Ба бовари гурӯҳе, ҷойгузинии наввожаҳо бо вожаҳои ҷоуфтодаи бегона дар ҳамситезӣ бо адабиёти суннатии мо қарор мегираду мояи он мешавад, ки мо пайвандамонро бо забони Ҳофизу Саъдӣ аз даст бидиҳем. Эшон, ки дилсӯзона аз ҷойгоҳи посдорони забони порсӣ сухан мегӯянд, гӯё фаромӯш кардаанд, ки омехтагии ҳаштоддарсадии забони порсӣ бо вожагони тозӣ боровард (натиҷа)-и талошҳои эшон ва ҳамандешонашон дар гузашта будааст.

Маҳини Даврон: Ҳадафи аслии торномаи «Порсӣ анҷуман» пос доштани забони порсист. Ҳадафи ба хати сирилик баргардониданаш ин аст, ки мардуми Тоҷикистон ва Самарқанду Бухоро, ки бо амри таърих аз хатти форсӣ маҳрум шуданд, тавонанд матолиби ин торномаро бо хатти сирилик бихонанд ва аз андешаву таҳқиқоти донишмандони форсизабон огаҳ шаванд.

Торихи забони форсӣ” барҷомондаи гаронсангу мондагор аз устоди зиндаёд, дуктур Парвизи Нотили Хонларӣ, пажӯҳишгар, адабдон, чакомасаро, забоншинос ва сиёсатмадори даврони Паҳлавии дувум аст, ки танҳо китоби поя (марҷаъ) дар ин замина низ ба шумор меояд. Бинои ин китоб бар панҷ пӯшина (ҷилд) рехта шуда буд, ки забони эрониён аз даврони куҳан то ҳамрузгорро дар бар мегирифт.

Кишвари кунунии Тоҷикистон бахше аз сарзаминҳои эронии куҳанбунёди Фарозрӯд (Фарорӯд, Варорӯд, Варазрӯд) бо пешинаи ҳазоронсолаи забони форсӣ ва фарҳанги муштарак бо дигар гурӯҳҳои эронӣ, яке аз натиҷаҳои барномаи ёдкардаи русиён аст. Аммо ба рағми ҳамаи ин тамҳидҳо ва бозиҳои ҳадафманд тоҷикон дар ҳамин колбади сиёсии кунунӣ низ – ҳатто бо гунҷонида шудани бахше аз онҳо дар даруни хаткашие номбурдор ба “Узбакистон” – ҳамчунон форсизабонони эронифарҳанганд ва дилу ҷонашон пайванду паймоне ногусастанӣ бо Эрон ва эронӣ дорад.

Фарҳангистони забону адаби форсӣ охирин вожаҳои мусавваби худро дар бахши вожаҳои ҳамагонӣ ва вижа эълом кард. Аз ҷумлаи ин вожаҳо ба “пешниҳода” ба ҷойи “прупӯзол” ва “саросарнамо” ба ҷойи “понуромо” метавон ишора кард.

Маънои “риёзиёти исломӣ” чист? Оё бо ин ҳисоб риёзиёти урупоиёнро ҳам “риёзиёти масеҳӣ” номид? Оё агар дониши Ибни Сино ва Розӣ “пизишкии исломӣ” аст, пизишкии Вилём Ҳорвей ва Ҳенри Грейи инглисӣ ва дигар пизишкони урупоиро ҳам бояд “пизишкии масеҳӣ” хонд? Дар миёни ин риёзидонон ё пизишкони “исломӣ” гоҳ эрониёни зартуштӣ ё яҳудӣ ё масеҳӣ низ дида мешаванд. Оё бояд дастоварди онҳоро аз “пизишкии исломӣ” ҷудо кард? Манзурам он аст, ки ин гуна номгузориҳо ғайриъилмӣ ва гоҳ боғараз аст.

Забони порсӣ аз гаронбортарин, равонтарин, гӯётарин, зеботарин ва барои густариш аз тавонотарин забонҳои ҷаҳон аст. Бадбахтона, ин забони бузургу зебо монанди сарзамини бархостгоҳи он дар Дунбола

Миршоҳӣ муътақид аст, ки марзҳои ҷуғрофиёиву аҳаммияти масоили сиёсӣ боъис шуда, ки мардуми форсизабони кишварҳои Эрон, Афғонистон, Тоҷикистон ва Узбакистон бо таваҷҷуҳ ба доштани забону адабиёти муштарак аз якдигар дур шаванд.