بهره از کارواژه‌های ساده به جای آمیخته

پارسی‌انجمن: کارواژه‌های آمیخته^{[=افعال مرکب]} در پارسی امروز جای بسیاری از کارواژه‌های ساده و پیشوندی را گرفته‌اند و شمار بسیاری از کارواژه‌های ساده در پارسی امروز از یاد رفته‌اند و به جای آنها کارواژه‌های آمیخته نشسته است.

برماست که این کارواژه‌های ساده و چم^[=معنی] و کاربرد آنها را بشناسیم و به جای کارواژه‌های آمیخته به کار بریم.

آختن = بلند کردن، دراز کردن

آگندن = پر کردن

آمیختن = مخلوط کردن، ممزوج کردن

آسودن = استراحت کردن

آغشتن = خیس کردن

آلودن = آلوده کردن

آغالیدن = تحریک کردن

الفختن = جمع کردن، توده کردن

انباشتن = انبار کردن

افروختن = روشن کردن

اندودن = اندود کردن

فسردن = یخ زدن، سرد شدن

اوباشتن = بلع کردن

گسستن = پاره کردن

گشادن = باز کردن، فتح کردن

گماشتن = مأمور کردن

گریختن = فرار کردن

گرویدن = ایمان آوردن، مایل شدن

گداختن = ذوب شدن، آب شدن

کاستن = کم شدن

شکیفتن = تحمل کردن، صبر کردن

شتافتن = شتاب کردن، عجله کردن

شایستن = شایسته بودن، مستحق بودن

ستدن = پس گرفتن

ستردن = پاک کردن

رستن = خلاص شدن

درودن = درو کردن

خلیدن = فرورفتن

بسودن = لمس کردن

بیختن = الک کردن

بیوسیدن = منتظر بودن، متوقع بودن

 

کارواژه‌های ساده‌ی فراموشیده‌

بسیاری از کارواژه‌های ساده^{[=افعال بسیط]} پارسی را فراموشیده‌ایم و به جای آن‌ها از کارواژه‌های آمیخته^[=مرکب] یا گزاره‌های کارواژه‌ای^{[=عبارات فعلی]} بهره می‌گیریم. برخی از این کارواژه‌های فراموشیده، چنین‌اند:

توفیدن

توختن

تاسیدن

تفتن

تفسیدن

نوردیدن

نیوشیدن

ورزیدن

ناسیدن

پالودن

پوییدن

پیراستن

افسودن

سرشتن

شکردن

دمیدن

فرسودن

فتالیدن

غنودن

یازیدن

یارستن

چمیدن

آیا چمهای^[=معانی کارواژه‌های بالا را می‌دانید؟

 

برای آگاهی بیشتر نک. پوشینه‌ی دومِ تاریخ زبان فارسیِ استاد زنده‌یاد پرویز ناتل خانلری، فرگردِ ساختمان فعل. آن را می‌توانید از «اینجا» بارگیرید.