بارگیری رایگان «فرهنگ ادبیات فارسی» دکتر زهرای خانلری (کیا)

خانلری (کیا)، زهرا (1348)؛ فرهنگ ادبیات فارسی؛ بنیاد فرهنگ ایران.

 

«فرهنگ ادبیات فارسی» که نخستین بار در سال 1337 خورشیدی چاپ شده، راهنمای همه‌ی کسانی است که با ادب پارسی سروکار دارند. این کتاب در چارچوب واژه‌نامه نوشته شده و به شناساندن بزرگان ادب ایران و نام و روزگار شخصیتهای بزرگ داستانی و همچنین تَرمهای [اصطلاحات] واژگانی و منطق و تمثیل و اشاره پرداخته و افزون بر آن، نام نوشته‌های برجسته‌ی ادبی به پارسی و تازی را نیز برشمرده است.

درباره‌ی نویسنده

زهرا خانلری (کیا) در 1294 خورشیدی در تهران زاده شد. پدرش هادی کیانوری (پسر شیخ فضل‌الله نوری) و مادرش عصمت الحاجیه بروجردی بودند. زهرا از شاگردان برجسته آموزشگاه دخترانه ناموس بود که به دانشسرای عالی رفت و سپس وارد دانشکده ادبیات شد و در سال ۱۳۱۸ در دوره دکتری ادبیات پذیرفته شد و با پرویز ناتل خانلری همدرس شد.

زهرا کیا از نخستین بانوانی است که در درون میهن دکتری ادبیات گرفت و پایان‌نامه‌ی دکتری خود را با ورنامِ «تاریخ و تاریخ‌نگاری در ایران تا قرن نهم هجری» با استاد راهنمایی ملک‌الشعرای بهار به فرجام رساند و سپس به آموزگاری در آموزشگاه‌ها و سپس استادی در دانشگاه‌ها پرداخت.

پرویز ناتل خانلری در سال ۱۳۲۰ هنگامی که در دانشکده ادبیات دانشجو بود با زهرا کیا آشنا شد و این آشنایی به ازدواج رسید. خانلری در این باره چنین نوشته ‌است: «ضمن تحصیل در دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی با دختری که هم‌درسم بود آشنا شدم که او را آراسته به صفاتی دیدم که من می‌خواستم و می‌پسندیدم و ارتباط ما به همسری کشید. همسرم در طی زندگی از هر جهت یار و غمخوار من بود؛ چنانکه اکنون نیز هست. او هم مانند من با کتاب سر و کار داشت و نویسنده بود و چند کتاب مهم ادبی تالیف کرده‌ است. اگر آسایشی در طی عمر داشته‌ام، مدیون مهربانی‌های اوست. او بود که مرا به تالیف بعضی از آثارم واداشت و همه عمر شکرگزار او هستم.»

زهرا خانلری از نویسندگان مجله سخن بود و جستارهای خود را با نام ژاله رهبر می‌نوشت. برخی از نوشته‌های دکتر زهرا خانلری هنوز به چاپ نرسیده ‌است. نوشته‌های او چنین است:

داستان پروین و پرویز (۱۳۱۲)

داستان ژاله یا رهبر دوشیزگان (۱۳۱۵)

نمونه غزل (از مجموعه شاهکار ادبیات فارسی)

روش تدریس (دو جلد)

کتاب فارسی پنجم دبستان با همکاری لیلی آهی

فارسی و دستور

فارسی اول دبیرستان

فرهنگ ادبیات جهان (دو جلد)

بحث تحقیقی درباره فعل در تاریخ بیهقی

تاریخ و تاریخ‌نویسی در ایران

چهار داستان حماسی از شاهنامه فردوسی

راهنمای ادبیات فارسی

داستانهای دل‌انگیز ادبیات فارسی

برگزیده قابوسنامه

داستان حسنک وزیر (از تاریخ بیهقی)

افسانه سیمرغ (برای کودکان از منطق‌الطیر عطار)

برخی از برگردانهای او نیز چنین‌ است: بیست داستان، سه اندیشه دخترک گوژپشت، خانه افسون زده، انتقام سگ، روسری سیاه، شب عروسی، کدامیک است، دود، زن مرده و زن زنده، سکته ناقص، گل سرخ، سرگرمی، چائولا ماه را کشف کرد، نمازخانه کوچک، پاسخ، بیچاره آن مرحوم، لباس نو، رنج‌های جوانی ورتر، آقای رئیس جمهور و پاپ سبز.

