پارسی‌انجمن: در پاسداری و پالایش زبان پارسی 5Ostad بارگیریِ «دستورِ زبانِ فارسیِ» پنج استاد ملک‌الشعرای بهار عبدالعظیم قریب رشید یاسمی دستور زبان فارسی دستور زبان دستور پنج استاد دستور جلال همایی پنج استاد بدیع‌الزمان فروزانفر پارسی انجمن

بارگیریِ «دستورِ زبانِ فارسیِ» پنج استاد

پارسی‌انجمن: نبیگِ «دستورِ زبانِ فارسی» که به «دستورِ پنج استاد» نامدار شده است نخستین‌بار به سالِ ۱۳۲۷ نوشته شد. در آن سالها، پوشینه‌ی نخستِ این نبیگ را در سالهای نخست و دومِ دبیرستان و پوشینه‌ی دوم آن را در سالهای سوم و چهارمِ دبیرستان می‌خواندند.

پارسی‌انجمن: در پاسداری و پالایش زبان پارسی 225-1396-9-8 درباره‌ی نامِ «پارسی‌انجمن» نامواژه موصوف و صفت گزارواژه پارسی‌انجمن پارسی انجمن پارسی انجمن

درباره‌ی نامِ «پارسی‌انجمن»

گروهی از خوانندگانِ «پارسی‌انجمن» درباره‌ی نامِ انجمن و چراییِ پیش‌افتادنِ گزارواژه (پارسی) بر نام‌واژه (انجمن) در این نام پرسیده‌اند.

پارسی‌انجمن: در پاسداری و پالایش زبان پارسی  «صفت» و همتای پارسی‌اش* واژه‌سازی گزارواژه صفت بزرگمهر لقمان پارسی انجمن

«صفت» و همتای پارسی‌اش*

بزرگمهر لقمان: آذرکیوان تخمی افشاند که تا امروز بار داده است. سخن درباره‌ی واژه‌های «دساتیری» نیست که تنها بار و برِ این درخت‌اند، سخن درباره‌ی تخم یا بُن است که بیرون شدن از دستورِ زبانِ پارسی است.

بسیاری پس از آذرکیوان واژه‌هایی که او برساخت به کار بردند و برخی واژه‌ها نیز، مانندِ تیمسار، جا افتادند و بسیاری نیز چون آذرکیوان نیازی ندیدند زبانهای ایرانی و دستورِ زبانِ پارسی درست بشناسند و دست به واژه‌سازی به راهِ او زدند. چونان «زابه» که اگر چه ساخته‌ی آذرکیوان نیست با همه‌ی این کیوانی است، چه از دستورِ پارسی پیروی نمی‌کند.

«زاب» برایِ نامِ کس و نامِ شهر و نامِ روستا و نامِ رود به کار رفته است و شاید تا ایرانیِ باستان هم بتوان آن را دنبال کرد، لیک از زاب/ زابه به جایِ صفت جز آذرکیوان و تنی چند بهره نبرده‌اند.

برایِ در پیش نهادن واژه‌ای پارسی به همتاییِ صفت، چند زبانِ کهن همچون سوریگ، هلنی، ارمنی و سنسکریت می‌توانند نمونه‌ای از چگونگیِ واژه‌سازی در این زمینه باشند.

پارسی‌انجمن: در پاسداری و پالایش زبان پارسی Persian-Grammar-Khayampour بارگیری «دستور زبان فارسی» خیامپور عبدالرسول خیامپور دستور زبان فارسی دستور زبان پارسی دستور زبان دستور پارسی انجمن

بارگیری «دستور زبان فارسی» خیامپور

پارسی‌انجمن: «دستور زبان فارسی» نوشته‌ی دکتر عبدالرسول خیامپور، استادِ پیشینِ زبانِ فارسیِ دانشگاه تبریز، است.
خیامپور در این دستور کوشیده است تا برپایه‌ی روشِ آدِلونگ، دستورنویس آلمانی، خودِ زبان پارسی را پایه‌ی کارِ خویش نهد نه آنچه دیگران گفته‌اند و نوشته‌اند.

پارسی‌انجمن: در پاسداری و پالایش زبان پارسی Grammar سیر تاریخی دستور زبان در جهان و ایران دستورزبان دستور زبان فارسی دستور زبان پارسی دستور زبان دستور حسن احمدی گیوی پارسی انجمن

سیر تاریخی دستور زبان در جهان و ایران

دکتر حسن احمدی گیوی: آن درخت تنومند ۱۵۰ ساله‌ی پربار و ریشه‌دار که سه دهه‌ی ۳۰ و ۴۰ و ۵۰، به کوشش استادان بزرگی چون: دکتر خیامپور، دکتر معین و دکتر ناتل خانلری و … بالندگی تازه و امیدآفرینی یافته بود: «خوش درخشید، ولی دولت مستعجل بود!» و دارد اندک‌اندک برگ و بار خود را از دست می‌دهد و رو سوی پژمردن و خشکیدن دارد! تا باد چنین مباد!

