رویدادها
“Овое аз жарфо” дарбардорандаи гуфтушунудҳои дароздомани Муҳаммадризо Иршод бо Мир Ҷалолиддини Каззозӣ дар падидоршиносии забони форсӣ аст. Омоҷи ин китоб нигоҳе ба забони порсӣ дар бистари фароянди мудернитеи эронӣ аст.
Ҳасани Анӯша бо ишора ба китоби дар дасти нигориши худ аз пахши китобҳояш дар бисту ҳафтумин намоишгоҳи китоби Теҳрон хабар дод.
Ин фарҳангноманавис дар бораи китоби “Форсии аз об гузашта” гуфт: “Ин китоб дарбардорандаи вожаҳое аст, ки дар дигар кишварҳои порсизабон ва Осиёи Миёна аз онҳо баҳра гирифта мешавад.”
“Эрон дар гузари рӯзгорон” бо торихи бостони Эрон оғоз мешавад. Бо “Шоҳнома” торихи миёнаро пушти сар мениҳад ва бо баррасии Машрута ва асри ризошоҳӣ, ва дар фарҷом, миллӣ шудани санъати нафт, гом ба даврони муъосир мегузорад. Афзун бар инҳо, ба баҳонаи нигоҳе ба зиндагии пажӯҳишгаре номошно бо зисти яке аз нухбагон ва он чи ки бар ӯ дар даврони Паҳлавии дувум ва пас аз инқилоб рафтааст, ошно мешавем ва дар поён бо баррасии рӯёрӯии забони форсӣ бо дунёи мудерн гуфтугӯҳо ба поён мерасад, бе он ки ба гуфтаи нависандаи китоб пурсишҳо поёне гирад!
Дастури забони порсии нав” (Modern Persisk Grammatik), навиштаи Ашк Долен, устоди забонҳои эронӣ дар донишгоҳи Упсоло, ба чопи дувум расид. Ин наск (китоб)-и поя (марҷаъ), ки нахустин бор дар соли 2010 чоп шуд ва бо рӯйовариш (истиқбол)-и болои хонандагон аз чанде пеш ноёб буд, ҳафтаи гузашта аз сӯйи интишороти Фирдавсӣ дар Истукҳулм барои бори дувум бо вироише тоза ба бозор омад.
Маҳини Даврон: Ҳадафи аслии торномаи «Порсӣ анҷуман» пос доштани забони порсист. Ҳадафи ба хати сирилик баргардониданаш ин аст, ки мардуми Тоҷикистон ва Самарқанду Бухоро, ки бо амри таърих аз хатти форсӣ маҳрум шуданд, тавонанд матолиби ин торномаро бо хатти сирилик бихонанд ва аз андешаву таҳқиқоти донишмандони форсизабон огаҳ шаванд.
Эронзамин ва тамаддуни баромада аз он ба сони фарши рангоранги шигифтангезест, ки эрониён дар дарозои торихи куҳансолашон аз ҳар деҳкада, шаҳру устон бо ҳар фарҳанг, ойину бовар, гӯишу забоне дар сохту болиданаш нақше басазо доштаанд.
Маънои “риёзиёти исломӣ” чист? Оё бо ин ҳисоб риёзиёти урупоиёнро ҳам “риёзиёти масеҳӣ” номид? Оё агар дониши Ибни Сино ва Розӣ “пизишкии исломӣ” аст, пизишкии Вилём Ҳорвей ва Ҳенри Грейи инглисӣ ва дигар пизишкони урупоиро ҳам бояд “пизишкии масеҳӣ” хонд? Дар миёни ин риёзидонон ё пизишкони “исломӣ” гоҳ эрониёни зартуштӣ ё яҳудӣ ё масеҳӣ низ дида мешаванд. Оё бояд дастоварди онҳоро аз “пизишкии исломӣ” ҷудо кард? Манзурам он аст, ки ин гуна номгузориҳо ғайриъилмӣ ва гоҳ боғараз аст.
Ҷашни Наврӯз ҷашни навзоии замон ва солгарди офариниши инсон дар фарҳанги эронӣ аст, ва ҳамчунин аз онҷо, ки Наврӯз намоде аз бедории гетӣ ва аз сар гирифтани зиндагӣ пас аз хобе зимистонӣ аст, ҷашни фраваҳарҳо (равони паҳлавонону некон) низ ба шумор меояд. Фраваҳароне, ки ба сӯи Замин раҳсипор мешаванд ва ба хонумони хеш фурӯд меоянд, то аз дидори хонаводаи шодмон бо ҷомаҳои нав ва хӯрокҳои наврӯзӣ ва хонаи покизаву оростаи хеш шодком гарданд ва агар чунин набошад, андӯҳгин сарои хешро тарк гӯянду раҳсипори ҷаҳони минавӣ шаванд.