پارسی‌انجمن: میرزا فتح‌علی آخوندزاده (بنیادگذارِ اندیشه‌ی سنجشگرانه[=انتقادی] و پدر نمایشنامه‌نویسی و ایران‌گراییِ نوین) در نامه‌ای به شاهزاده میرزا جلال‌الدوله، نویسندۀ نامۀ خسروان که تاریخ ایران باستان را به پارسی سره نوشته بود، چنین نگاشته است:
«درخصوصِ مقبولیتِ کتابِ مستطابِ شما، به غیر از توصیف و تحسین حرفی ندارم. خصوصاً این کتابِ شما از این بابت شایسته است که نوابِ شما کلماتِ عربیه را ازمیانِ زبانِ فارسی بالکلیه برافکنده‌اید. کاش دیگران متابعت شما کردندی و زبانِ ما را که شیرین‌ترین زبانهای دنیا است از اختلاطِ زبانِ کُلُفت و ناهموارِ عربی آزاد نمودندی. … افسوس می‌خورم که من مثل شما نمی‌توانم نوشتجات خود را به زبانِ فارسی بدونِ اختلاطِ الفاظِ عربیه بنویسم … خانۀ تازیان خراب شود، تقصیر ندارم».
برگرفته از: آخوندزاده؛ میرزا فتح‌علی؛ الفبای جدید و مکتوبات؛ به کوششِ حمید محمدزاده؛ نشرِ احیای تبریز؛ رویه‌ی ۱۷۴.
آگاهی: برای پیوند با ما می‌توانید به رایانشانی azdaa@parsianjoman.org نامه بفرستید. همچنین برای آگاهی از به‌روزرسانیهای تارنما می‌توانید هموند رویدادنامه پارسی‌انجمن شوید و نیز می‌توانید به تاربرگ ما در فیس‌بوک یا تلگرام یا اینستاگرام بپیوندید.
جستارهای وابسته
سرنوشت زبان فارسی چه خواهد بود؟ پارسی‌انجمن: «سرنوشت زبان فارسی چه خواهد بود؟» نوشته‌ی زنده‌یاد «محمدعلی امام‌شوشتری» در ۴۶ سال پیش است و از آنجا که سخن امام‌شوشتری تا اندازه‌ای سخن امروز ما نیز هست آن را با گفتاورد از ماهنامه‌ی وحید، شماره‌ی ۹۸، بهمن‌ماه ۱۳۵۰ در اینجا […]
چند برابرنهاد پارسی از گردانشگر «فلسفه‌ی علم» از دیرباز زبان فلسفه در کشور ما بسیار با واژگان بیگانه درآمیخته است. امروز این درآمیختن بیش‌تر با زبانهای انگلیسی و عربی است. در روزگار ما بسیاری از مترجمان کتاب‌های فلسفی خود را به رنج نمی‌اندازند و واژگان تازه‌درون‌شده به فلسفه را به همان سان که هست، بیش‌تر به گونه‌ی انگلیسی، به زبان فلسفی می‌آورند.
در این نوشته می‌خواهیم برخی […]
بارگیریِ «فرهنگِ واژگانِ سره‌ی پارسی برساخته‌‌ی میرجلال‌الدینِ کزازی» پارسی‌انجمن: فرهنگِ واژگانِ سره‌ی پارسی برساخته‌‌ی میرجلال‌الدینِ کزازی گردآوری از ۵۰ نبیگی است که استاد به پارسیِ سره نوشته‌اند.
بارگیریِ «فرهنگِ اورنگ» پارسی‌انجمن: «فرهنگِ اورنگ» گردآورده‌ی مراد اورنگ است که به نوشته‌ی نویسنده «راهنمای فارسی‌نویسی به ویژه برایِ ایرانیانِ پاک‌سرشت [است] که به زبانِ ایرانی دلبستگی دارند [و دربردارنده‌ی] چِم برخی واژه‌های تازی و تازی‌نما به پارسیِ سره و جداکننده‌ی فرهنگ و زبانِ پارسی از واژه‌های بیگانه» […]
بارگیریِ «از عجم تا پارسی» شکیبیِ گیلانی پارسی‌انجمن: از «عجم» تا «پارسی» (کالبدشناسیِ سنجشیِ زبانِ عجم و پارسی) دستاوردِ پژوهشی نویسنده و پژوهشگرِ زبانْ پزشک «جامیِ شکیبیِ گیلانی» است و دربردارنده‌ی دو دفتر است که با هم به ریختِ نبیگِ کنونی درآورده […]
«پارسی‌نویسی» پیش‌زمینه‌ی بازسازیِ آگاهیِ درهم‌شکسته‌ی ایرانشهری بزرگمهرِ لقمان: پس از تازشِ تازیان و از میان رفتنِ دوگانه‌ی دین و شهریاری، زبانِ پارسی تنها نمودگاهِ ایرانی‌بودن و نگهدارنده‌ی آگاهیِ درهم‌شکسته‌ی ایرانیان گشت. این زبان، هر چند دنباله‌ی زبانِ پارسیگ است، از آنجا که زبانِ پساتازشی است زبانی است تازش‌زده که لایه‌های واژگانی و دستوری‌اش در کشمکشی پیوسته با یکدیگرند. هم از این روست که […]
گر سخن گویید به دشنام تازی و تازیان نه پسندیده باشد، که از بزرگان ما نیز تازیگو بوده و تازی خود گنجینه ای شگرف دارد.
نباید پارسی‌گرایی را با خودپرستی یا نزادپستی آلیش گرفت که به دور است از هژیرگان آدمیزادی.