شهربراز
در زمینه‌ی واژه‌سازی علمی و فنی نیاز به گسترش دامنه‌ی واژگان زبان پارسی کنونی داریم. نه تنها واژگان بلکه باید وند (پیشوند و پسوند)های بیشتری را هم به دستگاه واژه‌سازی بیافزایم. وگرنه مجبور می‌شویم که برای چند پیشوند به کار رفته در واژه‌های بیگانه، یک پیشوند پارسی را به کار ببریم.
واژه‌ی «فرا» در فرهنگ دهخدا و در برخی کاربردهای آن در ادبیات پارسی به تنهایی معنای «نزدیک و به سوی» دارد. نمونه از حافظ:
سر فرا گوش من آورد و به آواز حزین
گفت ای عاشق دیرینه‌ی من خوابت هست؟
در حالت پیشوندی «فرا-» به معنای «آن سوی…/ پس از … / بالاتر از ..» به کار می‌رود؛ اما به نظر می‌رسد این روزها پیشوند «فرا-» پیشوند دوست‌داشتنی عده‌ی زیادی شده است و برای هر چیزی و هر کاری از «فرا-» استفاده می‌کنند. در زیر چند نمونه را می‌آورم:
– فرامدل در برابر meta-model
– فرادانش در برابر meta-knowledge
– فرامتن در برابر hypertext
– فراروانشناسی در برابر para-psychology
– فراواقع‌گرایی در برابر surrealism
– زبانشناسی فرازمانی در برابر diachronic linguistics
حال آنکه بر پایه‌ی پیشنهادهای دکتر محمد حیدری ملایری و دکتر میرشمش‌الدین ادیب سلطانی باید از پیشوندهای زیر استفاده کرد:
– برای meta: پیشوند «مَتا-» از پارسی باستان و همریشه با پیشوند یونانی
– برای para: پیشوند «پارا-» یا «پَرا-» از پارسی باستان
– برای hyper: پیشوند «هیپر-» وام از یونانی با تلفظ فرانسوی. پیشنهاد من: اَپَر از ایرانی باستان و پارسی باستان
– برای over: در معنای «بیشتر» (مانند overestimate) پیشوند «بیش-»
جالب آنکه در زمینه‌ی کارهای مالی نیز در برابر over-the-counter («روی پیشخوان») از اصطلاح «فرابورس» استفاده می‌شود. گفتیم که معنای پیشوند «فرا-» یعنی «آن سوی» حال آنکه این نوع بازار سهام در ایران برای سهام شرکت‌هایی است که هنوز وارد «بورس اصلی» نشده‌اند و «پیش از» ورود به آن مرحله‌اند که در بورس رسمی معامله شوند. یا با تعریفی دیگر «سهام شرکت‌هایی که بیرون از بازار بورس اصلی و به طور مستقیم بین افراد معامله می‌شود.» بنابراین «فرابورس» کاملا غلط است!
اصطلاح دیگری که به تازگی با پیشوند دوست‌داشتنی «فرا-» ساخته شده است «فرادرمانی» است که نمی‌دانم در برابر چه واژه‌ی انگلیسی ساخته شده است. اگر برابر homeopathy باشد که اشتباه است؛ زیرا این روش به معنای «هماننددرمانی» است که در زبان عربی برای آن «معالجة المثلیه» را ساخته‌اند. اگر هم برابر انگلیسی ندارد و نوواژه‌ای در پارسی است باز از نظر مفهومی و دستور واژه‌سازی به نظر من اشتباه است.
جستارهای وابسته
نامه سرگشاده‌ی شهاب‌الدین شجاع به سران تاجیکستان: نام پارسی را به زبان ما برگردانید 
واژه‌های پارسی پورسینا و تأثیر آنها بر دیگر دانشمندان دکتر محمد معین در این جستار دانش‌واژه‌هایی [=اصطلاحاتی] را که پورسینا در برخی از نوشته‌های پارسی خود (: دانشنامه‌ی علایی و رگ‌شناسی) بهره برده است، نشان می‌دهد و می‌افزاید که چگونه دانشمندان آینده از این دانش‌واژه‌ها در نوشته‌های فلسفی خود سود جسته‌اند و نیز خودْ واژه‌هایی تازه به این گنجینه […]
ساختارهای وندی مشتق‌های فعلی در «ساختارهای وندی مشتق‌های فعلی»، نوشته‌ی «دکتر محسن حافظیان»، ساختارها، گونه‌های وندی و بسامد این وندها را در واژگانی که از فعل‌های ساده‌ی فارسی به دست آمده‌اند، بررسی شده‌اند. گردآیه‌ی این کتاب شامل فعل‌های ساده‌ی زبان فارسی به همراه واژگان ساخته شده بر اساس آن‌هاست که از «لغتنامه‌ی دهخدا» برگرفته شده‌اند. […]
جایگاهِ گویشِ هراتی در میانِ گویشهای پارسیِ دری پارسی‌انجمن: در این جستار، نویسنده با بررسیِ گویشِ شهرِ هرات و روستاهای پیرامونش، در آغاز ویژگیِ گویشِ هراتی را در سنجش با گویشِ کابلی برنموده، و هم‌زمان، نشانه‌های نزدیک‌کننده‌ی گویشِ هراتی را به گویشِ تهرانی نشان داده است، و در پایان، برپایه‌ی ویژگیهای آواشناسی و صرفی، بدین برآیند رسیده که گویشِ هراتی جداسان از گویشِ کابلی و نزدیک به […]
زبان‌های اسلامی؟! شهربراز- مردم خاورزمین «موضوع مطالعه»اند و از خود حق و اختیاری ندارند و این «مطالعه‌کننده»ی غربی است که آزادانه برای «راحتی کار خود» و «صرفه‌جویی در نوشتن و گفتن» تصمیم می‌گیرد که این مردم را - مانند حشره‌ها و گیاهانی که در آزمایشگاه روی آنها مطالعه می‌شود - دسته‌بندی کند و برچسب بزند و درباره‌شان چیز […]
ویژه‌نامه‌ی «پارسی‌انجمن»: زبانِ پارسی در تاجیکستان در این ویژه‌نامه «پارسی‌انجمن» در جُستارهایی چند به زبان و ادبِ و دبیره‌ی پارسی در فرارود و نیز چه‌بود و چیستیِ تاجیکان ازنگرِ تاریخی و فرهنگی می‌پردازد.
فرادرمانی اصطلاحیه که بیماریهایی که با دانش درمان نمیشه رو درمان میکنه(به گفته خودشون)مثل بیماری های روانی و…
و منظورشون اینه که بالاتر از درمان عادی یا آنسوی درمان عادی یا بهتر از درمان عادی و برابر بیگانه نداره پس به نگر من درست انتخاب شده
درود یاشار . پس در این صورت باید فرا عادی درمانی باشه ؛ فرا درمانی از دید من هم نادرسته چون به هر حال، درمان در اون هست. سپاس
سلتم وسپاس؛
به نظرم لازم است هم فرهنگستان وهم اساتید محترمادبیات پارسی, درگفتمان سازی پیرامون واژه گزینی و واژه پردازی کارجدی انجام دهند وهم دراین زمینه ازغنای گویشهای فرعی زبان پارسی بیشتر استفاده کنند و وام بگیرند
دکتر محمد رضا احمدی- راهبردنگار(همین واژه راهبرد نمی دانیم چقدر درست ومناسب است؟!!)
یک واژه ی فارسی با متا بگو!