پارسی‌انجمن: در پاسداری و پالایش زبان پارسی Sasanian واژه‌گزینی در دوران ساسانی و تأثیر آن در فارسی دری واژه‌سازی فلسفه ساسانیان پهلوی پارسیگ پارسی انجمن

واژه‌گزینی در دوران ساسانی و تأثیر آن در فارسی دری

دکتر حسن رضایی باغ‌بیدی در این جستار، شـیوه‌های واژه‌گزینی و واژه‌سازی برای دانش‌واژه‌ها به ویژه در زمینه‌های فلسفی، پزشکی و سـتاره‌شناسی را در نوشته‌های پارسیگ[=پهلوی] و پیوند این شیوه‌ها با نوشته‌های ناسرودینِ پارسی دری به ویژه در سده‌های چهارم و پنجم و در نوشته‌های بزرگانی چون پورسینا، بیرونی و ناصرخسرو را برمی‌رسد.

پارسی‌انجمن: در پاسداری و پالایش زبان پارسی ParsiAnjoman نگاهی به تَرم‌شناسی دستور زبان پارسی سامان حسنی دستور زبان پارسی انجمن

نگاهی به تَرم‌شناسی دستور زبان پارسی

سامان حسنی: می‌بایست گروهی از کسانی که بر «دستور زبان پارسی» چیرگی دارند و با روش دانشیک واژه‌سازی آشنایند، گرد هم آیند. نخست یک فهرست از همه‌ی واژه‌های مورد نیاز دستور زبان فراهم آورند. آنگاه همه‌ی واژه‌هایی را که تا کنون فرهنگستان یکم، دوم و دیگر کسان برای دستور زبان ساخته‌اند، گرد آورده و با در نگر داشتن همه‌ی نکته‌های دستوری و با هم‌سنجی با زبان‌های هم‌خانواده، واژه‌های در خور را برگزینند یا بسازند.

پارسی‌انجمن: در پاسداری و پالایش زبان پارسی Avicina واژه‌های پارسی پورسینا و تأثیر آنها بر دیگر دانشمندان واژگان فارسی ابن‌‌سینا نصیرالدین طوسی ناصرخسرو محمد معین لغات پارسی در آثار ابن سینا فلسفه غزالی حی بن یقظان بیرونی افضل‌الدین کاشانی ابوعبید جوزجانی ابن سینا پارسی انجمن

واژه‌های پارسی پورسینا و تأثیر آنها بر دیگر دانشمندان

دکتر محمد معین در این جستار دانش‌واژه‌هایی [=اصطلاحاتی] را که پورسینا در برخی از نوشته‌های پارسی خود (: دانشنامه‌ی علایی و رگ‌شناسی) بهره برده است، نشان می‌دهد و می‌افزاید که چگونه دانشمندان آینده از این دانش‌واژه‌ها در نوشته‌های فلسفی خود سود جسته‌اند و نیز خودْ واژه‌هایی تازه به این گنجینه افزوده‌اند.

پارسی‌انجمن: در پاسداری و پالایش زبان پارسی Shakouri واژه‌گزینی در تاجیکستان و دشواری‌های آن واژه‌گزینی در تاجیکستان واژه‌گزینی محمدجان شکوری تاجیکستان تاجیک پارسی انجمن

واژه‌گزینی در تاجیکستان و دشواری‌های آن

استاد زنده‌یاد محمدجان شکوری بخارایی: ‌‌‌برای آنکه زبان ملی ما دوباره جان بگیرد، ضرور است که ملت رو به آغازگاه‌های‌ خود‌ بیاورد، از سرچشمه‌های هستی معنویِ خود سیراب شود و از اصالت سخن فارسی بهره‌ور گردد. چون امروز تاجیکستان به استقلال رسیده‌ است،‌ نباید‌ از یاد برد که استقلال فرهنگی لازمِ ذاتِ استقلال ملی است و شه‌پایه‌ دولت ملی همانا زبان ملی است و تأمین رشد و تکامل آن از جمله مهم‌ترین فرموده‌های تاریخ است.

پارسی‌انجمن: در پاسداری و پالایش زبان پارسی Hajari-2 نگرشی بر زبان تازی (بخش دوم)؛ دِگَرش (وات‌گردانی) چیست؟ واژه‌های فارسی عربی شده واژگان پارسی در عربی نگرشی بر زبان تازی فارسی و عربی فارسی در عربی عربی ضياءالدين هاجرى‏ زبان عربی و نقش ایرانیان زبان عربی دِگَرش چالش میان فارسى و عربی تازی پارسی انجمن

نگرشی بر زبان تازی (بخش دوم)؛ دِگَرش (وات‌گردانی) چیست؟

دکتر ضیاالدین هاجری: دگرش یکی از دیدمانها و بهری ارزشمند از «دستورزبان پارسی‌» است و نباید به‌هیچ‌رو از آن بسادگی گذشت. در بیشتر دستورها بدین نکته نگرش نشده و بسا استادان و کارشناسان ارجمند زبان و ادب پارسی هم در آموزگاهها بدان نمی‌پردازند. شایسته است بدانیم که «دگرش‌» کلیدکار و پایه و مایه‌ی «واژه‌شناسی‌» است.

