Деҳқони фасеҳи порсизод (бахши поёнӣ)

Мустафо Насирӣ: Касоне (мисли Фирдавсӣ ва Ганҷавӣ), ки аз тариқи шоъирӣ унвони «ҳаким»-ро аз ҷомеъаи худ мегиранд, шеърашон бисёр фаротар аз тавсифи гулу булбул ва дар ҳақиқат шомили низоме аз дониш ва инъикосдиҳандаи мантиқи гуфтори як кулли тамаддунӣ ва фарҳангист. Аз сӯи дигар, фарҳанг, ахлоқ, панд ва андарзҳои ҳикамии Низомӣ чизе нест, ки аз як дунёи туркӣ илҳом гирифта шуда ва ба зеҳни ӯ хутур ва сипас шоъир, он мазомин ва мафоҳими асолатан туркиро аз иктиноҳи зеҳнӣ ва равонӣ дарёфт ва дар рӯшанои зеҳни худ ба забони дигаре (мисли форсӣ) тарҷума ва адо карда бошад.

Деҳқони фасеҳи порсизод (бахши нахуст)

Мустафо Насирӣ: Ҳаким Абумуҳаммад Илёс ибни Юсуф ибни Закӣ ибн-ул-Муъайяд, маъруф ба Низомии Ганҷавӣ, яке аз панҷ шоъири бузурги эронӣ дар қарни 6-7-и ҳиҷрист, ки баъд аз Фирдавсӣ, чи басо дар санҷа бо се шоъири дигар (Мавлавӣ, Ҳофиз ва Саъдӣ), аз худогоҳии жарфтаре нисбат ба мафҳуми Эрон бархурдор буда ва дар партави он, яке аз пуровозатарин таъобир аз Эронро бар сари забонҳо андохтааст. Иғроқ нахоҳад буд агар бигӯем мисраъи «Ҳама олам тан асту Эрон дил» имрӯза ҳамон маъруфият ва маҳбубиятеро дорад, ки мисраъи «Чу Эрон набошад тани ман мабод» дорад.

Тунук шудани забон

Аббос Салимии Онгил (дабири коргурӯҳи осебшиносии Порсӣ Анҷуман): Забони ҷавомеъи бадавӣ вожаҳои андаке дорад. Рафта-рафта, бо шаклгирии тамаддун ва падид омадани ниёзҳои гуногун, инсонҳо барои баёни андеша ва эҳсоси худ вожаҳои бештаре сохтанд. Чунонки имрӯза дар забони қабилаҳои бадавӣ дар ҷангалҳои Омрикаи Ҷанубӣ ё ҳар ҷойи дигар, мумкин аст чандсад вожа бештар вуҷуд надошта бошад, ҳол он ки дар бисёре аз забонҳо фарҳангҳое чандҷилдӣ, пайваста, барӯз мешаванд то вожаҳои навсохтаро дар бар гиранд.

Ҳафт фарнуди меҳодин (далели аслӣ)-и носозгорон бо полойиши забони порсӣ

Ориё Сарвар

Пурсишҳои носозгорон:

1- Забон, забон аст дигар чи ин, чи он, омоҷ (ҳадаф) танҳо пайванди миёни мардум аст.

2- Забони пок ва сара ҳеч ҷойи ҷаҳон надорем ва доштани вомвожа чизе баҳанҷор аст.

3- Ниме аз забони инглисӣ вомвожа ҳаст; вале забони инглисӣ бисёр комёб аст.

4- Забони форсӣ ба ангезаи вожаҳои арабӣ, забоне фохир аст ва бе онҳо лухту бараҳна ва “алкан”(гунг)!

5- Забони порсии сара хандадор ва ришхандист (масхара аст).

6- Забон чун пӯёст, пас бигзорем, ки вожаҳо бо раванди “табиъӣ” биёянд ва бираванд.

7- Забон дар пешрафт ё вопасмондагии гӯяндагони он забон, ҳануд (таъсир) надорад.
Ва аммо посухҳо: