گویشهای پارسی
Чун дар гӯиши Кобул ва атрофи он “астам” ва “ҳастам” ҳарду роиҷ аст, миёни инҳо гоҳ иштибоҳ низ рух медиҳад ва тараф дар ҳоле ки мехоҳад ҳузур дар хонаро бирасонад, мегӯяд “ман дар хона астам”, яъне “ман дар хона ҳастам» ва ин дуруст нест. Дар манотиқи ғарбии Афғонистон ба ҷои ин мегӯянд “хунаям» ва дар Эрон мегӯянд “хун’ам” ва ба хамин лихоз ин иштибоҳ дар онҷоҳо бисёр рух намедихад.
Омадани гӯшиҳои телефунҳои ҳамроҳ ба бозор нуқтаи атфе дар торихи забони форсӣ буд. Ин гӯшиҳо эрониёнро маҷбур кард, то рӯзона чанд сатре бинависанд ва паёмак бифристанд. Забони форсӣ рӯйи ҳеч кадом аз гӯшиҳои аввалия вуҷуд надошт. Финглишнависӣ оғози шикастанависӣ буд. Пас аз он, роёнаҳои нахустин ҳам ба ёрии финглишнависӣ омаданд ва дастикам зоиқаи навиштории як насл аз эрониён дигаргун шуд.
Кишвари кунунии Тоҷикистон бахше аз сарзаминҳои эронии куҳанбунёди Фарозрӯд (Фарорӯд, Варорӯд, Варазрӯд) бо пешинаи ҳазоронсолаи забони форсӣ ва фарҳанги муштарак бо дигар гурӯҳҳои эронӣ, яке аз натиҷаҳои барномаи ёдкардаи русиён аст. Аммо ба рағми ҳамаи ин тамҳидҳо ва бозиҳои ҳадафманд тоҷикон дар ҳамин колбади сиёсии кунунӣ низ – ҳатто бо гунҷонида шудани бахше аз онҳо дар даруни хаткашие номбурдор ба “Узбакистон” – ҳамчунон форсизабонони эронифарҳанганд ва дилу ҷонашон пайванду паймоне ногусастанӣ бо Эрон ва эронӣ дорад.
Масъуди Луқмон: Ҳар кас, ки андаке дар ҳавзаҳои эроншиносӣ ва шоҳномапажӯҳӣ ғавр карда бошад, номи дуктур Ҷалили Дӯстхоҳро, ки акнун солҳои поёнии даҳаи ҳаштуми зиндагияшро Дунбола