شهربراز
«فردیناند ویلهلم یاکوب یوستی» (Ferdinand Wilhelm Jakob Justi) زبان‌شناس و خاورشناس آلمانی است که در سال ۱۸۳۷ م./ ۱۲۱۶ خ. در شهر ماربورگ (Marburg) آلمان زاده شد و در سال ۱۹۰۷ م./ ۱۲۸۶ خ. نیز در همان شهر درگذشت.
فهرست برخی از کارهای یوستی در زمینه‌ی ایران‌شناسی عبارت‌اند از:
– دستنامه (راهنمای) زبان زند (Handbuch der Zendsprache) چاپ لابپزیگ، ۱۸۶۴ م.
– فرهنگ کُردی-فرانسوی (Dictionnaire kurde-francaise) چاپ پیترزبورگ، ۱۸۷۹ م.
– تاریخ ایران باستان (Geschichte des alten Persiens) چاپ برلین، ۱۸۷۹ م.
– دستورزبان کُردی (Kurdische Grammatik)، سن پیترزبورگ، روسیه، ۱۸۸۰ م.
– تاریخ مردم خاورزمین در دوران باستان (Geschichte der orientalischen Völker im Altertum)، برلین، ۱۸۸۴ م.
– نامنامه‌ی ایرانی (Iranisches Namenbuch)، ماربورگ، ۱۸۸۴ م.
در دانشنامه‌ی ایرانیکا مقاله‌ی بلندی درباره‌ی وی و کارهایش نوشته شده است که علاقه‌مندان می‌توانند در این نشانی بخوانند.
در این جستار به معرفی کتاب نامنامه‌ی ایرانی می‌پردازم.
نام کتاب: نامنامه‌ی ایرانی (Iranisches Namenbuch)
فردیناند یوستی (Ferdinand Justi)
زبان: آلمانی
سال: ۱۸۹۵ م. / ۱۲۷۴ خ.
صفحه: ۲۸ ص + ۵۲۶ ص (نام‌ها)
به نوشته‌ی دانشنامه‌ی ایرانیکا، این کتاب دارای نزدیک ۴۵۰۰ نام (و ۹۵۰۰ شخص جداگانه) است که در متن‌های ایرانی (اوستایی، پارسی کهن، میانه و نو) تا زمان یوستی به دست آمده بوده است. این نام‌ها همچنین از متن‌ها و خاستگاه‌های دیگری مانند سنگ‌نبشته‌ها و کتاب‌های قوم‌های دیگری که با ایرانیان در تماس بودند برگرفته شده‌اند مانند متن‌های آشوری، عبری، یونانی، سریانی، ارمنی، گُرجی و مانند آن. این گونه نام‌ها با خط همان زبان (به ویژه یونانی و عبری) هم در متن فرهنگ آورده شده‌اند. یوستی برای هر نام در تاریخ ایران، به ويژه نام کسان در اوستا، دوران هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان و نیز نام‌های یاد شده در شاهنامه، بر پایه‌ی دستاوردهای دانش زبان‌شناسی در زمان خویش و نیز با اشاره به کتاب‌های یونانی و دیگر آثار شناخته شده با تکیه بر دانش گسترده‌ی خویش در زمینه‌ی تاریخ و زبان‌شناسی، معنا و ریشه‌شناسی و توضیح داده است و برای هر درآیه، در صورت امکان، خاستگاه یا جایی را که آن نام به کار رفته است به دست داده است.
این کتاب برای پژوهشگران در زمینه‌ی شاهنامه و نیز تاریخ ایران باستان و ریشه‌شناسی بسیار سودمند است.
با جست‌وجو در فهرست کتابخانه‌ی ملی ایران، چنین به دست می‌آید که شادروان محمد عباسی (۱۲۹۵ خ تا ۱۳۶۷ خ.) در سال ۱۳۴۵ کتابی به نام «فرهنگ نام‌های ایرانی: با ذک‍ر م‍ن‍ش‍اء ت‍اری‍خ‍ی و م‍ع‍ان‍ی اس‍ام‍ی اقتباس از ن‍ام‍ن‍ام‍ه فردیناند یوستی و منابع معتبر دیگر» منتشر کرده که در سال‌های ۱۳۶۳ و ۱۳۶۸ و ۱۳۸۰ بازچاپ شده؛ اما نمی‌دانم این کتاب چه اندازه از کتاب یوستی اقتباس کرده است و چه اندازه از «منابع معتبر دیگر». در فهرست کتابخانه‌ی ملی ایران، ترجمه‌ی دیگری از این کتاب یوستی نیست. بنابراین گویا متن کامل این کتاب هنوز به زبان پارسی برگردانده نشده است. اگر این کتاب پس از ١٠٠ سال هنوز به طور کامل به زبان پارسی ترجمه نشده باشد جای افسوس فراوان است.
