‌نامه‌ای سرگشاده به فرهنگستان زبان و ادب فارسی

محمدرضا خسروی: فرهنگستان زبان فارسی که می‌باید پاسدار بیدار مرزهای زبان پارسی باشد راست به سربازی می‌ماند که در سنگرش خفته باشد.
با نگاه به نامه فرهنگستان می‌گویم و از گفته برون می‌آیم که از فرهنگستان پیداست که نویسندگان و کارداران آن یکسره با درد جانکاه زبان بیگانه‌اند، آنان که می‌باید به درمان این درد می‌پرداختند، نمک‌پاش دل ریش آن شده‌اند.

بارگیریِ «زبانِ آذربایجان» نوشته‌ی محمدرضا شعار

پارسی‌انجمن: پژوهشهای تاریخی و زبان‌شناختی به روشنی نشان می‌دهند که تا پیش از ترک‌تازیِ ترکان و مغولان به ایران‌زمین، زبانِ آذربایجانیان گویشی از پارسی بوده است که پژوهشگران آن را «پهلویِ آذری» خوانده‌اند. پهلویِ آذری با آنکه کنون جای خویش را به ترکیِ آذری داده با همه‌ی این واژه‌هایی پرشمار از آن در زبانِ امروزِ آذربایجان بر جای مانده است که نگارنده‌ی «زبانِ آذربایجان»، محمدرضا شعار، کوشیده تا شماری از این واژه‌های کهنِ پارسی را که در گفت‌وگوهای روزانه‌ی آذربایجانیان شنیده است در این کار گرد آورد، و فرادستِ پژوهندگان نهد.

بارگیریِ «فرهنگِ نفیسی» در پنج پوشینه

پارسی‌انجمن: میرزا علی‌اکبرخان نفیسی برای گردآوری این فرهنگ بیش از ۲۵ سال رنج برد و فرهنگِ وی که به روزگارِ رضاشاه چاپخش شد تا پیش از فرهنگِ دهخدا بَوَنده‌ترین[=جامع‌ترین] فرهنگی بود که برای زبانِ پارسی نوشته شده است؛ چه این فرهنگ دربردارنده‌ی ۱۵۸ هزار و ۴۳۱ واژه است که در این میان، ۵۸ هزار و ۸۷۹ واژه‌ی آن نیز یکسره پارسی‌اند.

بارگیریِ آذریگان (آگاهیهایی درباره‌ی گویشِ آذری) از صادق کیا

پارسی‌انجمن: آذریگان (آگاهیهایی درباره‌ی گویشِ آذری)، نوشته‌ی استادِ زنده‌یاد دکتر صادق کیا، دربردارنده‌ی پیشگفتار، آگاهیهایی تازه از گویشِ آذری، واژه‌های آذری در لغتِ فرس و برهانِ قاطع، کهنه‌ترین دست‌نویسِ لغتِ فرسِ اسدیِ توسی و فهرستِ واژه‌های آذری است. گفتنی است، آذری، پیش‌ از ترک‌تازیِ ترکان به ایران و همه‌گیریِ ترکی در آذربایجان، گویشِ مردمانِ آذرآبادگان بوده است.

نگاهی به کارنامه‌ی دانشیِ زنده‌یاد محمد دبیرسیاقی

دبیرسیاقی با فرهنگِ دهخدا ۶۲ سال همکاری داشت که از این میان ۹ سالش در همکاری با خودِ علی‌اکبر دهخدا سپری شد، ۱۱ سالش نیز در همکاری با محمد معین و ۴۲ سالِ دیگرش نیز با جعفر شهیدی. می‌گویند که ایشان بامداد به وزارت داریی می‌رفت و پسین، رهسپارِ لغت‌نامه می‌شد و تا شب به کار واژه می‌پرداخت و چنین، اگر یاریِ دانشمندانی همچون او نبود بی‌گمان کارِ فرهنگِ دهخدا سرانجامی نمی‌گرفت و این برماندِ گرانبها برای پارسی‌زبانان برجای نمی‌ماند.

ایده‌ی ایران

پارسی‌انجمن: زنده‌یاد پرفسور شاپور شهبازی در این جستار نشان می‌دهد که «ایده‌ی ایران» ـ چونان یک کیانِ ملی یا کشوری با یک هویتِ زبانی، سیاسی و قومی ـ به روزگارِ اوستایی بازمی‌گردد و ایده‌ی ایران از آن روزگارِ بسیار کهن تا به امروز زنده و استوار بوده است؛ هم‌بدانگه که چنین هویتِ ملی‌ای را یونانیان و رومیان بسیار دیرتر شناختند و بدان دست یافتند. بر این پایه، ایرانیان نخستین ملتِ جهان‌‌اند که به خودآگاهیِ ملی دست یافتند و برپایه‌ی آن دولت پی نهادند.

بارگیریِ «تاریخ و زبان در افغانستان» مایل هروی

پارسی‌انجمن: تاریخ و زبان در افغانستان (عللِ تشتتِ فرهنگی و اجتماعی) نوشته‌ی دکتر نجیب مایل هروی است.
مایل هروی در این نِبیگ[=کتاب] در زمینه‌ی ناهماهنگیهای اجتماعی و فرهنگی و دردهای سنگینِ برآمده از آنها دریافتهایی دارد که کوشیده است برپایه‌ی راستیهای روشن و به‌دور از خشک‌اندیشیهای ناخوش و قهرمان‌پرستیهایی دروغین پیشِ چشمِ هم‌میهنانش بگذارد.

هفته در ایرانِ باستان

پارسی‌انجمن: استاد بدرالزمان قریب با پژوهشی در هفت‌پیکرِ نظامی و نوشته‌های مانویان به «هفته در ایرانِ باستان» پرداخته است.
گفتنی است، در فرهنگِ ایرانی یکانِ زمان نه هفته که ماه و روز است و هر روزِ ماه به نامِ مینویی خوانده می‌شود و تاریخِ هر رویداد نیز برپایه‌ی نامِ ماه و نامِ روز می‌باشد، همچون ماهِ فروردین روزِ خرداد، زادروز اشوزردشت. نام‌گذاریِ شنبه، یکشنبه، …، آدینه از ایرانیانِ مانوی وام گرفته شده است.