گفت‌وگو با بیتا دریاباری دربارۀ کمک دومیلیون‌دلاری‌اش به بخش شاهنامۀ کمبریج

مسعود لقمان: بیتا دریاباری، از ثروتمندانِ نیکوکارِ ایرانیِ ساکنِ امریکا، دومیلیون دلار به بخش شاهنامۀ دانشکدۀ پمبروکِ دانشگاهِ کمبریج کمک کرده‌است تا پژوهش بر این اثرِ جاودانۀ استاد سخن، فردوسی توسی، رونق بیشتری گیرد و با این کارِ نیک همۀ آنانی را که به شاهنامه و فرهنگ ایران عشق می‌ورزند سپاسگزار خویش کرده‌است.

گزارش نشست استاد عبدالمجید ارفعی درباره آغاز نگارش و پيدايش خط

خط برای شعر، برای نوشتن کتیبه‌های پادشاهان یا برای هنرآفرینی به وجود نیامد؛ بلکه خط برای نگه داشتن حساب و کتاب و امور مالی پدید آمد. در جوامع کهن که کم‌کم رشد کردند و تبدیل به دهکده‌نشینی و شهرنشینی می‌شوند، برای اینکه مازاد تولیداتشان را کاری انجام دهند یا به انبارها می‌سپردند یا خرید و فروش می‌کردند، برای همین آغاز به شمارش کردند.

فارسی شکر است

داریوش آشوری در این جستار می‌گوید که «فارسی شکر است» بازتابي ست کوتاه و گذرا از ماجرایِ درگیریِ بزرگِ تاریخی در فضایِ بیرون از زندان میانِ شکلِ کاربُردیِ فارسیِ دورگه‌یِ آمیخته با عربی در زبانِ دیرینه‌یِ «فضلا» و «علما»یِ سنّتی، از یک سو، و شکلِ کاربردیِ تازه‌یِ آن زیرِ نفوذِ زبانِ فرانسه، از سویِ دیگر.

دو نبیگ ارزشمند درباره‌ی زبان، تاریخ و فرهنگ آذربایجان و اران

در این نوشتار، خوانندگان با دو نسک «آذری یا زبان باستان آذربایجان» نوشته‌ی احمد کسروی تبریزی و «آذربایجان و اران» نوشته‌ی «پرفسور عنایت‌الله رضا» آشنا می‌شوند و همچنین می‌توانند، کتاب نخستین را به گونه‌ی Pdf بارگذاری کنند.

ادیب‌سلطانی در بیمارستان بستری شد

میرشمس‌الدین ادیب‌سلطانی (۱۳۱۰)، پزشک، فیلسوف، زبانشناس، منطق‌دان، ریاضی‌دان و مترجم نوشته‌های گرانسنگ ادبی و فلسفی در بیمارستان ایرانمهر تهران بستری شد.

هشداری درباره شکسته‌نویسی

«عباس سلیمی آنگیل» در این جستار بر این باور است که شکسته‌نویسی، آن هم به گویش تهرانی، پیوندهای زبانی و فرهنگی فارسی‌زبانان را مختل می‌کند و رواج این زبان در نوشتار می‌تواند نسل‌های آینده را بی‌سواد و بی‌هویت کند.

چهار سوی جغرافیایی در زبان پارسی

«کوروش جننتی» در این یادداشت چهار سوی جغرافیایی در زبان پارسی را بررسی کرده و نشان داده که برابر واژه‌ی مشرق در زبان پارسی «خورآسان» بوده است. بر همین پایه غرب را که جایگاه فروشد خورشید است «خوروران» می‌گفتند. جنوب را نیمروز و شمال را که در فرهنگ و جهان‌بینی کهن ایرانی سرزمینی نفرین‌شده و جایگاه دیوان و ریمنان (تبهکاران) بوده است، «اپاختر» یا باختر می‌نامیده‌اند.

کوشش‌های کسروی در پیراستن زبان فارسی

«علیرضا مناف‌زاده» از این جستار چنین فرجام می‌گیرد: «درست است که از سبک ویژه‌ی کسروی کسی پیروی نکرد، اما نثر فارسی، به‌ویژه نثر رساله‌نویسی، پس از او در راهی گام برداشت که او گشود و در جهتی دگرگون شد که او نمود. امروز بسیاری از ایرانیان در باره‌ی زبان فارسی و گرفتاری‌های آن از ایده‌هایی دفاع می‌کنند که همه را برای نخستین‌بار کسروی مطرح کرده است. دریغ است که از او نامی نمی‌برند.»

توانمندی‌های زبان پارسی

«پرفسور محمود حسابی» در این جُستار به روشنی نشان می‌دهد که توان واژه‌سازی زبان پارسی، بیش از ۲۲۶ میلیون واژه است و اگر آمیخته‌‌های دیگر را بخواهیم به شمار بیاوریم، شمار واژه‌‌هایی که می‌تواند پدید آید مرزی ندارد و این در حالی است که زبان‌ عربی، بیشینه توان ساختن دو میلیون واژه را دارد.