پارسیانجمن: در سالِ ۱۳۵۳، به فرخندگیِ هزارمین زادروزِ ابوریحانِ بیرونی، دانشمندِ بزرگِ ایرانی، شورای عالیِ فرهنگ و هنر از صادقِ کیا، فرنشینِ فرهنگستانِ ایران، که به گردآوری و بررسیِ گویشها دلبستگی داشت، خواست تا آن چه را که بیرونی در نوشتههای خود از زبانها و گویشهای ایرانی یاد کرده است در دفتری فراهم آورد.
پارسیانجمن: از مرزِ سرسبز و خرمی که امروز مازندران نامیده میشود در نامههای باستان با نامِ تبرستان یاد شده است و پس از اسلام نیز نویسندگانِ ایرانی و انیرانی آن را تبرستان خواندهاند و در سدههای نخستینِ اسلامی نیز یاد و نامِ تبرستان و اسپهبدانِ نژادهی آن سامان در نبیگها (کتب) آمده است.
واژهنامهی مازندرانی یا فرهنگِ واژههای مازندرانی دربردارندهی بیش از ۲۵۰۰ واژهی مازندرانی است.
پارسیانجمن: در کنارهی کویرِ کاشان روستایی بزرگ و آباد است که باشندگانِ روستا آن را «بیذُوُی» نامند و کاشانیان و روستاهای پیرامونش آن را بوزآباد خوانند.
زبانِ این روستا نیز زبانِ «بیذُوُیی» است، چنانکه گویندگانِ این زبان ازش نام برند و بر زبانش رانند و …
«زبانِ پارسیگ (پهلوی): دستورِ زبان، واژهسازی و واجشناسی» نوشتهی رَهامِ اشه و گردانشِ مریمِ تاجبخش و بزرگمهرِ لقمان، به پارسیِ سره، به چاپِ سوم رسید.
پارسیانجمن: گواهیها و پژوهشهای دانشمندان به استواری نشان میدهند که پیشینهی زبانِ ترکی در آذربایجان و ترکزبان شدن مردمانِ آن به کمتر از چهار سده میرسد، و پیش از ترکی، گویشِ پارسیِ آذری تا نیمهی سدهی یازدهمِ مَهی(قمری) (دستِ کم تا زمانِ شاهِ عباسِ صفوی) در همهی آذربایجان روایی داشته است. از این گویشِ پارسی نمونههایی فراوان برجای مانده است.
پارسیانجمن: «دستورزبانِ فارسیِ میانه» نوشتهی ایرانشناسِ روس «راستارگویوا» است که نخستین بار به سالِ ۱۳۴۷ با گردانشِ ولیاله شادان در «بنیادِ فرهنگِ ایران» چاپ شد. با از میان رفتنِ بنیادِ فرهنگِ ایران در پیِ انقلابِ اسلامی، چاپِ دومِ این دستور را «انجمنِ آثار و مفاخرِ فرهنگی» در سالِ ۱۳۷۹ بازچاپ کرد.
جاوید اشکانی: تاریخچهی دستورنگاری پیشینهای بس دراز دارد، ولی در برخی نِبیگها گفته شده ارستو نخستین کسی است که شالودهی دستورنویسی را پیریزی کرد. اگر چنین باشد، آیا در هیچ کجای جهان – مانند ایران– شیوهی نگارش بر هیچ رده و پایهای استوار نبود و تنها یونانینویسان را باید آغازگران در دستورنویسی و ردگان دستوری دانست؟!
فریدون جنیدی: احسان بهرامی گزارنده این دفتر از بیست و چهار سال پیش آغاز به کار آن کرده بود و چون در آغاز کار بنیاد نیشابور اندیشیدم که میباید فرهنگی از واژههای اوستایی فراهم آوریم و بهتر آن است که این فرهنگ ترجمه فرهنگ کانگا باشد که گام نخست را پشت سر یک ایرانی نژاده گذاشته باشیم …
پارسیانجمن: «پیمانهای زناشویی» (Marriage Contracts) نامِ کارِ تازهی «رَهامِ اشه» است که اندر آن به پیمانهای بر جای مانده از زناشوییِ ایرانیانِ کهن، به زبانهای «پارسیگ» (پهلوی)، «سُغدی» و «بَلخی» (با گردانشِ آنها به زبانِ انگلیسی به همراهِ یادداشتهای روشنگرانه و پانوشتهای ریشهشناسانه)، پرداخته است.
پارسیانجمن: زندهیاد مشکور کوشیده است تا از راهِ این فرهنگ آن واژههای ایرانی را که از راهِ زبانهای سامی به عربی اندر شدهاند روشن سازد.