![](https://parsianjoman.org/wp-content/uploads/2017/10/Kasravi.jpg)
نگاهی به اندیشههای سَرهگرایانۀ احمد کسروی
کورش جنتی: سرهگرایی در ایران بیشوکم با نام احمد کسروی تبریزی گره خورده است. کسروی در کتاب «زبان پاک» به بیان دیدگاههای خود دربارۀ سرهگرایی پرداخته است.
کورش جنتی: سرهگرایی در ایران بیشوکم با نام احمد کسروی تبریزی گره خورده است. کسروی در کتاب «زبان پاک» به بیان دیدگاههای خود دربارۀ سرهگرایی پرداخته است.
دکتر حسن احمدی گیوی: آن درخت تنومند ۱۵۰ سالهی پربار و ریشهدار که سه دههی ۳۰ و ۴۰ و ۵۰، به کوشش استادان بزرگی چون: دکتر خیامپور، دکتر معین و دکتر ناتل خانلری و … بالندگی تازه و امیدآفرینی یافته بود: «خوش درخشید، ولی دولت مستعجل بود!» و دارد اندکاندک برگ و بار خود را از دست میدهد و رو سوی پژمردن و خشکیدن دارد! تا باد چنین مباد!
احمد کاظمی موسوی: فردوسی بهراستی باور داشته که سرزمین آزادگان، ایران، حرفهای بسیار برایِ گفتن دارد که بایست به نظم پیوسته شود. گذشته از ذوق سلیم و آگاهی از فنون بلاغت، همین تعهّد به پیامگذاری در کوتاهکردنِ رابطه بین ذهن و زبانِ فردوسی نقش اساسی داشتهاست. از رهگذرِ چنین تعهّدی بود که زبان فارسی پیامرسان اسطورههای زیبا از ذهن تاریخ شد و در بستر بالندگی افتاد.
پارسیانجمن: وِرِنر زوندرمان (۲۰۱۲-۱۹۳۵) ایرانشناس و پژوهشگر نامدار زبانهای ایرانی و مانیشناس برجسته در آلمان زاده شد و پس از ۱۰ سال دستوپنجه نرم کردن با بیماری چنگار در ۷۷ سالگی چشم از جهان فروبست.
زوندرمان رشتهی ایرانشناسی را در شهر برلین زیر نگر هاینریش یونکر و بزرگ علوی آغازید. بیشتر کوششهای دانشی وی در زمینهی زبانشناسی و نوشتههای مانوی است. برجستهترین کار وی نیز ویرایش سنجشگرانه پنج پوشینه از نوشتارهای سغدیگ، پهلوانیگ و پارسیگ از نوشتارهای تورفان در برلین است.
کورش جنتی: در این جستار کوشش خواهیم کرد تا با بازخوانی سرگذشتِ زبانِ پارسی و با در کانون نهادنِ پارسینویسی و سرهگرایی، به یکی از برجستهترین کوششهای ایرانیان در راستای پاسداست و نگهبانی ایران و ایرانگی بپردازیم.
«فرهنگ فارسی به پهلوی» فرهوشی برای نخست بار به سال ۱۳۵۲ چاپ شد. در این فرهنگ که بر پایهی فرهنگ پیشین ایشان (فرهنگ پهلوی چاپ شده به سال ۱۳۴۶) فراهم آمده است میتوان بسا واژههای ادب کهن پارسی را یافت و به یاری آنها به اندریافتی تازه از این واژهها رسید. همچنین بسیاری از واژههای بیگانه که کنون به کار برده میشوند و گاه میپنداریم همتایی در پارسی ندارند، میتوان همتاهایشان را در میان انبوه واژههای پارسیگ[=پهلوی] یافت و به هنگام نیاز به کارشان برد. همچنین میتوان برای بازسازی دستور زبان پارسی از ساخت واژههای پارسیگ که اندر این فرهنگنامه آمدهاند، سود برد.
پارسیانجمن: عباس کیوان قزوینى (۱۳۱۷-۱۲۴۰) از دانشمندانِ عارف سدهی سیزدهم و چهاردهم است. وی یکی از پشتیبانان پارسینویسی در دوران قاجار بود که نوشتهی زیر از او، گواه این سخن است.
پارسیانجمن: نبیگِ[=کتاب] فرهنگستان ایران و فرهنگستان زبان ایران نمایانگر بخشی از کوششهای این دو نهاد است که هر دو در شناخت ژرفتر زبان پارسی و پاسداری و پالایش آن گامهای استواری برداشتند و کارهای ارزشمندی نیز از خود برای آیندگان به یادگار نهادند.
پارسیانجمن: میرزا فتحعلی آخوندزاده (بنیادگذارِ اندیشهی سنجشگرانه[=انتقادی] و پدر نمایشنامهنویسی و ایرانگراییِ نوین) در نامهای به شاهزاده میرزا جلالالدوله، نویسندۀ نامۀ خسروان که تاریخ ایران باستان را به پارسی سره نوشته بود، چنین نگاشته است …
آنچه در پی میآید نوشتهی محمود طاووسی دربارهی زندگی و نوشتههای زندهیاد دکتر یحیا ماهیار نوابی است. استاد نوابی از دانشگاه تهران در ادب پارسی دکتری گرفت و پس از آن در دانشگاه لندن نزد پرفسور هنینگ زبانهای کهن ایران را آموخت و سپس در دانشگاه کوئینگن آلمان زبانهای تخاری و ترکی کهن را فراگرفت. ایشان پس از بازگشت به ایران در دانشگاههای تبریز و تهران و پهلوی شیراز کوششهای دانشیک خود را دنبال کرد و …