واژه‌نامک فیسبوکی

فرشته مولوی: کاربران شبکه‌های مجازی، از جمله فیسبوک، ناگزیر به به‌کاربردن روزمره‌ی واژه‌ها و ترم‌های ویژه‌ی فضای آن شبکه‌اند. در حالی که گرایش به کاربردِ واژه‌های انگلیسی و در واقع «انگلیسی‌پرانی» در میان مردم (به‌ویژه جوانان و خارج‌رفته‌ها) پرتوان و پرشتاب است، جای شگفتی ندارد که انبوهی از این دست واژه‌ها و ترم‌های انگلیسی به‌آسانی به گفتار و نوشتار فارسی‌زبان‌ها راه پیدا کنند. درست است که در هیچ زمانی، به‌ویژه در این زمانه‌، بایسته و شایسته نیست که زبان فارسی راه را بر واژه‌های بیگانه ببندد. با این همه این هم درست است که ورود سیل‌آسا و بی‌رویه‌ی واژه‌های انگلیسی به گستره‌ی زبان فارسی این زبان را سست می‌کند. واژه‌ یا ترم بیگانه اگر در صورت نیاز به زبان فارسی راه پیدا کند و با دستگاه آوایی آن کم یا بیش بخواند و پیرو دستور و ساختار آن بشود، زیانی به آن نمی‌زند. اما اگر کار به همین روال و با همین شتاب پیش برود و کاربران زبان فارسی این چنین «دست تطاول به خود گشوده» بشوند، بیم آن می‌رود که فارسی شیر بی‌یال و دم و اشکمی بشود که دیگر هیچ «طلسم معجزتی» پناهش نباشد. از این چشم‌انداز و با این باور که هرکس که اهل قلم است و زبان را ابزار کار خود می‌داند (از نویسنده و مترجم گرفته تا دستورشناس و زبان‌شناس) بایستی به اندازه‌ی توان خود برای پایداری و استواری زبان فارسی گامی بردارد، واژه‌نامک زیر فراهم شده تا شاید راهگشا باشد. در این فهرست آنچه با دوستاره آمده، پیشنهاد من است (یعنی تا جایی که من می‌دانم دیگران چنین برابرنهاده‌ای را پیشنهاد نداده‌اند). آنچه با یک ستاره آمده، یعنی در یک منبع معتبر (مانند «فرهنگ علوم انسانی» یا «فرهنگ معاصر پویا» یا «فرهنگ واژه‌های پارسی» دکتر حیدری یا فرهنگستان) آمده و من می‌پسندم. آنچه بی ستاره آمده، یعنی به‌کار رفته اما من نمی‌پسندم. ناگفته پیداست که برابرنهاده‌های زیر در بنیاد بر پایه‌ی کاربردشان در فیسبوک پیشنهاد شده‌اند.

 

Account settings       ** گذارگاه‌های حساب / تنظیمات حساب / ساماندهی حساب

Acquaintances          *آشنایان

Activate                   **به‌کار انداختن / فعال کردن

Active                      **درکار / فعال

Activity log               **کاردفتر

Admin                      *گرداننده / ادمین

Ads                         *آگهی‌های بازرگانی

App                        **برنامک

Basic info.               *آگهانش پایه / اطلاعات پایه

Block                      **راهبند زدن

Campaign               *کارزار / کمپین، پویش

Chat                       *گپ / *گپ زدن

Chat room               **گپ‌خانه

Close friends           *دوستان نزدیک

Comment               **نگر / کامنت / نظر

Confirm                 *استوار کردن / *تایید کردن

Cover photo           **عکس سَربرگه

Create                    *ساختن

Data                       *داده‌ها

Delete                    **پاک کردن

Download               *بارگیری / *بار گرفتن

E-book                   **ایکتاب / کتاب الکترونیک

Edit                       *ویراستن /* ویرایش کردن

Embed post            **پُست را گنجاندن

Event                     *رویداد

Explore                  *گشتن

Face book              *فیسبوک / رخ‌نامه

Facebook page       **برگه‌ی فیسبوکی

Facebook profile     **چهره‌نمای فیسبوکی

Fan                       *هوادار

Fan page               **هواداربرگه

Follow                   **پیگیر شدن، دنبال کردن

Follower               **پیگیر، دنبال‌کننده

Forward                *باز فرستادن

Friend                   *دوست

Friend request        *درخواست دوستی

Gift                       *پیشکش / هدیه

Group                    *گروه

Home                    *خانه

Home page            برگه‌خانه*/ صفحه‌ی اصلی

Insights                 **واکاوی‌ها

Interests                **دلبستگی‌ها

Join                        *پیوستن

Like                       *پسند زدن /*پسند / لایک زدن / لایک

Link                       **بند /*پیوند / لینک

List                        *فهرست

Log in                    *وارد شدن

Log out                  *خارج شدن

Manage                 **سامان دادن

Message                *پیام

News feed            *خبرخوان

Note                    *یادداشت

Notification           **آگاه‌باش

Option                   *گزینه

Pages Feed           **برگه‌خوان

Password              گذرواژ*

PDF                      *پی.دی.اف

Pending items        **زا‌به‌راه‌ها

Poke                      **سُک / **سُک زدن

Post                      *پست

Preference             *برگزینش

Privacy                   *خلوت/ **ناهمگانی

Profile                   *چهره‌نما

Profile picture         *عکسِ چهره‌نما

Recent activity        *کارِ تازه

Request                 *درخواست

Restricted list          **فهرست مرزبند شده‌ها

Remove                  *برداشتن

Saved                    **اندوخته / *پس‌انداز

Scroll down             **پایین آوردن

Scroll up                 *بالا بردن

Search                   *جست‌وجو

Section                   *بخش

Share                     *هم‌رسانی / به‌هم ‌رساندن

Shortcuts                *میانبرها

Social plugins          **به‌هم‌رسی‌های اجتماعی

Status                    **حرف‌وحال / حسب حال / استتوس

Suggested pages     **برگه‌های پیشنهادی

Tabs                      **بخش‌نماها

Tag                       *برچسب / *برچسب زدن

Ticker                    **تیک‌زن

Timeline                ** دیوار (نخست فیسبوک واژه‌ی دیوار را به‌کار می‌برد) / *زمانبندی

