جلالی، تهمورس (1354)؛ فرهنگ پایه (واژههای پارسی و بیگانه زبانزد در فارسی کنونی به پارسی سره)؛ كتابخانهی ابن سینا؛ چاپ نخست.
* * *
سرهنویسی پارسی و پرهیز از آلایش زبان پارسی به واژگان بیگانه همواره یكی از كوششهای ادبی و ایرانشناسی در نیمسدهی گذشتهی ایران بوده است. در این میان، دفتر پیش رو، گردآوری ارزندهای است از واژگان پیشنهاد شده و پُرپیشینهی پارسی در برابر خیل واژههای بیگانهای كه دیرزمانی است در گنجینهی شایگان زبانهای ایرنی جای خوش كردهاند.
تهمورس جلالی در پیشگفتار کتاب انگیزهاش را از این گردآوری چنین نوشته است: «انگیزه گردآوری این فرهنگ آن است که میاندیشم زبان پارسی توانگر از واژههای خود میباشد. افسوس، واژههای بیگانه چنان زبانزد شده که واژههای پارسی را به دست فراموشی سپرده و فرهنگستان هر چند واژه بیابد یا آفریند، در دریای بیکران زبان ناپدید گردد …».
گفتنی است، این کتاب در سال ۱۳۸۶ با نام فرهنگِ جلالی (ویراست فرهنگ پایه) و به کوشش لیلا جلالی از سوی پخش اختران در 752 رویه ویرایش و بازچاپ شده است.
* * *
دربارهی نویسنده
زندهیاد تهورس جلالی در سال ۱۹۲۵ در تهران زاده شد و پس از دانشآموختگی در رشتهی حقوق در دستگاههای دولتی به کار آغازید.
او در سراسر زندگیاش به میهنش و به زبان پارسی مهر میورزید و از همین رو کوشید تا واژههای پارسی را در فرهنگی گرد آورد و با تلاش فراوان، «فرهنگ پایه» را فراهم کرد که در سال ۱۳۵4 از سوی کتابخانه ابن سینا، یکی از نامدارترین ناشران آن روزگار، چاپ و با رویآورش دوستداران زبان فارسی نیز روبرو شد.
* * *
«فرهنگ پایه» را که دربردارندهی 78 هزار واژه است به گونهی پی.دی.اف (13 مگابایت) در 178 رویه از «اینجا» دریافت کنید.
به نظرم برخی داستانها را به فارسی سره برگردانید و در سایت پارسی انجمن منتشر کنید بسیار سودمند خواهد شد.
درود و روزبخیر. این فرهنگنامه شوربختانه تنها تا واج «ر» کشیده شده و واج های پس از آن در آن دیده نمیشوند. پیشنهادی دارید؟
درود بر شما.
درست میفرمایید. نه، شوربختانه، کاری ساخته نیست.