متن آلمانی این کتاب در سال ۱۳۸۲ خ. به دست انتشارات اساطیر در تهران با پیشگفتاری از دکتر علی‌اشرف صادقی قمی به صورت افست منتشر شده است.
متن اصلی آلمانی کتاب نامنامه‌ی ایرانی یوستی را می‌توانید در این نشانی در قالب‌های گوناگون بردارید.
جستارهای وابسته
زبانِ پارسی در روزگارِ صفویان: بارگیریِ فرهنگِ ترکی به فارسیِ «نصیری» پارسی‌انجمن: زمانِ صفویان روزگارِ نشیبِ اندیشه، فرهنگِ ایرانی و زبانِ پارسی بود و در زمانِ آنان بود که بخشی از ایرانیانِ پارسی‌زبان، مانندِ آذربایجانیان، ترک‌زبان شدند، چه صفویان هم خود ترک‌زبان بودند و هم قزلباشان که پایه‌ی سررشته‌داری‌شان بر آنان استوار […]
پان‌ترکان و سروده‌ای از مولانا شهربراز: مشکل پان‌ترکان و ناآگاهان این است که سفسطه می‌کنند و چون با ادب پارسی و صنعت‌های ادبی مانند مجاز و کنایه و استعاره آشنا نیستند و نمی‌فهمند، هر لفظی را در همه جا به همان معنای ظاهریش می‌گیرند و از هر چه به سودشان نباشد چشم می‌پوشند یا آن را تحریف […]
اندیشه‌مند تاجیک: ایران‌ستیزی یعنی خودنا‌شناسی و خودستیزی دکتر صفرعبدالله: ایران‌ستیزی نکنید! ایران‌ستیزی یعنی خودنا‌شناسی و خودستیزی! ... این زبان شیرین که حالا در کشور ما، رنگ پریده است و حالی دارد نابسامان، ما را باید به اندیشه وادار بکند. من بهبودی را در برقرار کردن خط می‌بینم. ... وقتی سخن از برگشتن به خط خودی، یا نیاکان، می‌گوییم، منظور ما نه فقط برطرف کردن ماجراهای موجود در زبانمان […]
رهام اشه «زبانِ سُغدی» را در تاجیکستان آموزش داد پارسی‌انجمن: دوره‌ی فشرده‌ی آموزشِ زبانِ سُغدی در «آکادمیِ علومِ تاجیکستان» در دوشنبه پایان گرفت.
در این دوره‌ی فشرده، رَهام اَشه، استادِ نامدارِ فرهنگ و زبانهای آریایی، به دانشجویان دبیره، دستورِ زبان، واژه‌سازی و واج‌شناسیِ زبانِ سغدی را آموزش داد و نمایشگاهی از بَرماندهای سغدی نیز برپا […]
چند واژه و عبارت در گویش مردم دایکندی عباس سلیمی آنگیل: گاهی در گویش‌های گوناگون زبان فارسی واژه‌ها و عبارت‌هایی یافت می‌شود که شنیدن و شناختنشان خوشایند ذوق‌های سخن‌سنج است. افزون بر این، یعنی افزون بر نگاه زیبایی‌شناختی، جور دیگر هم می‌توان به این واژه‌ها و عبارت‌ها نگریست: می‌توان به جای برخی از وام‌واژه‌ها ازشان بهره برد؛ در پژوهش‌های ادبی و زبانی هم راهگشایند. […]
زبانِ پارسی و مردمِ فارس پارسی‌انجمن: دُژاندریافتی(سوءتفاهمی) در کار است که گروهی از ایرانیان را «فارس» می‌نامد. بر پایه‌ی این برداشتِ نادرست، «مردمِ فارس» به دیگران ـ اَی(یعنی) ترک‌زبانان، عرب‌زبانان، کردان، لُران، بلوچان، ارمنیان، گیلانیان، مازندرانیان، زردشتیان و ... ـ ستم روا می‌دارند. در این جستار، کتایون مزداپور روشن می‌سازد و برمی‌نماید که چنین گمانی در […]
دیدگاهی بنویسید.