Timeline review      **بازبینی زمانبندی

Top story               **سرداستان

Trending                **(فهرست) بالاپریده‌ها

Unfriend                **نادوست / **نادوست کردن

Update                  *روزآمد

Upload                  *بارگذاری / *بار گذاشتن

آگاهی: برای پیوند با ما می‌توانید به رایانشانی azdaa@parsianjoman.org نامه بفرستید. همچنین برای آگاهی از به‌روزرسانیهای تارنما می‌توانید هموند رویدادنامه پارسی‌انجمن شوید و نیز می‌توانید به تاربرگ ما در فیس‌بوک یا تلگرام یا اینستاگرام بپیوندید.

 

جستارهای وابسته

  • پیکره‌ی فارسی روزپیکره‌ی فارسی روز فرهاد قربان‌زاده: «پیکره‌ی فارسی روز» پیکره‌ای است دربردارنده‌ی متن‌های معاصر فارسی که به سرپرستی نگارنده در انتشارات تیسا تهیه شده و دربردارنده‌ی ۱۲۷ متن فارسی است. این پیکره برای تألیف اثری با عنوانِ احتمالی «فرهنگ فارسی روز» گردآوری شده و برمبنایِ آن نرم‌افزاری ویژه‌ی فرهنگ‌نویسی با عنوان پِرلِکس[۱] طراحی و آماده […]
  • واژه‌نامه پارسی سرهواژه‌نامه پارسی سره «واژه‌نامه پارسی سره» از فرهنگستان زبان پارسی، واژه‌نامه‌ای است که در آن کوشش شده‌ است برابر‌های پارسی واژه‌های بیگانه، نمایانده شود. به یاری این واژه‌نامه می‌توانید نوشتار و گفتار خود را از واژه‌های بیگانه […]
  • پایش متروی تهرانپایش متروی تهران متروی تهران گستره‌ای همگانی است که همچون رسانه‌ای پربیننده، آگهی‌نامه‌های بسیاری را در برابر چشم هزاران رهسپار [مسافر] می‌گذارد. کارگروه پایش پارسی‌انجمن با پُرنگری [توجه] به همین نقش هَناینده [موثر] به پایشِ نوشته‌های درونِ متروی تهران و همچنین تارنمای آن پرداخته […]
  • واژه‌نامه کوچک پارسی میانهواژه‌نامه کوچک پارسی میانه «زبان پارسی میانه» برای نزدیک به ۱۰۰۰ سال (در زمان اشکانیان و ساسانیان) تا پیش از تازش عرب‌ها، در ایران روایی داشته است. پارسی میانه، همسانی بسیار فراوانی چه از دیدگاه واژگانی و چه از دید دستوری با پارسی امروزین دارد و با اندکی تیزنگری می‌توان آن را دریافت. پارسی میانه گنجینه بسیار ارزشمندی از واژگان پارسی را در بر دارد که بسیاری […]
  • بارگیری رایگان «واژه‌نامه‌ی فلسفی» سهیل محسن افنانبارگیری رایگان «واژه‌نامه‌ی فلسفی» سهیل محسن افنان «واژه‌نامه‌ی فلسفی» (ف‍ارس‍ی‌، ع‍رب‍ی‌، ان‍گ‍ل‍ی‍س‍ی‌، ف‍ران‍س‍ه‌، پ‍ه‍ل‍وی‌، ی‍ون‍ان‍ی‌ و لات‍ی‍ن‌) نوشته‌ی زنده‌یاد دکتر «سهیل محسن افنان» است که در بیروت چاپ شده و اینک «پارسی‌انجمن» شادمان است که نسخه‌ای از این نسک ارزشمند را به خوانندگان خود پیشکش […]
  • چاپ فرهنگ دوسویه‌ی پارسی – بلوچی از سوی پارسی‌انجمنچاپ فرهنگ دوسویه‌ی پارسی – بلوچی از سوی پارسی‌انجمن سردبیر پارسی‌انجمن: زبان‌ها و گویش‌های ایرانی گنجینه‌‌ای ارزشمند و پشتوانه‌ای سترگ برای زبان پارسی‌اند که با بررسی آن‌ها بسیاری از ناشناخته‌های زبان‌شناختی زدوده و با واکاوی این کان‌های پرگوهر بخش‌های ناشناخته‌ای از فرهنگ ایرانشهر بازشناسی می‌شود. زین‌روست که فرهنگ کوچک پارسی ـ بلوچی، بلوچی ـ پارسی نخستین نبیگی[=کتابی] است که در بخش […]

1 دیدگاه فرستاده شده است.

  1. با تشکر از کار قشنگی که کرده اید. فقط خواستم بگویم که برای share واژه همخوان جا افتاده است. مثلا می گویند، با اجازه این مطلب رو همخوان می کنم. با سپاس

دیدگاهی بنویسید.


*