پرسش از مجید: بن به کاررفته درواژه‌های آراستن، آرایش، ویرایش، ویراستن و نوشتن چیست و به چه چم؟
—
پاسخ: ریشه‌ی واژگان آراستن، آرایش، ویرایش و ویراستن در زبان اوستایی و پارسی باستان «راد» به معنای مرتب‌کردن است. ساخت این واژگان این چنین بوده‌است:
Aray = (ماده‌ساز کنون) a+ (ریشه) Rad + (پیشوند کارواژه‌ای) a
Pati+ rad+ a = payray= piray
Wi+ rad+ a = wiray
نوشتن: Ni+ pis+ ta
A, pati, wi , ni در واژگان بالا پیشوند کارواژه‌ای هستند. همچنین ta در واژه‌ی نوشتن از کارواژه، زاب می‌سازد. به آن در انگلیسی participle می‌گویند. Pis در نوشتن ریشه‌ی ضعیف pais به معنای آراستن است.
برای آگاهی بیشتر به کتاب بررسی ریشه‌شناختی فعل‌های زبان پهلوی از یدلله منصوری و ماده‌های فعل‌های فارسی دری از محسن ابوالقاسمی بنگرید.
جستارهای وابسته
آوار کلاس‌های ویرایش بر سر نثر فارسی عباس سلیمی آنگیل: باید سپاسگزار همه‌ی کسانی بود که درست‌نویسی را به فارسی‌زبانان و فارسی‌نویسان می‌آموزند و در این راه گامی برمی‌دارند. زبان فارسی از دیرباز به شیرینی و خوش‌گواری نامبُردار بوده است و طوطیان هند با قند پارسی شکرشکن می‌شدند. اکنون جای آن است که بپرسیم: «زبان پارسی را چه شده است بدین لطیفی و خوبی که نثر پاره‌ای از […]
ویرایش در ایران پارسی‌انجمن: در این جُستار استاد عبدالحسین آذرنگ به پرسشهایی چونان «ویرایش/ ویراستاری از چه زمانی در ایران به کار گرفته شده است؟»، «آیا ایرانیان با دانش و هنر ویرایش آشنایی نداشتهاند و آن را از دیگران آموختهاند؟» و ... پاسخهایی روشن […]
هم‌ارز subjective در فلسفه چیست؟ پرسش: در فلسفه subjective را به چه می‌توان برگرداند؟- چند برابرنهاد پارسی برای نامه‌های اداری و بازی بستکتبال پرسش از جناب احمدیان: خواهشمندم برابر پارسی واژه‌های زیر را بنویسید: «قسط، قسط‌بندی، تقسیط، اقساط، تعاونی، صورت‌جلسه، بااحترام، جمع، جمع کل».
همچنین می‌خواهم تاجایی‌که می‌شود در گزارش‌های رادیویی ورزش بسکتبال واژه‌های پارسی را به کار گیرم. خواهش می‌کنم، واژه‌های جایگزین پیشنهادی خودتان را بفرمایید: «امتیاز، خطا، تخلف، تعویض، جدول […]
- چیستی «آوا»، «واج» و «تکواژ» پرسش از هرمزان پو: دیگرسانی میان morpheme با phoneme در چیست؟
- آیا پسوند «جات» پارسی است؟ پرسش: آیا پسوند «جات» در سبزیجات و میوه‌جات پارسی است؟
سپاس بیکران