Порсӣ Анҷуман: Ҳисобӣ нишон додааст, ки забони арабӣ то 25 ҳазор реша дорад ва аз ҳар реша низ 70 ҷудомад (муштаққ) метавон гирифт ва бар ин поя беш аз ду миллиюн вожа дар ин забон наметавон сохт; ҳам бад-он гаҳ, ки забонҳои ҳиндуурупоӣ, монанди порсӣ, дорои шумори каме реша (наздики 1500) ва 250 пешванд ва наздики 600 пасванданд, ки бо афзудани онҳо ба буни реша метавон беш аз 226 миллиюн вожа сохт ва агар омехтаҳои дигар ҳам дар шумор оварда шаванд, шумори вожаҳое, ки дар порсӣ метавон сохт бекарон аст.

Дар ин гуфтугӯи Ҳишмат Раисӣ бо Горники Осотуриён, ӯ ба падидаи қавмгароӣ дар Эрон ва мавзӯъи забони модарӣ мепардозад ва дар оғоз равшан мекунад, ки бисёре аз дидгоҳҳои каже, ки дар бораи Эрон ҳаст ба иллати суъитафоҳум дар истилоҳоте монанди ақаллият/ аксарият, қавм ва … аст.

Порсӣ Анҷуман: Нибеги бисёр пижӯҳишии «Виҳрууд ва Аранг» дар бораи гетишиносии торихии сарзаминҳои Фарорӯд ва нишондиҳандаи бармондҳои дерпой ва густурдаи шаҳройин (тамаддун)-и Эрон дар он марзубум аст, ки пижӯҳишгари олмонӣ, Жузеф Моркворт, додаҳое меҳанд (муҳим) дар бораи рӯзгорони он ҷойро аз бунхонҳо (манобеъ ва маъохез) дар забонҳои гуногун дастчин ва дар ин нибеги пижӯҳишӣ овардааст.

Порсӣ Анҷуман: Устоди зиндаёд Иброҳими Пурдовуд дар ҷусторе «Отарпоткон ва Чичест ва Савалон (Сабалон) ва Сеҳанд» аз даричаи забоншиносӣ ва торих ба ин чаҳор ҷойгоҳи Эроншаҳр пардохтааст.

Куруши Ҷаннатӣ: поксозӣ ва полоиши забон дорои далоили бисёри забонӣ ва бурунзабонист. Барои намуна ҳангоме, ки ба ҷойи «ҷазр» ва «мад» мегӯем: «фурӯкишанд» ва «фарокишанд», омӯзиши ин пармонаҳо(мафоҳим)-ро содатар кардаем, зеро сохтмони ин ду вожаи форсӣ ба гунаест, ки маъноро беҳтар ва дақиқтар мерасонад ва донишомӯзро аз ҳифз кардани тӯтивори вожаҳои «ҷазр» ва «мад» мераҳонад.

Порсӣ Анҷуман: Замони Сафавиён рӯзгори нишеби андеша, фарҳанги эронӣ ва забони порсӣ буд ва дар замони онон буд, ки бахше аз эрониёни порсизабон, монанди Озарбойҷонён, туркзабон шуданд, чи Сафавиён ҳам худ туркзабон буданд ва ҳам қизилбошон, ки пояи сарриштадоришон бар онон устувор буд.

Рӯшангарии Сиёмаки Рустамӣ, омӯзгори забони арабиро дар зер бибинед ва бишнавед.

Порсӣ Анҷуман: «Фарҳанги Эрони бостон» гирдоварде аз ҷусторҳои гаронсанги устоди зиндаёд Иброҳими Пурдовуд – эроншинос, авастошинос ва устоди фарҳанг ва забонҳои куҳани эронист, ки ҳамон гуна, ки аз номи нибег бармеояд, равшангариест донишӣ дар заминаи вожаҳои пайванддор бо фарҳанги Эрони куҳан.

Устувор будани пайвандҳои торихӣ, отифӣ, фарҳангӣ ва забонии мардумони ҷой-ҷойи Эроншаҳр падидае якто ва бемонанд аст. Ситургӣ (азамат) ва решадор будани ин пайванд ба андозаест, ки ҳазор соли пеш Носири Хусрави Қубодиёнӣ, ки зодаи шаҳри кӯчаке ба номи Қубодиён, дар Тоҷикистони имрӯзист, шахсеро дар шаҳри Озарбойҷон, ки ҳазорон фарсанг дуртар аз Қубодиён аст, ҳамтабор ва ҳаммеҳани худ медонад.

Абдунабӣ Сатторзода: Ин мақола дар арафаи қабули Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи забони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон (20 июли 1989)” ва дар партави баҳсҳое, ки дар замина ҷараён доштаанд, навишта шудааст. Аз он 35 сол сипарӣ шудааст, аммо ҳанӯз ҳам бисёре аз нукоти он қобили таваҷҷуҳ ва мулоҳиза мебошад.