پارسی‌انجمن: در پاسداری و پالایش زبان پارسی AGlossaryofPilosophy بارگیری «فرهنگ اصطلاحات فلسفه و علوم اجتماعی» میرشمس‌الدین ادیب‌سلطانی محمدعلی فروغی فلسفه فرهنگ اصطلاحات فلسفه و علوم اجتماعی سهیل محسن افنان داریوش آشوری پارسی انجمن

بارگیری «فرهنگ اصطلاحات فلسفه و علوم اجتماعی»

ساخت‌ فرهنگ‌ از دانش‌واژه‌ها [= اصطلاحات] پیشینه‌ای دراز در ایران‌زمین و در زبان‌های پارسی و پارسیگ [= پهلوی] دارد. در سده‌ی کنونی نیز در زمینه‌ی دانش‌واژه‌های فلسفی، واژه‌نامه‌های مهندی [= مهمی] فراهم شده است. در ویراست ۲ کتاب فرهنگ اصطلاحات فلسفه و علوم اجتماعی که در اینجا برای بارگیری نهاده شده است، کتاب‌هایی که تا سال ۱۳۶۷ واگانده [= منتشر] شده‌اند، دیده می‌شود که شمارشان به ۵۳۵ کتاب می‌رسد.

پارسی‌انجمن: در پاسداری و پالایش زبان پارسی 40-1393-11-26 پیشینۀ واژه‌پردازی در پارسی پس‌ازاسلام واژه‌سازی واژه‌پردازی مهیار دیباور دساتیر پورسینا بیرونی پارسی انجمن

پیشینۀ واژه‌پردازی در پارسی پس‌ازاسلام

دکتر مهیار دیباور: دانشمندان ایرانی در پس‌ازاسلام واژه‌هایی نو برای بازنمودن آموزه‌های دانشی در هر زمینه از رایش، پزشکی، اخترشناسی و فرزانگی پدید آورده‌اند. واژه‌های برساختۀ این دانشمندان یا از گنجینۀ واژگان زبان برگرفته می‌شدند یا از آمیختن واژه‌ها با یکدیگر، یا با پسوند و پیشوند به‌دست می‌آمدند. سه نوزند «دانشنامۀ علایی» و «رگ‌شناسی» نوشتۀ پورسینا و «التفهیم» نوشتۀ ابوریحان بیرونی از این نگر مهندی دارند.

پارسی‌انجمن: در پاسداری و پالایش زبان پارسی FVP آسیب‌شناسیِ پارسیِ سره منوچهرِ فروزنده فرد محمدرضا فرامرزی فرهنگ واژگان پارسی پارسی سره پارسی انجمن

آسیب‌شناسیِ پارسیِ سره

منوچهرِ فروزنده فرد: نگارنده سرِ آن دارد که در این نوشتارِ کوتاه به بررسیِ برخی از نادرستی‌های فرهنگِ واژگانِ پارسی بپردازد. آماجِ نگارنده تنها آسیب‌شناسیِ فرهنگ‌نویسی و پارسی‌نگاری‌ست، نه چیزِ دیگر.

پارسی‌انجمن: در پاسداری و پالایش زبان پارسی Fatollah-Mojtabai نقدی بر دیدگاه‌های دکتر مجتبایی درباره‌ی زبان‌پریشی فرهنگستان فتح‌ااالله مجتبایی شهربراز زبان‌پریشی پارسی انجمن

نقدی بر دیدگاه‌های دکتر مجتبایی درباره‌ی زبان‌پریشی

شهربراز: یکی از دلیل‌هایی که نوواژه‌ها جا نمی‌افتند آن که امروزه همه خود را «باسواد» و «صاحب‌نظر» می‌دانند و به خاطر دو ترم کلاس انگلیسی رفتن، دیگر به این نتیجه رسیده‌اند که این واژه‌های انگلیسی ترجمه‌پذیر نیستند! گروهی هم کاربرد واژه‌های انگلیسی و بیگانه را نشانه‌ی «سواد» می‌دانند و ترجیح می‌دهند برابرهای پارسی را به کار نبرند.

پارسی‌انجمن: در پاسداری و پالایش زبان پارسی  نگاهی به گذر واژه‌ها از پهلوی به پارسی نو گذر واژه‌ها از پهلوی به پارسی نو سامان حسنی پهلوی پارسی انجمن

نگاهی به گذر واژه‌ها از پهلوی به پارسی نو

سامان حسنی: زبان پهلوی زبانی است توانمند و نسکهای چندی از این زبان با واژه‌های فراوان به یادگار مانده است. بسیاری از این واژه‌ها وارد زبان پارسی شده‌اند؛ ولی بسیاری دیگر به فراموشی سپرده شده‌اند. با در نگر داشتن چگونگی روند دگردیسی واژه‌ها در گذر از زبان پهلوی به زبان پارسی می‌توان واژه‌های فراموش شده را دوباره در زبان پارسی به کار گرفت و زبان پارسی را توانمند ساخت.