واژه‌های پارسی در عربی

یکی از کتاب‌های گرانسنگ درباره شناسایی واژه‌های پارسی در عربی، کتاب «الالفاظ الفارسیه المعرب» (بیروت، ۱۹۰۸ م ) نوشته «السید ادی شیر اثوری» (۱۸۶۷ – ۱۹۱۵ میلادی) زبان‌شناس و کارشناس زبان و فرهنگ سریانی است. ادی شیر، اسقف کلیسای کاتولیک کلدانی و زاده شهر کرکوک بود. او در این کتاب همراه با شناساندن واژه‌های پارسی که به زبان عربی راه یافته‌اند، آورده است که زبان عربی آکنده از واژه‌ها پارسی و زبان‌های دیگر است و این واژه‌ها دگردیسی شده‌اند.

نگاهی به فرهنگ واژه‌های فارسی سره‌ی فریده رازی

چاپِ نخستِ «فرهنگِ واژه‌های فارسیِ سره برای واژه‌های عربی در فارسیِ معاصر» (فریده رازی، نشرِ مرکز) در سالِ 1372 به بازار آمد و چنین می‌نماید که نزدِ سره‌نویسان جایگاهی ویژه دارد. بنده نیز به اندازه‌ی خود از این نامه بهره برده‌ام ولی نادرستی‌هایی در آن راه یافته‌است که امیدوارم بازگفتـشان برای سره‌نویسان، از رخ‌دادِ دوباره‌ی چنین لغزش‌هایی پیش‌گیری کند. شاید در چاپ‌های پسینِ این دفتر نیز سودمند افتد.

فرهنگ واژه‌های فارسی سره برای واژه‌های عربی در فارسی معاصر

هدف «فرهنگ واژه‌های فارسی سره برای واژه‌های عربی در فارسی معاصر»، شناساندنِ واژه‌های پارسی نابی است که در فرهنگ‌های کهن پارسی یاد و در ادبیات گذشته بسیار دیده شده‌اند؛ ولی در زبان گفتار و نوشتار امروزین، کمتر شنیده و خوانده می‌شوند و جای خود را به واژه‌های تازی داده‌اند.

کتاب سوم دینْ‌کرد

دینْ‌کرد یا دینکرت کتاب سترگی است به زبان پارسی میانه «پهلوی» که آن را به‌ درستی «دانشنامه‌ی مَزْدَیَسْنی» یا «درسنامه‌ی دین مزدایی (زرتشتی)» خوانده‌‌اند. «پارسی‌انجمن» ازآن‌رو که دینکرد افزون بر دانش نیاکانمان گنجینه‌ای پربار از واژگان ایرانی ست، آن را برای بارگیری پیشنهاد می‌کند.

همزباني و بي‌زباني

«همزباني و بي‌زباني» نام كتابي به خامه‌ی شيوا و شيرينِ شاعر هم‌روزگار افغانستانی «محمدكاظم كاظمي» است. این کتاب نخستین‌بار در سال 1382 به چاپ رسید و پس از نایابی آن، در زمستان 1390 بازچاپ شد.

زبان پارسی در هیولاشهر تهران!

شهربراز- امروزه مردم به پیروی از الگوهای غلط رفتاری و خودباختگی، به جان زبان پارسی افتاده‌اند و در این میانه رقابت و چشم هم چشمی‌ای است که بیا و بین! به ویژه در «هیولاشهر» تهران منظره‌های زشت و چندش‌آوری به چشم می‌خورد که دل را می‌آزاد.

برگزاری كارگاه آموزشی زبان‌ها و گویش‌های ایرانی

كارگاه آموزشی زبان‌ها و گویش‌های ایرانی از سوی گروه فرهنگ و زبان‌های باستانی از سوم تا چهاردهم اسفندماه 1392 برگزار می‌شود. این کارگاه‌ها با دبیری علمی دكتر محمود جعفری دهقی و دكتر سالومه غلامی و با باشندگی و سخنرانی دكتر غلامحسین كریمی دوستان، دكتر محمد دبیرمقدم، دكتر آلبرتو كانترا، دكتر حسن رضایی باغ بیدی و دكتر كارلو چرتی برگزار خواهد شد.

درباره‌ی فقر فرهنگی مهاجمان و گسترش زبان فارسی

دکتر جلال متینی- ادامه‌ی حیات زبان فارسی در دوران حکومت مهاجمان ترک و ترکمان و … معلول بی‌فرهنگی آن اقوام از یکسو، و وجود زبان و فرهنگ غنی فارسی از سوی دیگر است. اگر آنان زبانی داشتند که با آن می‌توانستند کارهای اداری خود را انجام دهند، بی‌شک کوشش‌های صفاریان و سامانیان و حتا فردوسی نیز به جایی نمی‌رسید و از زبان فارسی از سده‌ی پنجم هجری به بعد کم‌تر اثری بر جای می‌ماند.

بدون فرتور

جمع در زبان پارسی

شهربراز- پیشنهاد من آن است که به همان قاعده‌ی ساده و پارسی برای جمع بستن در زبان خودمان برگردیم و تا جای ممکن از کاربرد جمع‌های عربی خودداری کنیم و واژه‌های عربی‌تبار را هم تنها با همین قاعده‌ی زبان پارسی جمع ببندیم. مثلا: روحانی -> روحانیان و نه روحانیون. کتاب -> کتاب‌ها و نه کُتُب. رساله -> رساله‌ها نه رسالات یا رسائل.

هنر سره‌گویی

گفتار و نوشتار سره باید همراه با زیبایی، استواری، شیوایی و رسایی باشد. سره‌گویی و سره‌نویسی هنری است همسنگ و همتراز با سرودن چکامه‌های زیبای پارسی. سره‌گویی تنها این نیست که واژه‌های بیگانه را با برابرهای پارسی آن جایگزین کرد، در سره‌گویی باید بهترین واژه‏‌ای را از میان برابرهای پارسی برگزید که با آهنگ و سامه‌ نوشته همخوانی داشته باشد.