پارسیانجمن: «فرهنگِ ریشهی لغاتِ فارسی، با نمودارِ مشتقات» گردآوریِ دکتر علی نورائی است. او با پژوهش در ریشههای واژههای فارسی و جستوجوی کهنترین دیسههای شناختهشدهی آنها در بنخانهای(منابع) گوناگون، دادههایی بسیار دربارهی جدامد(اشتقاق) و پیوندِ آنها با واژههای همریشهشان در دیگر زبانها گردآوری کرده و آنها را به گونهی نمودارِ درختی برایِ هر ریشه کشیده است تا خوانندگان با یک نگاه بتوانند همهی جدامدهای یک ریشه را به یک جای ببینند.
پارسیانجمن: «مسیرِ اشتقاقِ لغاتِ فارسیِ» گردآوریِ دکتر علی نورائی است. او خود در پیشگفتار دربارهی این نبیگش(کتابش) چنین نوشته است: «در سالهای گذشته، اطلاعات نسبتا گستردهای درباره قدیمیترین ریشههای شناختهشده لغات فارسی را از مراجع و مآخذ گوناگون جمعآوری کرده و در قالب شجرهنامههایی برای هر ریشه ترسیم و در چند کتاب، از جمله فرهنگ ریشه لغات فارسی با نمودار مشتقات، منتشر کردم …
پارسیانجمن: «نخستین دستور» نوشتهی ابوالقاسم پرتو است که پارسیدوستان او را با نبیگِ سه پوشینهای «واژهیاب» میشناسند.
پرتو دربارهی آن چه او را برانگیخت تا این دستور را به پارسیِ سره نویسد، نوشته است: «زبانِ فارسی برایِ آن که درست گفته و و درست نوشته شود، ابزارهای خودی میخواهد. با «مصدرِ مرخم» و «صیغههای مبالغه» و … نمیتوان برایِ فارسیگوی دستورِ زبان نوشت.»
پارسیانجمن: از مرزِ سرسبز و خرمی که امروز مازندران نامیده میشود در نامههای باستان با نامِ تبرستان یاد شده است و پس از اسلام نیز نویسندگانِ ایرانی و انیرانی آن را تبرستان خواندهاند و در سدههای نخستینِ اسلامی نیز یاد و نامِ تبرستان و اسپهبدانِ نژادهی آن سامان در نبیگها (کتب) آمده است.
واژهنامهی مازندرانی یا فرهنگِ واژههای مازندرانی دربردارندهی بیش از ۲۵۰۰ واژهی مازندرانی است.
پارسیانجمن: در کنارهی کویرِ کاشان روستایی بزرگ و آباد است که باشندگانِ روستا آن را «بیذُوُی» نامند و کاشانیان و روستاهای پیرامونش آن را بوزآباد خوانند.
زبانِ این روستا نیز زبانِ «بیذُوُیی» است، چنانکه گویندگانِ این زبان ازش نام برند و بر زبانش رانند و …
«واژههای معرب در کنز اللغات و منتخب اللغات» گردآوریِ صادق کیا، استادِ پیشینِ دانشگاهِ تهران و فرنشینِ فرهنگستانِ زبانِ ایران در زمانِ محمدرضاشاه پهلوی، است.
استاد کیا در پیشگفتار چنین نوشته است: «معرب واژهای است که از زبانی دیگر به زبانِ عربی راه یافته باشد، خواه به همان صورت به کار رفته باشد خواه در آن دگرگونی پدید آمده باشد. این گونه واژهها در عربی فراوان است. …
پارسیانجمن: محسنِ حافظیان، نویسندهی «ساختارهای وندیِ مشتقهای فعلی»، دانشآموختهی دکترای زبانشناسی از دانشگاهِ سوربنِ پاریس است.
حافظیان خود در پیشگفتار دربارهی این کار چنین نوشته است: «از تواناییهای واژگانسازیِ زبانِ پارسی بسیار شنیده و خواندهایم. در نوشتهای که پیشِ روی دارید، کوشیدهام تواناییهای زبانِ پارسی را در لایهای از لایههای زبانی باز بنمایانم.»
حافظیان در این نِبیگ (کتاب) فهرستی از کارواژههای (افعال) پربسامدِ پارسی را که در فرهنگها آورده شدهاند شناسانده و الگوی ساختاریِ فراگیری برایِ کارواژههای پارسی به دست داده است. بر این پایه، گره از برخی از دشواریهایی که در کاربردِ کارواژههای پارسی رو مینمایند گشوده شده و همچنین چگونگیِ گردانشِ کارواژهها (تصریفِ افعال) در سخن، به کوتاهی، نموده شده است.
پارسیانجمن: گویشهای پارسی که هر یک شاخهای از تنهی سترگِ زبانِ پارسیاند، پشتوانهای برایِ این زبان به شمار میآیند.
یکی از این شاخههای پارسی گویشِ فینی است. شهرِ فین در نزدیکیِ بندرِ عباس در استانِ هرمزگان است و شهری است که به خرماهایش نامدار است.
پارسیانجمن: استاد معین دستورِ پارسی را بر پایهی درستِ اوستا، پارسه (پارسیِ باستان) و پارسیگ (پهلوی) نهاد. کارِ معین پایهای شد تا استادانی دیگر چون زندهیاد استاد پرویز ناتل خانلری در نبیگِ «تاریخِ زبانِ فارسی» این روش را پی گیرند و به سامانی بهتر برسانند.