زهرا خانلری که از پیشگامان کوششهای زنان در ایران نیز بود سرانجام در روز ششم اسفند ۱۳۶۹، شش ماه پس از درگذشت همسر زنده‌یادش دکتر پرویز ناتل خانلری و در 78 سالگی رخت از جهان بربست.

 

«فرهنگ ادبیات فارسی» را به همراه نوشته‌ی ترانه خانلری با نامِ «مادرم دکتر زهرا کیا (خانلری)» (در 8.4 مگابایت و 580 رویه) را از «اینجا» بارگیری فرمایید.

 

—————————————————-

دیگر «نسکهای پارسی‌انجمن»

پارسی سره

… (۱۳۹۰)؛ واژه‌نامه پارسی سره؛ فرهنگستان زبان پارسی. بارگیری از «اینجا» (۲ مگابایت).

پرتو، ابوالقاسم (۱۳۷۷)؛ واژه‌یاب (فرهنگ برابرهای پارسی واژگان بیگانه)؛ سه دفتر؛ چاپ دوم. بارگیری دفتر نخست (۷۲۲ رویه) از«اینجا»، دفتر دوم (۷۴۶ رویه) از«اینجا»و دفتر سوم (۷۲۳ رویه) از«اینجا».

جلالی، تهمورس (۱۳۵۴)؛ فرهنگ پایه (واژه‌های پارسی و بیگانه زبانزد در فارسی کنونی به پارسی سره)؛ کتابخانه‌ی ابن سینا؛ چاپ نخست. بارگیری از «اینجا» (۱۳ مگابایت).

واژه‌های نو فرهنگستان ایران (از خردادماه ۱۳۱۴ تا اسفندماه ۱۳۱۹)؛ تهران: دبیرخانه فرهنگستان. بارگیری از «اینجا» (۵ مگابایت).

 فرهنگ

حسینی مدنی تتوی، عبدالرشید پسر عبدالغفور (۱۳۳۷)؛ فرهنگ رشیدی به همراه معربات؛ دو پوشینه؛ پژوهش و ویراستاری محمد محمدلوی عباسی؛ تهران: کتابفروشی بارانی. بارگیری پوشینه‌ی نخست از «اینجا» (در ۸۲۱ رویه و کمتر از هشت مگابایت) و پوشینه‌ی دوم از «اینجا» (در ۷۹۹ رویه و کمتر از هشت مگابایت).

امام‌شوشتری، محمدعلی (۱۳۴۷)؛ فرهنگ واژه‌های فارسی در زبان عربی؛ تهران: انجمن آثار ملی. بارگیری از «اینجا» (۱۶ مگابایت).

عمید، حسن (۱۳۸۹)؛ فرهنگ فارسی عمید. بارگیری از «اینجا» (۶ مگابایت).

خانلری (کیا)، زهرا (1348)؛ فرهنگ ادبیات فارسی؛ بنیاد فرهنگ ایران. بارگیری از «اینجا» (در 8.4 مگابایت و 580 رویه).

افنان، سهیل محسن (۱۹۶۹)؛ واژه‌نامه‌ی فلسفی (ف‍ارس‍ی‌، ع‍رب‍ی‌، ان‍گ‍ل‍ی‍س‍ی‌، ف‍ران‍س‍ه‌، پ‍ه‍ل‍وی‌، ی‍ون‍ان‍ی‌ و لات‍ی‍ن‌)؛ بیروت: دارالمشرق. بارگیری از «اینجا» (۱۰ مگابایت).

تاریخ زبان و دبیره‌ی پارسی

ناتل خانلری، پرویز (۱۳۶۵)؛ تاریخ زبان فارسیِ؛ سه دفتر. بارگیری دفتر نخست (۷۲۲ رویه) از «اینجا»، دفتر دوم (۷۴۶ رویه) از«اینجا»و دفتر سوم (۷۲۳ رویه) از«اینجا».

بهروز، ذبیح (۱۳۶۳)؛ خط و فرهنگ؛ چاپ دوم؛ فروهر. بارگیری از «اینجا»(۲۳۸رویه و ۴ مگابایت).

زبانها و گویشهای ایرانی

… (۱۳۹۱)؛ واژه‌نامه کوچک پارسی میانه؛ فرهنگستان زبان پارسی. بارگیری از «اینجا» (۴ مگابایت).

کسروی تبریزی، احمد (۱۳۲۵)؛ آذری یا زبان باستان آذربایجان. بارگیری از «اینجا» (۱ مگابایت).

برای بارگیری نسکهای دیگر یا آشنایی بیشتر با این دفترها به کتابخانه‌ی پارسی‌انجمنبنگرید.