پارسی‌انجمن: زبان پارسیگ^{[=پهلوی ساسانی]} زبان بسیار توانمندی است که به آسانی از نامواژه‌ها^{[=اسمها]} و زابها^[=صفات]، کارواژه^[=فعل] می‌سازد. اندر این زبان کارواژه‌های پیشوندی نیز فراوان به کار می‌رود و بهره از آن برای رساندن چمهای^[معانی] باریک‌سنجانه^[=دقیق] رواگ بسیار دارد. چونان: فرازرسیدن، ابررسیدن، فرازآمدن، اندرآمدن، فرازرفتن، ابازرفتن، فرودشدن، اندرشدن، اندرابایستن، ابازماندن، ابازوردیدن.

تا سده‌ی هفتم اسلامی در پارسی دری، همچون پارسیگ، پیشوندهای کارواژه هنوز زنده بودند و چمهای گوناگونی از راه آنها گفته و نوشته می‌شدند. چند نمونه از نوشتارهای کهن:

بازکردن^{[=معزول کردن]}

بر در سرای منادی کردند که ملک بهرام راست‌روشن را از کار بازکرد. (سیاست‌نامه‌ی خواجه نظام‌الملک توسی)

برگزیدن^{[=اختیار کردن]}

نوع انسان را از جمله‌ی این طبقه برگزید. (التوسل الی الترسل)

درپذیرفتن^{[=قبول کردن]}

اگر خاقان بنده را به پرستاری درپذیرند. (سیاست‌نامه‌)

اندرکردن^{[=داخل کردن، در چیزی پیچیدن]}

او را به میان حریر اندرکردند. (تاریخ سیستان)

بداشتن^{[متوقف کردن]}

مرزبان‌شاه او را خلعت داد و بنواخت و پیش خود بداشت. (سمک عیار)

شوربختانه پس از سده‌ی هفتم، بهره از کارواژه‌های آمیخته^[=مرکب]، به ویژه با نامواژه‌ها و زابهای عربی، جای کارواژه‌های ساده و پیشوندی را گرفته است.

برماست که با یاری از نبیگهای^[=کتب] کهن پارسی و کارواژه‌های پیشوندی به‌کاررفته اندر آنها این شیوه‌‌ی فراموشیده را از نو استواریم.

 

برای آگاهی بیشتر نک. پوشینه‌ی دومِ تاریخ زبان فارسیِ استاد زنده‌یاد پرویز ناتل خانلری، فرگردِ ساختمان فعل. آن را می‌توانید از «اینجا» بارگیرید.