فرهنگ‌نامه پارسی آریا

فرهنگ‌نامه پارسی آریا

پارسی‌انجمن

«فرهنگ‌نامه پارسی آریا»، گردآوری «ج. دانشیار» دربرگیرنده جستارهایی پیرامون «پالایش و بهسازی زبان پارسی» همراه با «واژه‌نامه ناپارسی به پارسی آریا» ست.

«دکتر جلال‌الدین کزازی» در دیباچه این فرهنگ‌نامه نوشته است: «زبان شکرین و زیبای پارسی را می‌توانیم نغزترین و توانمندترین زبان زیباشناختی در جهان بدانیم؛ اما آمیختگی زبان پارسی با دیگر زبان‌ها که با آن هم‌روزگار نیستند بدین زبان نغز و ناب آسیب می‌رساند. آشکارترین و برجسته‌ترین آسیب که پیش و بیش از دیگر آسیب‌ها فرادید می‌آید، آسیب آواشناختی ست. وام‌واژه‌های درشتناک و ناهموار و گوش‌آزار، بافتار نازک و دل‌آویز و آهنگین زبان پارسی را می‌پریشد و زنگ و آهنگ خنیایی آن را زیان می‌رسانند. آسیب‌هایی که از این رهگذر به دیگر سامانه‌های زبان، همچون سامانه‌ی گردانشی (صرفی) و نحوی و معنی‌شناختی می‌رسد، نهان است و «دیرپیدا» و زبان را از درون می‌فرساید و می‌پوساند. در این رهگذر پاسداری از زبان نیاکانی که بستر فرهنگ و ادب و اندیشه و شهرآیینی ایرانی بوده است، نیازمند کوشش و تکاپویی گران و دشوار است و گردآوری این نوشتار گامی در این راه است. در این نوشتار کوشش می‌شود، زبان پارسی بررسی و ویژگی‌های نیک یا بد آن روشن شود و برای از میان بردن آک (عیب)ها و بهینه کردن زبان پارسی، راهکارهایی شدنی نشان داده شود و نیز برخی از واژه‌های رها شده پارسی سره و برخی از واژه‌های نوساخته فرهنگستان زبان پارسی همراه با واژه‌های پارسی رایج گردآوری شده که می‌توان از آن‌ها برای جایگزینی واژه‌های بیگانه بهره‌ گرفت.»

ویراست دوم این فرهنگ‌نامه در سال 1392 از سوی «انتشارات فرهنگ مردم» با بهای 20 هزار تومان (سخت یا گالینگور) و 18 هزار تومان (شومیز) در 655 رویه چاپ شده است.

جستارهای وابسته

  • چهارمین شماره‌ی فصلنامه‌ی «زبان پارسی»چهارمین شماره‌ی فصلنامه‌ی «زبان پارسی» چهارمین شماره‌ی فصلنامه‌ی علمی-فرهنگی «زبان پارسی» (زمستان 92) از سوی بنیاد اجتماعی «زبان مادری» در 65 رویه در تاجیکستان به رایگان منتشر شد. دست‌اندرکاران این شماره «زبان پارسی» که به دو دبیره‌ی پارسی و سیرلیک چاپ شده،‌ زرافشان مردانوا، ظفر میرزایان، شهزاده سمرقندی، ایرج ادیب‌زاده، فیروز نبی‌یف و داریوش رجبیان هستند. […]
  • بارگیریِ «واژه‌نامه‌ی گویشِ بختیاریِ چهارلنگ»بارگیریِ «واژه‌نامه‌ی گویشِ بختیاریِ چهارلنگ» پارسی‌انجمن: از روزگارانِ دور در سرزمینِ پهناورِ ایران گویشهای ایرانیِ فراوانی بوده‌اند که امروزه بسیاری از آنها از میان رفته‌اند و نشانه‌ای هم از آنها بر جای نمانده است. امروزه نیز، با شتابِ دگرگونیها، گویشهای ایرانیِ فراوانی در آستانه‌ی نابودی‌اند. بومِ بختیاری و استانِ لرستان، با کوههای سر بر آسمان ساییده، گذرگاههای تنگ و مردان و […]
  • نقش و جایگاه زبان پارسی در قزاقستان؛ گذشته، امروز و آیندهنقش و جایگاه زبان پارسی در قزاقستان؛ گذشته، امروز و آینده غالیه قمبربیکوا (سراستاد خاورشناسی در دانشگاه ملی فارابی قزاقستان): زبان پارسی همچنان در جایگاه زیباترین زبان خاورزمین خواهد درخشید. آثار سخنوران پارسی‌گو همیشه توجه پژوهشگران سراسر جهان را به خود جلب خواهند کرد، چون آنها به موضوع‌هایی پرداخته بودند که امروز هم مطرح است و تازگی […]
  • بارگیریِ «اسمِ مصدر- حاصلِ مصدر»ِ معینبارگیریِ «اسمِ مصدر- حاصلِ مصدر»ِ معین پارسی‌انجمن: استاد محمدِ معین بر آن بود که یادداشتهای دستوریِ خویش را گرد آورد و آن را در برنامه‌ای سامامند به نامِ «طرحِ دستورِ زبانِ فارسی» یک‌به‌یک چاپ کند تا در انجام دستورِ فراگیرِ زبانِ پارسی را، چنان که خود بدان رسیده بود، بنویسد که زندگیِ کوتاهش این زمان را بدو […]
  • اندیشه‌مند تاجیک: ایران‌ستیزی یعنی خودنا‌شناسی و خودستیزیاندیشه‌مند تاجیک: ایران‌ستیزی یعنی خودنا‌شناسی و خودستیزی دکتر صفرعبدالله: ایران‌ستیزی نکنید! ایران‌ستیزی یعنی خودنا‌شناسی و خودستیزی! ... این زبان شیرین که حالا در کشور ما، رنگ پریده است و حالی دارد نابسامان، ما را باید به ‌اندیشه وادار بکند. من بهبودی را در برقرار کردن خط می‌بینم. ... وقتی سخن از برگشتن به خط خودی، یا نیاکان، می‌گوییم، منظور ما نه فقط برطرف کردن ماجراهای موجود در زبانمان […]
  • بررسی ساختار کارواژه‌های برساخته در پارسیگ و پارسیبررسی ساختار کارواژه‌های برساخته در پارسیگ و پارسی پارسی‌انجمن: زبان پارسی با همه‌ی زایندگی و زایایی می‌تواند از شیوه‌ها و نمونه‌های واژه‌سازی، به ویژه در کارواژه، از پارسیگ (پارسی میانه) پیروی و بهره‌جویی کند و توانایی خود را در برابر نیازهای روزانه، به ویژه در پهنه‌ی دانش و کِروگی[=صناعت]، بیفزاید. این شیوه می‌تواند یکی از راههای درست و بهنجار واژه‌سازی […]

3 دیدگاه فرستاده شده است.

دیدگاهی بنویسید.


*