دسته: ریشه‌شناسی

«زبانِ پارسیگ (پهلوی): دستورِ زبان، واژه‌سازی و واج‌شناسی» نوشته‌ی رَهام اشه و گردانشِ مریم تاج‌بخش و بزرگمهر لقمان به پارسیِ سره چاپ شد.

پارسی‌انجمن: دو تن از استادانِ نامدارِ زبانِ پارسی، جلال متینی و محمد دبیرسیاقی، درباره‌ی واژه‌ی خیابان دو پژوهش دانشیِ سودمند چاپخش کرده‌اند که برای آگاهیِ بیشتر از سرگذشتِ این واژه‌ آنها را به دنباله می‌آوریم.

واژه‌ی «خیابان» پیش از آنکه کشوری به نامِ افغانستان در پهنه‌ی گیتی پا گیرد بر زبانِ پارسی‌زبانانِ هراتی روان بوده و شگفت اینجا است که خاستگاهِ واژه‌ی «خیابان» که شهرِ هرات است و این واژه از گویشِ هراتیِ پارسی به دیگر گویشهای زبانِ پارسی اندر شده، اکنون در زادگاهِ خود بیگانه دانسته شده و شهردارِ این شهر همه‌ی کوششِ خود را در این گذاشته است تا واژه‌ی «خیابان» را از گذرهای هرات بزداید.

زبانِ پارسیگ (پهلوی) نوشته‌ی رَهام اشه به زبانِ انگلیسی که سالِ گذشته برای نخستین‌بار در ایران به چاپ رسید نامزدِ کتابِ سالِ‌ ایران شده است.

پارسی‌انجمن: استاد پورداود در این جُستار به واژه‌ی «میهن» پرداخته‌اند. ریشه و بنِ چند هزار ساله‌ی آن را به همراهِ ارزشِ به کارگیری‌اش به جای واژه‌ی عربیِ «وطن»، که به چِمِ(معنیِ) «آغل و آخور» است، برنموده‌اند.

پارسی‌انجمن: زنده‌یاد پرفسور شاپور شهبازی در این جستار نشان می‌دهد که «ایده‌ی ایران» ـ چونان یک کیانِ ملی یا کشوری با یک هویتِ زبانی، سیاسی و قومی ـ به روزگارِ اوستایی بازمی‌گردد و ایده‌ی ایران از آن روزگارِ بسیار کهن تا به امروز زنده و استوار بوده است؛ هم‌بدانگه که چنین هویتِ ملی‌ای را یونانیان و رومیان بسیار دیرتر شناختند و بدان دست یافتند. بر این پایه، ایرانیان نخستین ملتِ جهان‌‌اند که به خودآگاهیِ ملی دست یافتند و برپایه‌ی آن دولت پی نهادند.

پارسی‌انجمن: استاد بدرالزمان قریب با پژوهشی در هفت‌پیکرِ نظامی و نوشته‌های مانویان به «هفته در ایرانِ باستان» پرداخته است.
گفتنی است، در فرهنگِ ایرانی یکانِ زمان نه هفته که ماه و روز است و هر روزِ ماه به نامِ مینویی خوانده می‌شود و تاریخِ هر رویداد نیز برپایه‌ی نامِ ماه و نامِ روز می‌باشد، همچون ماهِ فروردین روزِ خرداد، زادروز اشوزردشت. نام‌گذاریِ شنبه، یکشنبه، …، آدینه از ایرانیانِ مانوی وام گرفته شده است.

پارسی‌انجمن: استاد محمود حسابی در «وندها و گهواژه‌های فارسی» به پیشوندها، پسوندها، گهواژه‌های فارسی، واژه‌های دستورِ زبانِ فارسی و ریشه‌های گهواژه‌های فارسی و همتاهای انگلیسیِ آنها پرداخته است.