههای عربی وجود دارد. در این نوشتار میکوشیم به سه دلیل و انگیزۀ برجسته در این زمینه اشاره کنیم و هر یک را به کوتاهی بازنماییم.
پارسیانجمن: دکتر خلیلاله اورمر ـ زبانشناسِ افغانستانی ـ در نبیگِ[=کتابِ] «زبانِ دری، فارسیِ میانه و فارسیِ باستان» به بررسیِ زبانِ پارسی، از ۲۶۰۰ سالِ پیش بدینسو، در سه گسترهی پارسیِ باستان (نامِ درستتر: پارسه)، پارسیِ میانه (نامِ درستتر: پارسیگ) و پارسیِ دری پرداخته است.