پارسیانجمن: کریستیان بارتولومه (۱۹۲۵-۱۸۵۵ ترسایی) زبانشناس و ایرانشناس نامدار آلمانی است که از ۱۹۰۹ استاد سانسکریت و زبانشناسی دانشگاه هایدلبرگ بود. از نبیگهای وی فرهنگ زبان ایرانی باستان است که در بردارندهی واژههای ایرانی باستان به ویژه اوستایی همراه با همتاهای آلمانی آنهاست.
غلامرضا آذرلی: بلوچی از دید زبان و تاریخ و فرهنگ در خانوادهی گویشهای ایرانی جا میگیرد، لیک هنوز انگشتشماری از واژگان کهنتر خود را با گذشت هزاران سال نگه داشته و کاربرد همان واگویی و هجاهای اوستایی و سانسکریت را در بر میگیرد و همچنان نزدیکی آشنایی با فارسی امروزی دارد.
سردبیر پارسیانجمن: زبانها و گویشهای ایرانی گنجینهای ارزشمند و پشتوانهای سترگ برای زبان پارسیاند که با بررسی آنها بسیاری از ناشناختههای زبانشناختی زدوده و با واکاوی این کانهای پرگوهر بخشهای ناشناختهای از فرهنگ ایرانشهر بازشناسی میشود. زینروست که فرهنگ کوچک پارسی ـ بلوچی، بلوچی ـ پارسی نخستین نبیگی[=کتابی] است که در بخش زبانهای ایرانیکِ «پارسیانجمن» چاپ میشود.
پارسیانجمن: پیشینهی فرهنگِ اوستایی به پارسیگِ «اوئیم ایوک» به روزگار ساسانیان میرسد. «اوئیم» در اوستایی، همانْ «ایوک» پارسیگ[=پهلوی] و همانْ «یک» پارسی است. نامگذاری فرهنگ نیز زینروست که با همین درآیه میآغازد. در ۲۷ دَرِ[= باب] این فرهنگ، برای ۱۰۰۰ واژهی اوستایی ۲۲۵۰ همارزِ پارسیگ آمده است. این فرهنگ را هوشنگجی جاماسپجی به چاپ رسانده است.
پارسیانجمن: ناصح ناطق در زبان آذربایجان و وحدت ملی ایران به زبان کهن آذربایجان، آذری، که پیش از ترکیْ زبان آذربایجانیان بود، پرداخته و دنبالهی پژوهشهای زندهیادان احمد کسروی، یحیی ذکاء، عبدالعلی کارنگ و منوچهر مرتضوی را پی گرفته است. گفتنی است که همهی پژوهشگران نامبرده که در زبان باستان آذربایجان پژوهیدهاند خود آذربایجانیاند.
شهربراز: برای واژهسازی دانشی به کارگیری زبانهای باستانی ایرانی بایسته است. استاد ابراهیم پورداوود در پیشگفتاری بر کتاب «فرهنگ پهلوی- فارسی» دکتر بهرام فرهوشی چنین نوشته است: «پیش از هرچیز باید به زبانی بپردازیم که پیش از پارسی نو، زبان نیاکان ما بوده و آن پارسی میانه است. پارسی نو فرزند پارسی میانه است و پارسی میانه فرزند پارسی باستان است.»
پارسیانجمن: واپسین ویراست دستورنامهی پارسیگ[=پهلوی] هنریک ساموئل نیبرگ (۱۹۷۴-۱۸۸۹) ایرانشناس سوئدی در سالهای ۱۹۶۴ و ۱۹۷۴ در دو دفتر چاپ شد. دفتر نخست برگزیدهی نوشتههای پارسیگ است و دفتر دوم واژهنامه و دستورزبان پارسیگ.
نامه پهلوانی (خودآموز خط و زبان پهلوی اشکانی، ساسانی) گزارش فریدون جنیدی است که برای نخستین بار در سال ۱۳۶۰ از سوی نشر بلخ، وابسته به بنیاد نیشابور، چاپپخش شد. این مادَیان[=کتاب] با انگیزه آموزش زبان پهلوی به همگان نوشته شده و در آغاز، دبیرهی پارسیگ[=پهلوی] و پس از آن دستور زبان پارسیگ آموزش داده شدهاست.
شهربراز: اگر نوشتههای پارسیگ[=پهلوی] را با واتهای[=حرفهای] پارسی امروزی ترانویسی کنیم، خواهیم دید که چه اندازه افسانهی «مُرده بودن» این زبان بیپایه است. … یکی از پیامدهای پذیرفتن زنده بودن زبان پارسیگ، روی آوردن بیشتر مردم امروز به برماندهای ادبی این زبان و آشنا شدن با آن است. پیامد دیگر، باز شدن گنجینهی این بخش از زبان برای کاربرد در واژهسازی در زمینههای دانشی و فنی است.
پارسیانجمن: در تاجیکستان نخستین یادنامهی ادبی به زبان روشانی، یکی از چند زبان ایرانی خاوری که بیشترِ گویشورانش در بدخشاناند، چاپ-پخش شد. این کتاب که «دَرگیلمادک» نام دارد، نمونههایی از سرودههای مردمی و چامههای چامهسرایان به زبان روشانی را از پایان سدهی ۱۹ تا امروز دربرمیگیرد. نویسندهی این کتاب همچنین چند هجویه، داستان و زبانزد و گفتوگوی رواگمند در میان مردم روشان را گرد آورده است.