دسته: توانمندیهای زبان پارسی

داریوش درویشی: زبان برجسته‌ترین و پررنگ‌ترین افزار خرددوشگی است؛ اگر پرورش نیافته باشد، اگر ویژواژگانی در آن پدید نیامده و به کار برده نشده باشند، آشکارا با گونه‌ای خرددوشگی روبه‌رو هستیم که افزاری ناکارآمد را در کار می‌بندد و این ناکارآمدی میوه‌ای برای این درخت به همراه نخواهد آورد.

سامان حسنی: یکی از پسوندهای فراموشیده که گاهی نشانه بیشال پنداشته می‌شود، پسوند نیایی “ان” است. این پسوند بیانگر آن است که یک کس فرزند کیست یا از کدام خاندان است. این پسوند در زبان پارسیگ روایی داشته است، مانند “ان” در پاپکان.

پارسی‌انجمن: زنده‌یاد لوائی در وندهای پارسی نزدیک ۳۰۰ وند (۲۴ پسوند پارسی باستان، ۱۲۴ وند اوستایی، ۵۴ وند پارسیگ[=پهلوی] و ۷۴ وند پارسی) را بررسیده و در پایان، افزون بر فهرست وندها، واژه‌نامه‌ای به فرانسوی و پارسی درانداخته که واژه‌های دستور زبان به کار رفته در این نبیگ را برمی‌نماید.

پارسی‌انجمن: «توانایی زبان پارسی» از زنده‌یاد محمدعلی لوائی، ژرفای دانش زبانشناسی دانش‌آموختگان زمان رضاشاهی و نیز کوشش این گروه در پاسداری و پالایشِ دانشورانه‌ی زبان پارسی را از هر آنچه رنگ‌وبوی بیگانه دارد به نیکی می‌نمایاند.

حامد قنادی: فرهنگستان زبان پدید آمد و هم‌زمان با آن بزرگانی هم‌چون احمد کسروی رو به سره‌نویسی آوردند. کوشش‌های آنان گرچه همان‌روز پاسخ نداد ولی زبان امروزینِ مردم نمایان‌گر این‌ست که سرانجام واژه‌های تازه در میان مردم جا باز کرد و بسیاری از واژه‌های بیگانه از زبان زدوده شد. روزگاری به‌جای هواپیما، شهرداری و دادگستری واژه‌هایِ طیاره، بلدیه و عدلیه به‌کار می‌رفت، ولی امروز بسیاری از چم [معنی] این‌ واژه‌ها نیز ناآگاه‌اند!

داریوش آشوری: برای بازیافتن روح اصلی زبان و میراث اصیل واژگانی آن و بویژه برای پرهیز و گریز از آثار ویرانگری که ذوقهای کژ و بیمارگونه در قلمرو نثر فارسی بجا نهاده‌اند و پیراستن زبان نثر و بازگرداندن تازگی و سادگی و روانی به آن، بویژه برای بازگرداندن واژگان اصلی زبان فارسی، که به زور – و – ضرب از قلمرو نثر بیرون رانده شده است، میراث شعر فارسی می‌تواند الهام‌بخش نثرنویسان امروز باشد.

دکتر حسن رضایی باغ‌بیدی در این جستار، شـیوه‌های واژه‌گزینی و واژه‌سازی برای دانش‌واژه‌ها به ویژه در زمینه‌های فلسفی، پزشکی و سـتاره‌شناسی را در نوشته‌های پارسیگ[=پهلوی] و پیوند این شیوه‌ها با نوشته‌های ناسرودینِ پارسی دری به ویژه در سده‌های چهارم و پنجم و در نوشته‌های بزرگانی چون پورسینا، بیرونی و ناصرخسرو را برمی‌رسد.

استاد فریدون جنیدی: نمونه‌های فراوان از نوشته‌های ایرانی در زمینه‌های گوناگون دانش جهانی برجای مانده‌است که نشان از توانایی زبان فارسی برای بازکردن دشواری‌های رشته‌های دانش دارد اما پرسش این است که آیا زبان فارسی را توان آن هست که زبان دانش امروز جهان نیز شود!

دکتر محمد حیدری ملایری- زبان علمی فارسی در گرایش جدید خود بسوی توانایی و غنای بیشتر … معادل اصطلاحهای واضح علمی را می‌سازد. از اینرو، تنها معنایی که مثلا به مصدر «آبیدن» در علم داده شده این است: «ترکیب کردن با آب».