Category: Китобҳои баргузида

Порсӣ Анҷуман: «Озари Истаравшанӣ ё шамшери Испортокус» достони торихист, ки қаҳрамонаш оҳангаре ба номи Озар аз Истаравшан аст, ки дар замони Ашконон мезиста. Озарро дасти сарнавишт ба ҷангҳои гуногун дар Осиёи Миёна ва Чин мекашонад ва сипас ба бардагӣ гирифтор меояд ва бозаргонони юнонии Роҳи абрешим ӯро дар шаҳри Рум мефурӯшанд. Озар дар шӯриши бардагони Рум дар канори Испортокуси номӣ меҷангад ва сипас ҳам шаҳрванди ифтихории имперотурии Рум мешавад.

Порсӣ Анҷуман: Порсӣ, бо пешинаи 2600 соли нависоӣ, натанҳо аз куҳантарин забонҳои зиндаи ҷаҳон аст ва ганҷинае шигифт аз фарҳанг ва дониши ҷаҳониён бад-он офарида шуда, ки тавоноии шигарфе ҳам дар вожасозӣ дорад – то он ҷой, ки бар пояи шумориши устод Маҳмуди Ҳисобӣ, дар порсӣ танҳо бо баҳра аз вандҳо метавон беш аз 226 ҳазорҳазор(миллиюн) вожа сохт.

Порсӣ Анҷуман: «Ҷомоспӣ» (гузориши порсиги (паҳлавии) «Ёдгори Ҷомосп»/ «Ҷомоспнома»), ёдгоре бозмонда аз ҳазораҳо, бо гардониш ва гузориши Бузургмеҳри Луқмон, ба порсии сара, ба чопи севум расид.

Порсӣ Анҷуман: Ончи дар «Вожаномаи 67 гӯиши эронӣ» омада дастоварди солҳо кори хастагинопазири зиндаёд дастур(дуктур) Содиқи Киё, устоди пешини забони порсиг (паҳлавӣ) дар Донишгоҳи Теҳрон ва фарнишини Фарҳангистони забони Эрон (яке аз ниҳодҳои Бунёди шоҳаншоҳии фарҳангистонҳои Эрон), аст.

Киё, ки устоди пешгоми пижӯҳишҳои гӯишшиносӣ буд, дар соли 1340, нибеги арзишманди «Роҳнамои гирдоварии гӯишҳо»-ро чоп кард, ки роҳнамои судманде барои пижӯҳишгарони гӯишӣ дар саросари Эрон буд ва ҳанӯз ҳам беҳтарин корест, ки дар ин замина шуда.

Фарида Розӣ: Чи беҳтар, ки мо ҳам бикӯшем ба забони гузаштаи худ то он ҷо, ки шуданист бозгардем ва вожаҳои зебо ва содаеро, ки дархури фаҳми гурӯҳи бештаре аз мардум аст ва аз ёд рафта, аз навиштаҳои боарзиш пайдо кунем ва онҳоро зинда гардонем ва забони зебои порсиро пурбортар ва густурдатар созем. Ҳар чи вожаи бештаре дошта бошем, забон тавонотар, нивиштан .зеботар ва бозгӯ кардани мафоҳим осонтар хоҳад шуд

Порсӣ Анҷуман: Аз рӯзгорони дур дар сарзамини паҳновари Эрон гӯишҳои эронии фаровоне будаанд, ки имрӯза бисёре аз онҳо аз миён рафтаанд ва нишонае ҳам аз онҳо бар ҷой намондааст. Имрӯза низ, бо шитоби дигаргуниҳо, гӯишҳои эронии фаровоне дар остонаи нобудианд.

Буми бахтиёрӣ ва устони Луристон, бо кӯҳҳои сар бар осмон сойида, гузаргоҳҳои танг ва мардону занони далер, камтар тозиши душманон ва бегонагонро ба худ дида ва камубеш гӯиши онон дастнахӯрдатар мондааст.

Порсӣ Анҷуман: Дастур(дуктур) Содиқи Киё устоди пешини забони порсиг (паҳлавӣ) дар Донишгоҳи Теҳрон ва фирнишини Фарҳангистони забони Эрон буд. Ӯ дар ин дафтар вожаҳое, ки ба ъунвони вожаи паҳлавӣ дар ҳашт вожаномаи форсӣ ёд гардида гирдоварӣ кардааст ва дар поёни он огоҳиҳое, ки дар бораи забони паҳлавӣ дар бархе аз ин вожаномаҳо омада ба гунаи пайвастӣ бо номи «Огоҳиҳои пароганда дар бораи забони паҳлавӣ» афзудааст.

Порсӣ Анҷуман: Чопи нахусти нибег (китоб)-и «Зардуштнома», сурудаи чомасарои тоҷикистонӣ Меҳроспанди Отбиён, ки нашри «Шӯрофарин» дар 370 рӯя ва бо пӯшинаи нарм дар дастраси пижӯҳандагон ва дӯстдорони фарҳанги эронию забони порсӣ ниҳода, бо рӯйовариш (истиқбол)-и фаровони шаҳрвандони Эрон рӯбарӯ шуд.

Порсӣ Анҷуман ба фархундагии фаро расиданни ҷашни шукӯҳманди “Наврӯз”, овонибеги (китоби савтии) “Калила ва Димна”-ро ба хонандагони арҷмандаш, наврӯзона, пешкаш мекунад. Бошад, ки соли пеши рӯ соле фархунда дар паҳнаи Эроншаҳр ва саршор аз шодӣ барои эрониён ва эронитаборон дар ҳар куҷои ин гетии паҳновар бошанд.

Донишмандон ва фарҳангнивисони гузашта Фарҳанги Ҷаҳонгириро аз беҳтарин ва бавандатарин (ҷомеътарин) фарҳангҳои порсӣ донистаанд, ки бар пояи 53 фарҳанги пеш аз худ нивишта шудааст. Нивисандаи фарҳанг, Мирҷамолуддин Ҳусейн ибни Фахруддин Ҳасани Инҷуи Шерозӣ, чунон як забоншинос, дигаргунии воҷҳо ва вожаҳоро гузориш мекунад ва нивиштаҳои ҳамаи гӯяндагон ва нивисандагонеро, ки дар паҳнаи паҳновари забони порсии он рӯзгор номвар будаанд, ба чашми як забони ягона менигарад.