پارسی‌انجمن: در پاسداری و پالایش زبان پارسی  ما آمدیم‌مان، مترسیتان (از جستارهای تاریخ زبان فارسی) ما آمدیم‌مان، مترسیتان جلال متینی پارسی انجمن

ما آمدیم‌مان، مترسیتان (از جستارهای تاریخ زبان فارسی)

پارسی‌انجمن: در این جُستار استاد جلال متینی به بررسی ساختارِ ساختهایی چون «نخوردیتان» و «بودیتان» می‌پردازد و به این پرسشها پاسخ می‌دهد که آیا افزون بر ساختهایی با «مانی» و «تانی» در چونیهای گمانی و خواستاری، آیا ساختهایی دیگر هم در زبان پارسی بوده‌اند که به «مانی» و «تانی» مانند باشند لیک ساختمانشان دگرسان از آنها باشد؟ و اگر چنین ساختهایی هستند برای چه به کار رفته‌اند؟ و نیز به این پرسش پاسخ داده است که آیا ساختهایی که از آنها سخن رفته‌‌است هنوز‌ زنده‌اند یا نه؟

پارسی‌انجمن: در پاسداری و پالایش زبان پارسی Numerals-in-Persian بارگیری «شمار و مقدار در زبان فارسی» نشاط محمود نشاط شمار و مقدار در زبان فارسی دستور زبان پارسی انجمن

بارگیری «شمار و مقدار در زبان فارسی» نشاط

پارسی‌انجمن: «شمار و مقدار در زبان فارسی» نوشته‌ی دکتر محمود نشاط است. ایشان شمار را بیشتر ازنگرِ دستوری واکاویده و بررسیده است تا ازنگرِ دگرگونیِ ساختمانِ زبان در گذرِ زمان و نیز هم‌سنجیهایِ زبان‌شناختی.

پارسی‌انجمن: در پاسداری و پالایش زبان پارسی NahveZabaneParsi بارگیری «شالوده نحو زبان فارسی» محمد پژوه نحو محمد پژوه شالوده نحو زبان فارسی دستور زبان پارسی انجمن

بارگیری «شالوده نحو زبان فارسی» محمد پژوه

پارسی‌انجمن: «شالوده نحو زبان فارسی»، نوشته‌ی محمد پژوه، نخستین نبیگی[=کتابی] است که در این باره نوشته شده است. از ویژگیهای این نبیگ آن است که به جست‌وجوی همتاهای پارسیِ درخور برای نامگذاری واژه‌های دستور زبان برآمده و همچنین کوشیده است تا از دستور نحو زبان عربی که پیوندی با زبان پارسی ندارد دوری کند.

پارسی‌انجمن: در پاسداری و پالایش زبان پارسی Grammar-360x270 نگاهی به تَراداد دستورنویسی در زبان پارسی زهرا زندی مقدم دستورزبان فارسی دستورزبان پارسی دستور زبان فارسی دستور زبان پارسی دستور پارسی انجمن

نگاهی به تَراداد دستورنویسی در زبان پارسی

پارسی‌انجمن: زهرا زندی مقدم در جُستار «نگاهی به سنت دستورنویسی در زبان فارسی» کوشیده است تا دستورهای نامداری که تا به امروز درباره‌ی زبان پارسی همروزگارِ ما نوشته شده‌اند بررسد.
در این بررسی ۵۹ نبیگ[=کتاب] دستور (۱۳ نبیگ به زبان انگلیسی و ۴۶ نبیگ به زبان پارسی) بررسی شده‌اند.

پارسی‌انجمن: در پاسداری و پالایش زبان پارسی Verb ساختمان کارواژه در زبان پارسی کنونی کارواژه رضا مرزبان دستورزبان پارسی دستورزبان دستور زبان پارسی پارسی انجمن

ساختمان کارواژه در زبان پارسی کنونی

رضا مرزبان در این جستار ساختمان کارواژه[=فعل] در زبان پارسی را به چهار گونه بخش کرده: ساده، واداری، پیشوندی و آمیخته[=مرکب] و سپس هر یک را جداجدا بررسیده و ویژگیهای آنها را به زبانی ساده برنموده است.